EVRENSEL TEMEL GELİR DİJİTAL ÇAĞIN GEREĞİ Mİ?
Dijital çağımızın yaşayan en önemli ve yaratıcı girişimci, milyarder ismi, Elon Musk Kasım başında CNBC kanalında kendisiyle yapılan söyleşide, otomasyonun yaratacağı işsizlik için Evrensel Temel Gelir’den (ETG) başka bir çözüm düşünemediğini söyledi (http://for.tn/2ftqIiv). Bu, iş sahibi veya değil, yoksul veya zengin, her bireye temel ihtiyaçlarını karşılamanın biraz üstünde bir gelirin devlet tarafından ödenmesi demek.
Elon Musk’a göre, akıllı robotların ve otomasyonun yaratacağı işsizliğe çare olmasının ötesinde, çalışmayan birey ETG sayesinde zamanını inovasyona harcama olanağına kavuşacak. Belirsizlik kaygısından kurtulan birey yaratıcı ve kendisini yüceltici çabalara girebilecek. Ayrıca, akıllı sistemlerin ürettiklerini satın alabilecek gelire sahip olacak. Özetle, hem ekonomi hem de yaşam kalitesi için, otomasyonun yaratacağı yaygın işsizlik dünyasında ETG’nin kaçınılmaz olduğunu iddia ediyor Musk.
Bundan 500 yıl önce, Thomas Moore’un Ütopya kitabında bir benzerini savunduğu ETG, akıllı teknolojilerin ortaya çıkmaya başlamasıyla beraber tekrar gündeme geldi ve tartışılır oldu. Ülkemizde, ise Endüstri 4.0 kavramını gündemimize yerleştirme çabası içerisinde olanların bu konuya yaklaşımları, en hafif tabirle, üstünkörü olabiliyor. Örneğin, TÜSİAD ile Boston Consulting Group tarafından hazırlanan ve medyada geniş yer verilen “Sanayi 4.0” raporunda olası işsizlik konusu hakkında yazılan şudur (s.46): “Türkiye’nin küresel rekabet gücündeki ve katma değerli üretimdeki payında yaşanacak olası artış, ekonomik büyümeyi ve dolayısıyla istihdamı önemli ölçüde arttıracak.” Endüstri 4.0 konusunu ele alan ülkelerin hiç birinde böyle bir iddia yapıldığını görmedim. Tam tersine istihdam kaygısı her ülkede var ve ne yapılabileceği tartışılıyor.
Dijital dönüşümün ülkemizde gerçekleşebilmesi sadece teknoloji ile ilgili değildir. İnsanımızın geleceği konusuna, başta Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mehmet Müezzinoğlu olmak üzere, topluma karşı sorumluluğu olan siyasilerin şimdiden duyarlı bir ciddiyetle yaklaşıp, gerekli politikalar üzerine toplumsal bir tartışma başlatmasında yarar var. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, bakanlığının 2017 bütçesini sunarken, bir Endüstri 4.0 platformu kurma vaadini tekrarladı. Bu platformun oluşumunda, konunun insan boyutu unutulmamalı.
