Dünya ödemenin böylesini görmedi
Türk bankacılık sisteminin ödeme sistemlerinde yenilikleri dünyayı imrendiriyor. Gelişen teknoloji ve beklentileri büyüyen kullanıcılar da bu yeniliklerin itici gücü halini alıyor.
Ödeme sistemlerinde finans kuruluşlarının yetkinliği, bireylerin yeni teknolojilere yönelik ilgisi ve bu konuda gelişen beklentileri ile paralel bir çerçeve çiziyor. İşte bunun bir sonucu olarak Türk bankacılık sektörü dünyaya örnek olan yeni ürün ve çözümlerle başarı hikayesi halini alıyor. Gelişen teknoloji de gerek kullanıcı çözümleri gerekse altyapılarda yeterlilik adına Türk bankacılık sistemine yaratıcılık için inanılmaz fırsatlar sunuyor.
BKM olarak; kartlı ödemelerde internetin payının her geçen gün artacağı öngörüsüyle 2012 yılında Türkiye’nin ulusal sayısal cüzdanı BKM Express’i kart kullanıcılarına tanıttıklarını söyleyen Bankalararası Kart Merkezi (BKM) Genel Müdürü Dr. Soner Canko, akıllı cihaz penetrasyonundaki artışa paralel olarak geçen yıl da mobil uygulamaları hayata geçirdiklerini vurguladı. Gündemdeki en önemli konulardan biri ise Canko’nun tabiriyle ‘BKM Express ile kullanıcılara nasıl daha fazla fayda sağlanabileceği. Bu kapsamda, hayatı kolaylaştıracak fonksiyonlar üzerinde çalışılıyor. Çünkü Türkiye’nin kart başlığında gerek kullanıcı tercihleri, gerekse bankaların sunumları ve BT başlığında yeterlilikleri dünyayı imrendiren bir seviyede. Canko bunu rakamlarla ortaya koyuyor. Buna göre, 1990 yılında Türkiye’de 6 milyon banka kartı ve 1 milyonun altında kredi kartı bulunurken, bugün 100 milyonu aşan banka kartı ve 57 milyon kredi kartına ulaşıldı. Canko, bu değerlerle Türkiye’nin, banka kartı ve kredi kartı sayısında Avrupa ülkeleri arasında ikinci sırada yer aldığı bilgisini veriyor. 2013 yılına geldiğimizde ise kredi kartı ve banka kartı ile yıllık ödeme tutarı 400 milyar TL’yi aşarken, banka kartlarının ödemelerdeki payı da arttı ve 2013 yılında gerçekleşen her 5 kartlı ödemeden 1 tanesinde banka kartları kullanıldı.
BKM verileriyle 2013’e bakış, geleceğe ayna tutuyor
2013 yılı sonunda Türkiye’de 56,8 milyon adet kredi kartı, 100,2 milyon adet banka kartı olmak üzere toplamda 157 milyon adet kart var.
2013 yılında ATM sayısı yüzde 16 artarak 42 bine, POS sayısı ise yüzde 7 artarak 2,3 milyon adede ulaştı. POS’ların yüzde 27’si ise mobil POS’lardan oluşuyor.
Kartlı ödeme tutarlarındaki gelişimde kredi kartlarında büyüme oranı yüzde 17, banka kartlarındaki büyüme ise yüzde 36 ile kredi kartlarından hızlı büyümeyi ortaya koyuyor.
2013 boyunca yaklaşık 35 milyar TL tutarında kartlı ödeme internetten yapılırken bu tutar, 2012 yılına kıyasla yüzde 37 büyümeye işaret ediyor.
İnternetten kartlı ödemelerin tüm kartlı ödemeler içerisindeki payında da internet ödemelerinin yaygınlaştığı, bilgisayar başından ve mobil cihazlardan daha fazla ödeme yapıldığı görülüyor.
Yeni nesilde tercih banka kartı
Kartlı ödemelerdeki büyümeye paralel olarak, Canko’nun dikkat çektiği gibi, özellikle internet ve mobil internet kullanımının hızla artışıyla internetten kartlı ödemelerde dikkat çekici rakamlara ulaştı. Detayları Canko paylaşıyor:
“Geçen yıl yüzde 37’lik büyüme oranı ile 35 milyar TL tutarında kartlı ödeme internetten yapıldı. 2012 yılında yüzde 7,2 olan internetten kartlı ödemelerin toplam içindeki payı, 2013 yılında yüzde 8,4’e yükseldi. Tüm bu veriler kartların hayatın vazgeçilmez bir parçası haline geldiğini gösteriyor.”
Kart kullanıcıları artık hem kart kullanımında hem de kart tercihlerinde eskiye göre çok daha tecrübeli ve bilinçliler. “2013 yılsonunda yayınladığımız Kart Monitör araştırmamıza göre her üç kişiden ikisi mutlaka ekstrelerini ve ekstreye yansıyan harcamalarını detaylı kontrol ediyor” bilgisini veren Canko, kart tercih kriterlerine bakıldığında ise yüzde 64 ile taksit özelliği, yüzde 24 ile puan toplamanın başı çektiğine işaret etti. Bunun yanısıra yaygın kullanım ağı, kredi kartına yapılan özel kampanya, promosyon ve indirimler, nakit özelliği, banka ilişkisi ve bankanın güvenilirliği ve kart aidatının olmaması diğer tercih kriterlerini oluşturuyor.
Kart kullanımına yönelik BKM, bilinçlendirme kampanyalarını uzun zamandır yapıyor ve Canko buna devam edeceklerinin altını çiziyor. Sonuçta her sene ilk defa bankacılık sistemine girerek kart kullanmaya başlayan kart kullanıcıları ile sektör belirli bir büyüme eğilimini hep koruyor. Bu yüzden finansal okuryazarlık BKM’nin her zaman önem verdiği bir konu. Ama Canko eklemeden geçmiyor: “Yeni nesil daha Avrupa kültürüne yakın bir davranış sergiliyor ve kredi kartından çok banka kartı kullanımını tercih ediyorlar.”
Güvenlikte gelişkin ve yetkin yapı
Bankacılık sektörü bilgi teknolojileri konusunda oldukça başarılı çalışmalara imza atıyor. Türkiye kartlı ödeme sistemlerinde hep yurtdışı örneklerin önünde yenilikler geliştirdi, bu yenilikçi ürünler aynı zamanda bilgi teknolojilerinde de gelişmeyi, ilerlemeyi sağladı. Bu anlamda, yıllar içinde sektörde ciddi bir bilgi birikimi oluştu. “Kartlara ilişkin sadakat programları, taksit uygulamaları altyapının da geliştirilmesi demekti” yorumunu yapan Canko’ya göre, banka kartlarına bile alışverişten ödül puan sağlayan pek çok farklı uygulamalar sektörün bilgi teknolojileri altyapısını yukarı taşıdı.
Bu tabloda Türkiye’de kart kullanıcıları pek çok yeni ürünle, hem de Avrupa’daki diğer kullanıcılardan çok daha önce tanıştı. “Temassız kartlar, biyometrik uygulamalar ilk defa ülkemizde kart sahiplerine sunulmaya başlandı” örneğini paylaşan Canko, mobil bankacılık, mobil ödemeler gibi yeni ve alternatif ödeme yöntemlerinde çok başarılı projelerin hayata geçmeye başladığına işaret ediyor.
Konu para olunca, güvenlik daha da büyük önem taşıyor. Hem ürünlere hem cihaz ve altyapılara yapılan yatırımlar sayesinde yüksek seviyelerde güvenlik de sağlandı. “Buna en güzel örnek, ülke olarak başarıyla geçişini tamamladığımız Chip&PIN uygulaması” diyen Canko, bu konuda şu detayı eklemeden geçmedi: “Chip&PIN geçişini Fransa ve İngiltere'nin ardından dünyada üçüncü ülke olarak başlatan Türkiye, 15 ay gibi kısa bir süre içinde geçiş sürecini tamamlayarak, yeni bir rekora imza atmış oldu.”
Tüm bu veriler ışığında, Türk bankacılık sektörü kartlı ödeme sistemleri konusunda dünyada önemli bir yere sahip. “Bugün sektörümüz tekstil ve turizmden sonra 3’üncü marka haline geldi. Bu anlamda dünyanın birçok ülkesinden daha önde olduğumuzu söyleyebiliriz” diyen Canko’ya göre, Türkiye, sadece kart adetleri ve kullanımında değil, özellikle son dönemde mobil ödemeler konusunda da birçok ülke tarafından örnek gösteriliyor. Öyle ki, bugün 15 banka, 600’e ulaşan üye işyeri ile Türkiye’nin ulusal sayısal cüzdanı BKM Express web ve mobil uygulamaları dünyaya tanıtılıyor.
Gelecek mobilde
“Geleceğin mobilde olduğunu düşünüyoruz. Bu yönde hizmetlerin artacağı ve kartların hayatın tüm alanlarında kullanılacağı bir gelecek bizi bekliyor” diyen Dr. Soner Canko’nun da belirttiği gibi, Türkiye, gerek bankalar gerek kart kullanıcıları açısından teknolojideki gelişime hızlı adapte olan bir ülke konumunda. Dr. Soner Canko şu bilgileri paylaşıyor:
““2023-Nakitsiz Ödemeler Toplumu” hedefine giden yolda müşteriye ulaşılan farklı dağıtım kanallarının bütünleşik şekilde kullanımı, internetten kartlı ödemelerin, temassız ödemelerin, sayısal ve mobil cüzdanların yaygınlaşması ve yeni teknolojilerin hayatımıza kattığı ya da katacağı yöntemler ile ödemelerin yapılması kritik önem taşıyor. Ödeme sistemlerinin geleceğinde sadece ödeme yöntemi değil, müşteriye sağlanan katma değer de büyük önem taşıyacak. Bu noktada ödeme sistemleri altyapıların önemi de iyice ortaya çıkacak, işlemlerin tamamen nakitsiz yapılacağı bir toplumda her an her yerde hatasız çalışan sistemlerin olması gerekiyor. Neyse ki ülkemiz bu konuda gelişmiş altyapılara sahip. Bilinçli kullanım da her geçen gün önem kazanıyor. Bankalar bankacılık sistemine ilk defa giren yeni kart kullanıcıları için bir nevi finansal okuryazarlık eğitimi anlamına gelen farklı ürünler tasarlıyor, öneriyor. Genç nüfusun kart kullanıcısı olmasıyla banka kartı kullanımının önemi artacak.”
