KOBİ’ler yatırımları planladı, ama icraat zaman alabilir

i-Research araştırmasına göre, KOBİ’lerin 2014 yılı yatırım planlarında öncelik yine donanımda. Yazılım, geri planda görünse de ilgi artıyor.

2014 yılının siyasi ve ekonomik gündeminin yoğunluğu ışığında, yılın başında planlanan BT yatırımlarının hayata geçirilmesi için yılın son çeyreğini bekleme ihtimali yüksek görünüyor. Bu bekleyiş, aynı zamanda yatırımlarda öncelikleri belirlemek demek. Mobil iletişimde ise KOBİ’lerin ilgisi artarak gelişiyor.

Aralık 2013 tarihini taşıyan KOBİ araştırması, 600 KOBİ ile görüşme sonuçlarını içeriyor. İnterpromedya Araştırma Hizmetlerinden (i-Research) Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Özlem Unan’ın da belirttiği gibi, araştırma kapsamı Türkiye’de faaliyet gösteren ve 50-249 arası çalışanı olan işletmeleri yansıtıyor ve bu işletmeleri temsil edecek 600 KOBİ ile görüşmeleri içeriyor. Unan ekliyor: “Bu kapsamda Türkiye’de 17 bin 42 işletme var. Araştırmada kota örneklem tekniği benimseniyor. Bu amaçla da araştırmanın yapıldığı dönem yayınlanmış son veriler, yani TÜİK 2010 “Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri” verilerinden yararlanılıyor. Araştırmada veriler; Kasım ve Aralık 2013’te yapılaştırılmış soru formu aracılığı ile toplandı. Bu 600 işletmenin verilerinden yola çıkarak, veriler ağırlık katsayısı kullanılarak genelleniyor. Dolayısıyla araştırma, aslında Türkiye’de bu kategorideki tüm KOBİ’leri temsil ediyor.”
KOBİ’lerde sektörel dağılıma bakıldığında, yüzde 39,3 ile imalat sanayi ön planda. Onu yüzde 14,9 ile toptan ve perakende ticaret, yüzde 14,1 ile de inşaat sektörü izliyor. KOBİ’lerde çalışan sayısı dağılımında ise 50-99 kişi aralığı yüzde 60,6’lık oranla ilk sırada. İşletme tipine bakıldığında, yüzde 47 ile aile şirketleri ilk sırada. Bunu yüzde 41,7 ile kurumsal şirketler, yüzde 11,4 ile de bir topluluğun parçası olan, iştirak yapısındaki işletmeler oluşturuyor. KOBİ’lerin yüzde 71,7’si bir bilgi işlem departmanına sahip. Çalışan sayısına göre bilgi işlem departmanı oluşumuna bakıldığında, 100 çalışan ve üstü KOBİ’lerin yüzde 84’ünde bu departmanın olduğu görülüyor. 99 çalışan ve altında ise bu oran yüzde 64’e geriliyor.

Yazılım, yatırımlarda geri planda
Araştırmada öne çıkan sonuçları değerlendiren Unan’a göre, KOBİ’lerde bir bilişim farkındalığından bahsetmek pek kolay değil. Çünkü 2014 yılı yatırımlarında ağırlık hala donanımda. 2014 yılı yatırım önceliklerinde ilk 5 içinde 3’ünü donanım oluşturuyor. Yazılım ise güvenlik ve yedekleme hariç, KOBİ’lerin yatırım planlarında geri planda. KOBİ’lerin ortalama yatırım bütçeleri göz önüne alındığında yazılım odaklı yatırım yapmanın zor göründüğü gerçeğine işaret eden Unan, “Bunun anlamı, KOBİ’lerin daha orta ölçekli ürünlere yönelmeleri demek. Bu da yerel bilişim şirketlerinin işine yarar, bu tercihlerden yerel yazılım şirketleri kazanır” yorumunu yapıyor.

Yatırımlar yılın son çeyreğini bekleyebilir
2014 yılı bilişim bütçelerine bakıldığında, işletmelerin ortalama bilişim bütçelerinin 141 bin TL olduğu görülüyor. 99 çalışan altı işletmelerde bu rakam ortalama 122 bin TL, 100 çalışan üstü işletmelerde ise ortalama 170 bin TL. Geçen yıla kıyasla KOBİ’lerin BT bütçelerinde artış var. Ama Unan’a göre, bu artış yine de yeterli değil. Bir taraftan, artan faiz ve kur yükü gerçeği de var. Bu nedenle, farklı gündem maddelerinde gelişmeler ışığında, 2014 yılı beklentiler paralelinde geçmezse, o zaman yatırımların sadece mecburi olanları hayata geçirilir. Bu tabloda Unan, yılın ilk yarısının ‘yatırım önceliklendirme’ ile geçeceği kanısında. Hatta planlarını yapan bazı KOBİ’ler, gündemi izlemek için BT yatırımlarında beklemede. “Bu nedenle aslında yatırımlar son çeyreğe kaldı” diyen Unan, şu yorumu ekliyor: “BT yatırım adımları bence birçok KOBİ’nin planladığı gibi gitmeyecek, bütçelenen BT yatırımlarının çoğunluğu son çeyrekte hayata geçirilecek.”

Öncelik donanımda
Yatırım planlarında bu yılın ‘yapılacaklar’ listesinde yüzde 41,3 ile ‘bilgisayar’ ilk sırada. Onu yüzde 23,3 ile ‘BT güvenliği’ izliyor ve bu da güvenlik konusunda farkındalığın gelişimi adına önem taşıyor. Bunu yüzde 21,1 ile yedekleme, yüzde 20,8 ile sunucu, yüzde 20,2 ile veri depolama, yüzde 20,1 ile sanallaştırma, yüzde 17,2 ile bulut izliyor. Bu sıralama, her ölçekte şirketin en önemli varlığı olan bilgiyi en doğru, en güvenli ve en maliyet düşürücü biçimde depolama konusundaki ilgisini de ortaya koyuyor.
KOBİ’lerde bilgisayar sayısına bakıldığında, ortalama sayının 48, bu noktada çalışan sayısının da doğal olarak belirleyici olduğu görülüyor. 100 çalışan üstü işletmelerde bilgisayar sayısı ortalama 70 iken, 99 çalışan altı işletmelerde ise bu sayı 33. Bilgisayardan sunucuya geçildiğinde, sahip olunan fiziksel sunucu markalarında yüzde 56,6 ile HP ilk sırada. Bunu yüzde 32,3 ile IBM, yüzde 15,6 ile Dell izliyor. Unan, fiziksel sunucu tercihlerinde KOBİ’lerin önceliklerinin geçen yılla aynı olduğuna dikkat çekiyor.

KOBİ’ler mobilize oldu, elmaya tutuldu
Mevzu iletişim olduğunda, hizmet alınan GSM operatörleri sıralamasında yüzde 68,3 ile Turkcell ilk sırada. Onu yüzde 28,6 ile Vodafone, yüzde 11,1 ile de Avea izliyor. İletişim bağlarının kurulduğu mobil cihazlarda da iPhone’un yüzde 58,6 gibi bir üstünlüğü göze çarpıyor. Bunu, yüzde 42,2 ile Samsung, geçen yılki araştırmadan sonra bir basamak daha, yani üçüncü sıraya düşen yüzde 34,6’lık oranı ile BlackBerry izliyor. Mobilite, aylık ortalama iletişim giderlerinde de aslan payını alıyor. Araştırmada tüm KOBİ’lere bakıldığında, aylık ortalama mobil iletişim giderlerinin yüzdesi 49. Sabit telefon giderinin oranı yüzde 30’da kalırken, internetin payı ise yüzde 21’de. Unan şu yorumu ekliyor: “Akıllı telefon kullanımı önceki yıllara göre arttı ve bu çok olumlu. Ayrıca eskiden iPhone bu kadar yaygın değildi ama şu anda çok yaygın. Akıllı mobil cihaz penetrasyonunda ciddi artış var. Yani KOBİ’ler, mobil iletişim ve akıllı telefona alıştı.”

Satış sonrası bağlar tercih sebebi
Sıra alışveriş alışkanlıklarında… KOBİ’lerin teknoloji ürün ve hizmeti satın alırken dikkat ettikleri unsurların başında yüzde 80,2 ile ‘ürünün kalitesi’ geliyor. Yüzde 72,9 ile ‘ürünün fiyatı’ ise ikinci sırada. Bundan sonraki iki yanıt, ‘ürünün garanti süresi’ ve ‘ürün/hizmet konusunda detaylı bilgi verecek satış temsilcileri’ yanıtları, KOBİ’ler için satış sonrası servisin önemini de ortaya koyuyor. Satın almada tercih edilen son unsur ‘Çalıştığım iş ortağının tavsiyesi’ seçeneği ise KOBİ’lerin kulaktan dolma bilgiler yerine, sağlam dayanaklarla BT alışverişi yapma eğiliminde olduklarını gösteriyor.