SEC, Bitcoin ETF’leri onayladı

Yazan: Av. Ali Erşin

ETF (Exchange Traded Funds), Türkçe çevirisiyle “Borsa Yatırım Fonu” olarak ifade edilen; hisse senedi, bono, tahvil gibi yatırım araçlarının alınıp satılabildiği fonlardır. ETF’lerin en önemli özelliği, o varlığa sahip olmadan o varlıklar üzerinde yatırım yapılabilmesinin sağlanmasıdır. Bitcoin ETF ise doğrudan yatırımcılar tarafından doğrudan sahip olunmadan Bitcoin ETF ürününe yatırım yapılmasını sağlayan fondur.

Bitcoin ETF’lerin Bitcoinlere göre avantajları

• Kolay yatırım: ETF’lerin yapısı ile yatırımcılar bitcoinleri doğrudan satın almadan bitcoin’e sahip olabilecektir.
• Sigorta: Bitcoin ETF’ler düzenleyici kurumlar tarafından sigortalı olduğundan dolandırılma, kaybetme vb. durumların riski bitmiş olmaktadır.
• Saklama ve Koruma: Bitcoin’i ETF yatırımcısı bitcoin’i doğrudan satın almadığından, yatırımcıların saklama ve koruma zorunlulukları da olmayacaktır.
• Kurumsal Yatırım: Kurumsal olarak Bitcoin ETF’lere yatırım yapılabilir. Bu ise bir kolaylıktır.

Bitcoin ETF’lerin dezavantajları

• Ek ücretler: Bitcoin ETF’lere yapılan yatırımlarda bir aracı kurum yönetimi yapacağı için ek ücretler çıkabilecektir.
• Denk fiyatlar: Bitcoin ETF’lerin amacı bitcoine denk fiyatlar olmak olsa da, her zaman bu denklik sağlanamayabilinmektedir.
• Piyasa alım – satım saatleri: Bitcoin’ler 7/24 saat alınıp satılabilirken, Bitcoin ETF’lerin alınıp satılmasında piyasa saatlerine uymak zorundadır.
• Aracılık: Bitcoin’ler aracısız olsa da Bitcoin ETF’ler aracılı durumdadır.

Bitcoin ETF’lerin “spot Bitcoin ETF”  ve “vadeli Bitcoin ETF” olarak iki çeşidi vardır.

• Spot Bitcoin ETF: Spot Bitcoin ETF Bitcoin’in anlık hareketlerine göre yatırım yapabilmeyi sağlayan yatırım türüdür.
• Vadeli Bitcoin ETF: Genel anlamda şu ana kadar daha çok kullanılan bu ETF türünde, Bitcoin ETF’nin gelecekteki fiyat hareketlerine veya diğer bazı hareketlere göre stratejilerin üretilip yatırım yapıldığı Bitcoin ETF türüdür.

SEC Bitcoin ETF’leri kabul etti

Bitcoin ETF’ler 10 yıldan fazladır aktif olmakla birlikte, ilk olarak SEC’e 2013 yılında Bitcoin ETF başvurusu yapılmıştır. SEC ise onlarca başvuruyu şu ana kadar reddetti. İlk olarak 2021 yılında vadeli bir işlem Bitcoin ETF’sini SEC kabul etmiş, söz konusu vadeli Bitcoin ETF Chicago Ticaret Borsası üzerinden işlemlere açılmıştı.

10 Ocak 2024 tarihinde ise özellikle spot Bitcoin ETF’lerin SEC tarafından kabulü ile karşı karşıya kalındı ve 11 spot Bitcoin ETF başvurusu SEC tarafından kabul edildi. Artık hem gerçek hem de tüzel kişiler spot piyasalarda Bitcoin ETF fonlarına yatırım yapabilecektir. Bu karar Bitcoin’in ve kripto paraların geleneksel finansa hızlı entegre olmasının önünü açmış oldu.

“Greyscale Order”da Security Exchange Commission, teklif veren borsanın CME Bitcoin vadeli işlem borsasının önemli özelliklerini taşımadığına karar vermiş, karar temyize taşınmış ve Temyiz mahkemesi “Grayscale” kararını iptal ederek yeniden göndermiştir. Bu incelemede temyiz mahkemesi SEC’in fon başvurularını reddetmesinin hukuka aykırı olduğu kararını vererek SEC’e yeniden göndermiştir. SEC ise yeni incelemesinde 11 bitcoin ETF’nin spot fonlarını da onaylamıştır.

Borsalarda listelenecek Bitcoin ETF’ler

SEC kararına göre;

• Bitwise, Hashdex ve Grayscale başvuruları New York Menkul Kıymetler Borsası’nda (NYSE);
• Valkyrie ve iShares Bitcoin ETF başvuruları Nasdaq’da;
• ARK 21 Shares, Fidelity, Wisdomtree, Invesco, VanEck ve Franklin Bitcoin ETF’nin başvuruları Chicago Opsiyon Borsası (CBOE) üzerinden işlemlere açılmıştır.

SEC kararında, Bitcoin ETF fonlarının ABD Borsa Kanunu Bölüm 6(b)(5)’e uygun olduğunu belirtmektedir. Böylelikle başvuru yapan bitcoin ETF’lerinin genel olarak hileli ve manipülatif eylemleri önleme ve yatırımcıları koruma stratejilerinin olduğu görüşüne varmıştır.

Bu maddeleri sağlamanın yolunun Bitcoin ETF’lerin borsadaki önemli ölçüdeki varlıklar ile “gözetim – paylaşım” anlaşması imzalamalarının olduğunu belirtmiştir. Bu anlaşmalar dolandırıcılık eylemlerinin ve manipülatif hareketlerin önüne geçecektir.

SEC kararında “vadeli işlem ve spot fon borsalarının” birbirini etkileyip etkilemeyebileceğini de değerlendirmiştir. Yukarıda belirtildiği gibi komisyon, en fazla ETF’lerin piyasadaki manipülatif ve dolandırıcılık hareketlerinin önlenmesine yönelik mekanizmaların olup olmamasına göre değerlendirdi ve borsaların dolandırıcılık ve manipülatif hareketlere göre koruma mekanizlarına sahip olduğuna karar vermiştir.

Yine başvuruların ABD Borsa Yasası Bölüm 6 (b) (5) ile uyumlu olmanın yanında tröstlerin önlenmesine yönelik mekanizmaların da söz konusu ETF’lerde yer aldığı görüşü paylaşıldı. Bazı üyeler ise her ne kadar bitcon ETF’lerin bu gerekliliklere sahip olsa da bitcoin’in kendisinin manipülatif eylemlerle karşı karşıya kalabildiğini ya da bitcoinlerin çevre karşıtı olabildiğini ya da Bitcoin özel anahtarlarının hacklenme risklerinin olduğu gerekçeleri ile başvuruların reddedilmesi görüşünü verse de, ABD Borsa Yasası bölüm 6 (b) (5) ve bölüm 11 (a) (1) (c) (iii) gereğince başvurular onaylanmıştır.

Sonuç

Sonuç olarak artık spot Bitcoin ETF’ler de SEC’e bağlı lisanslı fonlar olarak faaliyet yürütebilecektir. Bu karar özellikle bitcoin’lerin klasik yatırım sistemlerine yaklaşması ve piyasada kabul görmesi için önemli bir gelişme olup bitcoin’e ve kripto paralara güveni de artırdığından kripto piyasalarını olumlu yönde etkilemiştir.

E-Posta: av.ersinali@gmail.com