Biyoteknoloji alanında teknolojik yeterliliğin artırılması hedefleniyor
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 27. Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu Toplantısı’nda alınan kararları açıkladı. Gündem, Ulusal Yenilik Sistemi ve Medikal Biyoteknoloji.
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun 27. toplantısında, geleceği şekillendirecek en kilit alanlardan biri olan medikal biyoteknolojide atılması gereken adımlar, Ar-Ge ve yenilik sistemi ile eğitim konusunda yapılan çalışmalar değerlendirildi. Türkiye, 2023 yılında dünyanın en büyük ilk 10 ekonomisi arasında yer almayı hedefliyor. Uluslararası teknolojik eğilimlerle ilgili yapılan projeksiyon çalışmalarında ‘Yaşam Bilimleri ve Biyoteknoloji’nin, 21. yüzyılın öncül teknolojileri arasında yer alacağı belirtiliyor.
Amaç yüksek teknoloji ürünleri ihraç edebilmek
Açıklamada; biyoteknoloji alanının yalnızca sağlıkta değil, bütün kilit sektörlerde piyasaya hâkim olduğu belirtiliyor. Ülke hedefi ise 10. Kalkınma Planı’nda da vurgulandığı gibi başta biyoteknolojik ve biyobenzer ürünler olmak üzere daha yüksek katma değerli ilaçlar üreten rekabetçi bir yapıya kavuşmak. Yüksek katma değerli ürün odaklı bir üretim yapısına ulaşmak için ise yurtiçi tıbbi cihaz ve tıbbi malzeme ihtiyacının yüzde 20’sinin yerli üretimle karşılanması ve yurtiçi ilaç ihtiyacının değer olarak yüzde 60’ının yerli üretimle karşılanması hedefleniyor.
Mükemmeliyet Merkezleri kurulacak
27. Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu Toplantısı’nda alınan yeni kararlar ise şöyle:
• Sağlık ve biyoteknoloji alanında dış ticaret açığının azaltılmasına ve teknolojik yetkinliğimizin artırılmasına yönelik destekler oluşturulması; ilaç, aşı, biyomedikal ekipmanlar, tıbbi tanı kitleri ve biyomalzemeler alanlarında Ar-Ge çalışmalarının desteklenmesi
• Sağlık ve biyoteknoloji alanında araştırma altyapılarının kurulması, geliştirilmesi ve desteklenmesi; bilimsel ve teknolojik yetkinliğin en üst seviyede olduğu araştırma altyapılarının ve insan kaynaklarının bir araya getirileceği Mükemmeliyet Merkezleri’nin kurulması ve bu merkezlerde yürütülecek Ar-Ge ve yenilik çalışmalarının, hem sağlık sektörüne hem de toplum refahına en fazla katma değer sağlayacak şekilde yönlendirilmesi.
TÜBİTAK tarafından kamu kurumlarındaki araştırma merkezleri ile yükseköğretim kurumlarında yeterlik verilen araştırma altyapılarının büyük ölçekli projelerle desteklenerek ihtisaslaşmasının sağlanması amacıyla uygulanacak ‘Mükemmeliyet Merkezi Destek Programı’nda biyoteknolojik ilaç, biyomalzemeler, biyomedikal ekipman, kök hücre, genombilim, nörobilim ve kanser konularına öncelik verilecek.
• Uluslararası şirketlerin Ar-Ge laboratuvarlarının ülkemizde kurulmasına yönelik destekler oluşturulması. Küresel Hizmetler Konum Endeksi’ne bakıldığında; finansal çekicilik, nitelikli iş gücü ve iş ortamı olanaklarına göre şirketlere yönelik yer tercihi cazipliği değerlendirmesinde ülkemiz 48. sırada yer alıyor. Dolayısıyla, Türkiye olarak bu şirketlerin laboratuvarlarını ülkemize çekmek istiyorsak, onlara endekste önümüzde yer alan ülkelerin sunduğu olanaklara ek olanaklar sunmamız şart. Bu kararla, medikal biyoteknoloji alanı da dahil olmak üzere geleceğin teknolojileri üzerinde çalışmalar gerçekleştiren uluslararası şirketlerin Ar-Ge laboratuvarlarının ülkemizde kurulmasına yönelik, TÜBİTAK bünyesinde destek programı oluşturulmasına karar verildi.
• Yüksek teknoloji şirketlerinin satın alınmasına yönelik desteklerin geliştirilmesi. 2023 hedeflerimizden biri de; 500 milyar dolar ihracata ulaşarak, ülkemizin dünya ticaretinde lider ülkeler arasında yer almasını sağlamak. Rakamlara baktığımızda, ülkemiz dünyanın 17. büyük ekonomisi olmasına rağmen yüksek teknolojili ürün ihracatında 39. sırada bulunuyor. 2014 yılının ilk 4 ayında imalat sanayi içerisindeki yüksek teknolojili ürün ihracatı 1,7 milyar dolar iken, yüksek teknolojili ürün ithalatı 8,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiş. Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ihracatı içindeki payı yüzde 3,8, ithalatı içindeki payı yüzde 14. Dolayısıyla, eğer 2023 hedeflerimize ulaşmak istiyorsak, ülkemizin yüksek teknolojili ürün üretme kapasitesinin artırılması şart. Bu kapsamda da, 27. BTYK’da alınan kararla, yüksek teknoloji içeren ürünlerin ihracat içindeki payının ve teknoloji kapasitemizin artırılması için medikal biyoteknoloji alanındaki firmalar da dâhil olmak üzere yüksek teknoloji şirketlerinin satın alınmasında Ekonomi Bakanlığı’nın uyguladığı devlet desteğinin genişletilmesine karar verildi.
• Horizon 2020 Programı Ulusal İrtibat Kuruluşu’nun görevlendirilmesi. Yeni kararla, ülkemizin Horizon 2020 Programı’na katılımı kararı doğrultusunda; 6. ve 7. Çerçeve Programı’nın ülkemizdeki koordinasyonunu üstlenen TÜBİTAK’ın, AB Çerçeve Programları Ulusal Koordinasyon Kuruluşu görevini devam ettirmesine; Ulusal İrtibat Noktaları, program delege ve uzmanlarının TÜBİTAK Başkanlığı’nca görevlendirilmesine ve ülkemizin programdan elde edeceği kazanımları daha da artırmak amacıyla ilgili kurumların katılımıyla bir danışma kurulu kurulmasına karar verildi.
• 2014-2016 yıllarında kamu Ar-Ge ve yenilik fonlarının kullanımında izlenecek politikalar. Bu kararla da, Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin desteklenmesi için ayrılan kamu kaynaklarının, BTYK’nın 22. Toplantısı’nda onaylanan Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 2011-2016 kapsamında belirlenen amaç ve stratejilerin etkin bir şekilde yerine getirilmesine yönelik kullanılması için politikalar belirleneceği açıklandı.
Sonuçlanan karar taslakları:
– 2011-2013 yıllarında kamu Ar-Ge ve yenilik fonlarının kullanımında izlenecek politikalar
– Ar-Ge yoğun başlangıç şirketlerini etkinleştirmek ve sayılarını artırmak amacıyla politika araçlarının geliştirilmesi
– Üniversitede yenilikçiliğin ve girişimciliğin tetiklenmesi amacıyla politika araçlarının geliştirilmesi
– Girişimcilik kültürünün yaygınlaştırılması
– Lisans düzeyinde sayısal ders içeriklerinin geliştirilmesinin teşvik edilmesi ve erişime sunulması
– İlk ve ortaöğretim öğrencileri için bilim fuarlarının düzenlenmesi
– AB Çerçeve Programları Horizon 2020’ye katılım hazırlıklarının yürütülmesi.
