Disksiz olmaz
Yeni bilişim teknolojileriyle artan eşzamanlı verinin disk kullanmadan tekilleştirilmesi matematiksel modellerin ve algoritmaların gelişimine bağlı.
Tekilleştirmede en sık kullanılan arşivler ve en güncel veriler depolarda tutulurken, çok sık kullanılmayacak veriler tekilleştiriliyor. Aslında verilerin geri çağrılması sadece birkaç dakika alsa da, kullanıcılar için hızlı erişim çok önemli. Depolarda saklanan veriler, tekilleştirilmiş olanlardan daha pratik olarak kullanılıyor. Bu ayrım noktasında, büyük veriyle gelen en hızlı ve güncel bilgilerin saklanması ve geliştirilen yeni teknolojilerle daha hızlı akan eş zamanlı veriler de tekilleştirme ihtiyacını artırıyor.
Büyük veri, bulut, iş zekâsı, CRM teknolojileri birleşerek yeni ve eş zamanlı veriler üretiyor. Her an artan veriler anlık aksiyonlarla birlikte işlenerek daha yeni verileri oluşturuyor. Evet, veriler artıyor ama sorun sadece artması değil, eşzamanlı olarak kullanılabilmesi. Çünkü eş zamanlı veri, hem erişilebilir belleklerde saklanmalı hem de çok kolay geri çağrılabilmeli. Bu nedenle eşzamanlı veriler tekilleştirmeyi güçleştiriyor. Prolink Satış Öncesi Destek Mühendisi Uğur Akduman sürekli veri artışı olacağı için öncelikli olarak doküman yönetim sistemleri, sürekli yedekleme veri transferi yapan kurumlar, veritabanı sistemlerinde tekilleştirme çalışmaları artacağını söylüyor.
Büyük veri, tekilleştirme teknolojisinin sınırlarını zorluyor çünkü verinin saklanan ortama yazılma şekli disk kullanmadan tekilleştirmenin karşısında bir kısıt oluşturuyor. Şu anda çok az sayıda olsa da tekilleştirmeyi teyp ortamında gerçekleştiren yazılımlar mevcut. Innova Teknoloji Çözümleri Grup Yöneticisi Ersel Karşal “Disk kullanmadan tekilleştirmenin yaygınlaşması matematiksel modellerin ve algoritmaların gelişimine bağlı. Bu şartlar da göz önüne alındığında disk kullanmadan tekilleştirmenin nasıl yaygınlaşacağını, önümüzdeki dönemde çıkacak olan yeni çözümler ve bu çözümlerin maliyet/performans becerileri gösterecek” diyor. Proline Sistem Çözümleri Uzmanı Harun Oğuz “İşlem gören verinin disk kullanmadan tekilleştirilmesi, depolama çözümlerinde kullanılan işlemci ve bellek hızlarının daha da artması ile mümkün olabilecek” diyor. Bulut bilişim sayesinde tekilleştirme istemci seviyesinde de başlayabiliyor, bu da bulut bilişimden yer (veri deposu) kullananlara başka açılımlar ve olanaklar sağlıyor. Software AG Türkiye Genel Müdürü Nil Bağdan da, adres doğrulama seviyesinde tekilleştirmenin, hâlihazırda bulut ortamlarında kullanıldığını ifade ediyor.
Çevreci tekilleştirme geliyor
Henüz gelişimini sürdüren depolama tekilleştirmesi halen dosya seviyesinde işlem yapabiliyor. GlassHouse Türkiye Satış Yöneticisi Hilmi Güneş, “Bir sonraki aşamada aktif veri blok bazında tekilleştirilerek diske yazılacak, işlem görürken orijinal haline gelecek ve sonra tekrar tekil olarak diske yazılacak” diyor.
Tekilleştirme teknolojileri hızla evrim geçiriyor. İşlem gören verinin tekilleştirmesi için farklı teknolojiler var. “Daha az fiziksel disk ile daha yüksek performans ve depolama verimliliği sağlayan Flash teknolojisi, son yıllarda bu alanda en çok dikkat çeken gelişmelerden biri. Fiziksel veri depolama alanlarının sanallaştırılması olarak tanımlayabileceğimiz “thin provisioning” sanal kapasite kullanımı sağlayan, atıl disk alanlarının, sunucularda değişiklik yapılmadan bir havuzda toplanmasına ve ihtiyaca göre dinamik olarak kullanılmasına yardımcı olan yeni teknolojilerden biri. FCP ve iSCSI üzerinden ulaşılan veriler üzerinde her türlü kopya çıkarma işlemini gerçekleştirebilen LUN Klonlama gibi teknolojilerde de, bu kopyalar için bire bir disk alanına ihtiyaç duyulmaz; sadece değişikliklerden dolayı oluşan farklar tutulur. Sanal Klonlar ise, disk alanı kullanmadan verilerinizin klonlarını oluşturuyor. NetApp Türkiye Teknik Müdürü Lütfi Yunusoğlu “Çevreci eğilimlere paralel olarak daha düşük enerji tüketen ve daha az disk kullanan veri depolama ve tekilleştirme sistemleri çok yakında hayatımıza ve iş stratejilerimize dahil olacak” diyerek teknolojik gelişmenin yönünü gösteriyor.
Hafıza tekilleştiriliyor
Disk kullanmadan tekilleştirmeyi destekleyen inline teknolojisi ile veriler diske yazılmadan önce hafızada tekilleştirme işleminden geçiriliyor. KoçSistem Hizmet Entegrasyonu Çözüm ve Hizmetler Grup Yöneticisi Orhan Düz “Tekrar eden veri blokları hedef disklere yazılmaz ve toplam ihtiyaç duyulan depolama miktarı azalır. Bu teknoloji genellikle yedekleme disk sistemlerinde kullanılır ancak artan işlem gücü ihtiyacı nedeniyle yedekleme işlemlerinde yavaşlık görülebilir. Bu nedenle bu tip tekilleştirme kullanan yazılımların yoğun saatlerde çalıştırılmaması önerilir. Tekilleştirme uygulanmadan önce mevcut veri setleri detaylı olarak incelenmeli ve en uygun olan metot seçilmelidir. Data miktarı, I/O miktarı, kullanıcı sayısı, değişen verinin toplam veriye olan oranı gibi değişkenler bu kararda etkili olacaktır.”
Disksiz tekilleştirmede kısıtlar var
“Verinin disk kullanılmadan tekilleştirilmesi şu anki teknoloji ile pek mümkün değil. Disk kullanmadan tekilleştirmenin karşısındaki kısıt; verinin saklanan ortama yazılma şekli.
Nihai depolama kaynağının diskler olduğunu düşünürsek, tekilleştirme işlemleri verinin diske yazıldığı sırada tekilleştirme işleminin gerçekleştirilmesi cihazlar üzerine çok fazla CPU yükü bindirdiği için üreticiler tarafından tercih edilen bir yöntem değil. Matris Bilişim Teknolojileri Bilgi Teknolojileri Danışmanı Tolga Şentekin, genellikle verinin disklere yazıldıktan sonra tekilleştirilmesi yöntemi tercih edildiğini, günümüzde tekilleştirilmiş verilerin normal sıkıştırma algoritmaları ile sıkıştırılarak diskler üzerinde daha da az yer kaplamasını sağlayabilen ürünlerin de bulunduğunu ifade ediyor. Şu anda çok az sayıda olsa da tekilleştirmeyi teyp ortamında gerçekleştiren yazılımlar mevcut.
ÖNEMLİ OLAN ALGORİTMALAR
Innova Teknoloji Çözümleri Grup Yöneticisi Ersel Karşal, verinin disk kullanmadan tekilleştirilmesi ile ilgili gelişmeler için, “Disk kullanmadan tekilleştirmenin yaygınlaşması matematiksel modellerin ve algoritmaların gelişimine bağlı. Bu çözümün gelişmesi yatırım maliyetlerini mutlaka düşürecektir. Ancak teyp medyasının yönetimi için insan kaynağına gereksinim olduğundan, bu sefer de operasyonel maliyetlerin devam edeceğini ve hatta bazı durumlarda artabileceğini de unutmamak gerekir. Bu nedenle bu noktada bir tercih söz konusu olacak. Genelde veri yedekleme işlemleri her zaman ihtiyaç duyulan işlemler olduğu için makul düzeylerde olmak şartıyla yatırım maliyetinin daha yüksek, operasyon maliyetinin daha düşük olması tercih ediliyor. Bu şartlar da göz önüne alındığında disk kullanmadan tekilleştirmenin nasıl yaygınlaşacağını, önümüzdeki dönemde çıkacak olan yeni çözümler ve bu çözümlerin maliyet/performans becerileri gösterecek” şeklinde yorum yaptı.
DİSK KULLANILMASA DA ÖNBELLEK GEREKECEK
Hayatımızda akan veri artık sağanak şeklinde yağıyor. Bu verilerin onlarca, yüzlerce kopyayla depolanması tekilleştirmeyi mecburi kılacağı gibi zorlaştıracak. Zira ne kadar az depolama yapılırsa, o kadar hızlı tekilleştirme yapılıyor. Peki, veriler kaydedilmeden önce tekilleştirilebilecek mi? IBM Teknoloji Lideri Kıvanç Uslu, “Yanıtı zor bir soru” diyor “Ama tekilleştirme sürecinin sonuçlanması ve gerçekleştirilmesi için veri bir yerde tutulmalıdır, dolayısıyla disk kullanılmasa da bellek ya da önbellek kullanılması gerekecektir. Bir de bulut bilişim sayesinde tekilleştirme istemci seviyesinde de başlayabiliyor, bu da bulut bilişimden yer (veri deposu) kullananlara başka açılımlar ve olanaklar sağlıyor.”
