Sağlıkta dünyayı imrendiren uygulama
NoroSOFT başlığı altında MsSOFT uygulaması, MS konusunda da doktor takibinde ve hasta gelişiminde fırsatlar sunuyor. Nörolojik rahatsızlığı olan kişiler için geliştirilen uygulamalar, kişisel gelişim ve doktorun süreç takibi açısından önemli bir takip mekanizmasını hayata geçiriyor. Bu yapının üyesi olan MsSOFT, Ayasis Yazılım’ın geliştirdiği NoroSOFT program ailesinin Multiple Skleroz’a (MS) destek veren parçası. NoroSOFT yapısında ayrıca demans, epilepsi, parkinson ve diyabet gibi rahatsızlıklara karşı özel uygulamalar mevcut. MsSOFT programında ise temel; bir hasta veritabanının oluşturulmuş olması. Klasik test ortamının bilgisayar ortamına aktarılması ve raporlanması sayesinde, buna bakarak nörologun veya psikoloğun tanı koyabilmesi ve hastanın sürecini takip edebilmesi de kolaylaştı.
Hedef yurtdışı pazarlar
MsSOFT’u geliştirmenin 3 yıl sürdüğünü belirten Ayasis Yazılım kurucularından Emre Özgündüz, Türkiye’ye yenilik getirecek şeyleri yapmaya çalıştıklarını, bu konuda özellikle sağlık üzerine çalışmalar yaptıklarını söyledi. Özgündüz, “Hatta işin içine biraz daha girince, bu yaptığımız çalışmanın uluslararası bazda bir benzerinin olmadığını da keşfettik” dedi.
Ayasis Yazılım’ın 2011 yılı hedeflerinin başında, MsSOFT’u yurtdışına açmak var. İlk adım ise Türkmenistan olacak gibi gözüküyor. Şu anda gerek ülkede gerek bölgede hasta portföyü ve talebin boyutunu anlamaya yönelik araştırmalar yapılıyor. “Bölgede bağlantılarımız var ve dil engelini de çözdüğümüz zaman Türk Cumhuriyetleri’ne gireceğiz” diyen Özgündüz’e, şirketin kurucularından Reşit Doğan da destek verdi ve “2011 sonunda MsSOFT’un dış pazarlarda yerini almasını hedefliyoruz” dedi.
İki bilgisayar yüksek mühendisinin projesine destek ise nöroloji kanadından geliyor. Uzman Psikolog Ayhan Bingöl’ün kurucusu olduğu Mayıs Psikolojik Danışmanlık Merkezi bu görevi üstleniyor. NoroSOFT çatısının önemli bir yapı olduğunu ve MsSOFT’un bunun bir parçası olduğunu belirten Bingöl, şu detayları paylaştı:
“Bu programın iyileştirmeyi hedeflediği unutkanlık, aslında karmaşık bir sürecin sonunda ortaya çıkar. Bazı ilaçlarla kişi sürecin ilerlemesini durdurabilir. Ama biz Ayasis ile yola çıkarken, ‘ilaç-dışı tıbbi destek enstrümanı olarak ne yapılabilir’e baktık. Önce doğru ölçümlemek gerekiyor. 1,5 yıl sırf bunun için çalışıldı. Sonuçta her egzersiz her bölgeye iyi gelmiyor ve her bölgeyi çalıştırmıyor. Örneğin MS’te bilgi işleme hızına dokunmayız. Dolayısıyla egzersiz mantığının buna göre ayarlanması gerek. İşin mantığı; öğrenmeyi kolaylaştırmak. Çünkü MS hastalarının en önemli sorunu yeni bilgiyi kaydetmektir. Bu bir ‘öğrenme güçlüğü’ gibi gözükse de, aslında yeni bilgileri kaydetme güçlüğüdür ve sadece MS’e özgüdür. Bir diğer sıkıntı olan konsantrasyon problemine de MS hastalarında sık karşılaşılır. Tüm bu çıkarımları destekleyecek enstrümanları seçmeye böylece başladık.”
Dünyanın referans noktası
Tüm bu çalışmalar, uluslararası bazda benzersiz bir geliştirme yapısını ortaya koydu. MS’te küresel bir referans noktası olduklarını belirten Bingöl’e Özgündüz de, “15 başlıkta egzersiz ve içinde farklı başlıkları, rastgele gelecek biçimde ve sık tekrarlarla uygulamaya başladık” bilgisini verdi. Bu yapı, MsSOFT’un ulusal ve uluslararası bazda yoğun ilgi görmesini sağladı, kognitif rehabilitasyon alanında, bilgisayar destekli program kategorisinde bir referans noktası oldu.
Bu uygulamanın MS için özelleştirilmesi, farklı testlerden ve süreçlerden geçilmesini gerekli kılmış. Bu konuda iki taraf da yoğun bir Ar-Ge süreci geçirmiş, elde edilen uygulamalar arasından seçimler yapılmış. Bu seçim sürecinde de zaten Mayıs Psikolojik Danışmanlık devreye girmiş. Süre, seviye ilerlemeleri, reaksiyon zamanı, hastayı sıkmayacak veya rahatsız etmeyecek içerik ve görsel yapısının oluşturulması öne çıkmış. Ev kullanıcıları için hazırlanan ‘Home Edition’ pakette, rastgele uygulamalarla birlikte 17 seviye ve her birindeki 10 ayrı egzersizle toplam 170 egzersiz var. Bu egzersizlerin rastgele seçimine ayrı bir önem veriliyor. Çünkü hastanın egzersiz sıralamasını, dolayısıyla sonuçlarını tahmin etme ihtimali, hastanın durumunu net analiz etmeyi önler. Öte yandan, kişiye aynı uygulamaları vermek de sıkılmasına ve konsantrasyonda azalmaya yol açabilir. Bu nedenle sürekli bu yapıyı geliştirmek zorunda olduklarını belirten Özgündüz, “Şu anda yeni uygulamalar yazılıyor” dedi. Doğan da, “Home Edition yapıda, bir fizyoterapi modeli 12 parçaya bölünerek, zihinsel egzersize destek veriyor. 15 dakika zihinsel egzersiz yaptıktan sonra, kişinin tek başına yapabileceği denge, koordinasyon, gevşeme gibi başlıklarda MS için bir fizyoterapistin uygulamalarını izlemek mümkün” şeklinde konuştu.
İlk adres üniversite hastaneleri
MsSOFT uygulaması, Türkiye’de 9 büyük üniversite hastanesinde MS birimlerinde kurulu. Hastalara bu konuda destek veren nörologlar, uygun buldukları hastalara ise ‘Home Edition’ yapıyı ücretsiz olarak sunuyor. Ayasis Yazılım ve Mayıs Psikolojik Danışmanlık bu uygulamayı ticari meta haline getirmek istemiyor ve önce hastanelerde yaygınlaşmasını hedefliyor. Ayrıca uzman eşliğinde yürütülmesi gereken ve raporlama yapılması gereken bu yapıda, hastanın gelişiminin takibi için doktora rapor sunulabilir olması gerek. Tarafların verdiği bilgiye göre Türkiye’de 40 bin-60 bin MS hastası var. Ama NoroSOFT başlığı altındaki uygulamalar da göz önüne alındığında 4,5 milyonluk bir pazar gündeme geliyor.