Teknoloji üretimi ve Ar-Ge konusu
Ardı ardına Ar-Ge merkezleri açılıyor, Ar-Ge merkezleri temelleri atılıyor, yerli araç deniyor, yerli ilaç üretimi ihale ediliyor, KOBİ'lere verilen Ar-Ge destekleri artıyor, inovasyon konferansı en üst düzeyde katılım görüyor, inovasyon ödülleri dağıtılıyor, girişimci sayısı artıyor, şirketleşmek isteyen fikirlere hibe destek veriliyor.
Peki bunca faaliyet, destek, katılım, girişime rağmen neden hala teknoloji kullanıcısı olmaktan teknoloji üreten bir konuma geçemiyoruz, bir yerlerde bir sorun olmalı, bir şeyler eksik yapılıyor. Bu soruların cevapları her zaman olduğu gibi konunun detaylarında gizli. Tek tek bunları açıklamaya çalışacağım.
Ar-Ge merkezleri
Kuruluş amacı arge yapan şirketlere destek ve vergi avantajları sağlamak olan merkezler, amacından büyük ölçüde saparak büyük çaplı şirketlerin BT ekiplerini yerleştirdikleri bir şekle dönüşmüş durumda. Şehir içindeki Ar-Ge merkeslerinde ofis fiyatları, plaza ofis fiyatlarını geçmiş durumda, başvuran şirketlerden 3 senelik peşin kira ödemeleri talep ediliyor. Ben TÜBİTAK'tan destek aldım, Ar-Ge yapıyorum diyen bir KOBİ'nin buralara girmesi neredeyse imkansız.
Girişimciler
Ben anladığım işe yatırım yaparım diyen bir avuç yerel girişimci var, anladıkları işlerde çoğunlukla e-ticaret'in ötesine geçemiyor. Teknoloji yatırımı yaparım diyen veya teknoloji danışmanım baksın diyen yok denecek kadar az. Teknoloji üretiyorum diyen KOBİ'lerin önünde tek bir alternatif kalıyor, ya bırakmak ya da yurtdışı kanalıyla girişimci ve pazar bulmaya çalışmak.
Yerli oraç
Yerli araç üretmemizden önce yerli yazılım üretmemiz gerekiyor, günümüzde artık üretilen her teknoloji ürünü yazılıma dayanıyor, önce yazılımı üretmek esas, yoksa üretiminiz mekanikten, gövde yapmaktan öteye geçemiyor. Doğru sıralama önce yerli yazılım sonra yerli araç olmalı.
Destek
Hibe, Teydep, Kosgeb tüm bu destekler çok önemli ama en önemli destek pazar desteği. Üretilen yerli ürünleri öncelikle kullanacak bir pazar gerekiyor. TÜBİTAK'ın bu konuda yaptığı destek ve denetimleri, ürün hazırlama sürecinde olduğu gibi ürün sonrası süreci de kapsayacak şekilde artırması gerekiyor. Aksi halde proje tamamlandı sen sağ ben selamet deyip bir daha görmemek üzere ayrılıyorsunuz. Oysa üretici şirket için asıl kritik süreç ürün ortaya çıkınca başlıyor.
İnovasyon
Kabul edelim yada etmeyelim ülkenin katalizör sektörü İnşaat, ancak inşaatın geri dönüşü çok hızlı olsada kötü bir yanı var, bir kere yapıp sattıktan sonra katmadeğeri sıfırlanıyor, başka gelir getirmiyor. Teknoloji, Ar-Ge ve inovasyon bunun için çok önemli, katma değer çok fazla, ortaya çıkan ürün pazardayken, yeni sürümü hazırlanıyor, bir süre sonra o da pazara sunuluyor. İstihdam sürekli hale geliyor.
Sonuç
Ülkemizde artık paramız var, genç nufus var, fikir var peki ne eksik o zaman, neden dünya ile rekabet edecek teknolojiler üretmiyoruz, eksik parça ne? Ne yapmamız lazım, benim buna cevabım net; teknoloji üretiminin değer görmesi, ürünlerin talep görmesi, öncelikler verilmesi.