AR ve VR gözlükler kullanıcı deneyiminde çığır açıyor

Günümüzde gelişmeye ve işlev kazanmaya devam eden VR ve AR gözlükler, bir süre sonra monitörlerin yerini alabilecek durumda. Şimdilik ağırlıklı olarak eğlence amaçlı kullanılan bu cihazlar, farklı iş yapılarını da beraberinde getirebilecek nitelikte.
 
AR ve VR gözlükleri, görüntüleme teknolojilerinin bir sonraki adımı olmasıyla dikkat çekiyor. Üstelik bu cihazların mobil kullanılabilirliği ile bulunduğu ortama yansıtılması ve bu ortamla etkileşime girmeyi sağlaması kullanıcı deneyiminde çığır açan bir gelişme. AR ve VR teknolojileri kullanarak inşaat sektörüne oldukça ilginç bir sunum biçimi yaratan Pandora’nın kurucularından Yazılım Mühendisi Kemal Akçalı’ya göre önümüzdeki birkaç yıl içerisinde bu teknolojilerin özellikle sağlık, eğlence ve eğitim amaçlı simülasyonlarda geniş bir kullanım alanı doğacak.
 
“Örneğin şuan AR gözlüklerinin sağlık alanındaki eğitimlerde kullanılmasına dair çalışmalar mevcut. Microsoft’un kısa bir zaman önce duyurduğu HoloLens gözlük ile Amerika’daki bir üniversitede kadavra olmadan uygulanabilecek bazı eğitimlere yönelik çalışmalar var. Buna benzer fakat henüz çok olgunlaşmamış, sağlık alanına odaklanan pek çok AR Gözlüğü uygulaması var. Bunlar cerrahi müdahaleler gibi konularda doktoru yönlendirmek ve hasta hakkında veri toplamak için kullanılıyor. Google Glass’ın da bu tarz uygulamalarını görüyoruz. Fakat önceden belirttiğimiz gibi; bu teknolojiler henüz yeteri kadar olgunlaşmış değil. Özellikle sağlık konusu hassas bir konu olduğundan, bunun için daha zaman olduğunu düşünüyorum.
 
Öte yandan eğlence sektöründe işler daha kolay. VR gözlükleri için tasarlanmış 360 derece izlenebilir filmler, klipler şimdiden yayınlanmaya başladı. Oyun sektöründe de ciddi yatırımlar yapılıyor. Şuan Oculus Rift ve HTC Vive 2016’da tüm oyun severlerin yoğun ilgisini çekecek VR gözlüklerini dağıtmaya hazırlanıyor. Yazılım geliştiriciler için hazırlanan sürümleri, bizim gibi pek çok firma tarafından ön sipariş verilip kullanılmaya başlandı bile.
 
Kurumsal alanda ise inovasyona meraklı şirketlerin ilgisini çeken pek çok akıllı gözlük uygulaması geliştirilmeye başlandı. İTÜ Çekirdek’ten tanıdığımız HangaarLab bu konuda Türkiye’de güzel çalışmalar yapan firmalardan biri. Büyük depoları olan, tedarik zincirinin karmaşıklaştığı yerlerde güzel ve somut çözümler üretebiliyorlar. AR Gözlüklerinin, teknik servis ve montaj elemanlarına destek amaçlı da kullanılabildiğini biliyoruz. Örnekler çoğaltılabilir.
 
Biz Pandora olarak AR ve VR teknolojilerini çok niş bir alanda kurumsal çözümler üretmek için kullanıyoruz: Mimari sunumlar. Müşterilerimiz genellikle inşaat firmaları, mimarlık ofisleri, iç mimarlar ve mobilya üreticisi firmalar. Mevcut teknolojinin en iyi yapabildiği şeyin bir ortamı ya da 3 boyutlu tasarımları deneyimlemek olduğunu düşünüyoruz. Bu yüzden buna odaklanan uygulamalar geliştirdik. Mimarlık ve inşaat ofislerinde 3D modelleri müşteriye sunmak için daha etkili yollar geliştiriyoruz. Bunun dışında VR gözlükleri ile ortamın en iyi şekilde deneyimlenebilmesini sağlıyoruz. Ya da bir mobilya şirketinin müşterilerinin satın alacakları koltuğu evlerinde deneyimlemesine yardımcı oluyoruz. Bizim genel odak noktamız bu. Ve yavaş yavaş şekillenmeye başlayan bir pazar var bu konuda. Türkiye’de ilgi az olsa da Amerika, İsrail ve Dubai gibi yerlere pek çok satış gerçekleştirdik.
 
Tabi bu tarz kurumsal çözümler ile ilgili de bazı sorunlar mevcut. Bu tarz sistemlerin kurulum maliyetleri, sürekliliğin sağlanması ve kullanıcılarının bu konuda eğitimi şuan için kullanılabilirliğini azaltıyor diye düşünüyorum. Bu teknolojiler henüz kobilere uyarlanabilir bir noktaya gelemedi.
 
Tüm bu gelişmiş görsel yetenekler, bir yandan da yeni kontrol mekanizmaları gerektiriyor. VR gözlüklerini kullanan birinden, hala klavye ve mouse ile etkileşime girmesini istemek biraz abes olur. Bu noktadaki ihtiyaçları da akıllı saatler ve hareket sensörleri gideriyor. Pandora olarak şuan bu etkileşimleri arttırmak adına Intel’in RealSense teknolojisi ve Amerikada’ki bir startup’ın akıllı saat uygulamalarını deneyimliyoruz. Bunun dışında Xbox Kinect sensörleri ve Leap Motion da bu alanda kullanılan diğer teknolojilerden. AR ve VR yaygınlaştıkça insanların mekanik kontrol cihazlarını kullanması azalacaktır. Bunların yerini bireyin kendi hareketlerini algılayan mekanizmalar gelişecektir. 
 
Son olarak, beklentiyle gerçek arasındaki bazı farklardan bahsetmekte fayda var. Fazla bilimkurgu izleyerek beklentilerimizi çok yukarılara taşımamak lazım. Özellikle kullanım alanı çok daha geniş olan AR teknolojileri mobil odaklı cihazlar. Bunlarla da ilgili genel bir performans/güç problemi var. AR ile ilgili güzel uygulamaların geliştirilmesi için yüksek işlemci gücüne ihtiyaç var. Bu da hali hazırda az olan pil ömürlerini iyice hızlı tüketmemize sebep oluyor.
 
Yakın gelecekte pil kapasitelerini boyutları büyütmeden çok da arttırmak mümkün değil gibi duruyor. İşlemcileri daha güçlü ama az enerji ile çalışır hale getirmek daha yakın bir ihtimal. Yine de AR teknolojisinin bu yıldan başlayarak hayatımıza yavaş yavaş nüfuz edeceği açık. Umut vaat edici pek çok gelişme var. Sadece her şey sanıldığı kadar hızlı bir şekilde Star Wars evrenine dönüşmeyecek.”