e-Devletin 5N1K’sının “Nerede?” sorusuna cevap bulunuyor
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, mekânsal planlamayı otomasyona geçirerek, katılımcı ve şeffaf planlama süreçlerine hizmet edecek ‘e-Plan Otomasyon Sistemi’ni kurdu.
Ülkemizin coğrafi veri altyapısının kurulmasına yönelik olarak, ilk resmi ve organize çalışmaların 2003 yılında ‘e-Dönüşüm Türkiye Projesi 47. Eylemi’ ile başlatıldığını kaydeden Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürü Dr. Bekir Tüzel, daha sonra 36 ve 75 no’lu eylemlerin gerçekleştirildiğini ifade etti. Tüzel, “Bu eylemler kapsamında hazırlanan raporları incelendiğimizde; coğrafi veri üretimindeki yetersizlikler, standartlarının eksikliği, mükerrer veri üretimi, veriye ulaşmadaki güçlükler, yetişmiş personel eksikliği ve birlikte çalışabilirlikteki sıkıntıların, öne çıkan problemler olduğunu görmekteyiz. Bu problemleri aşmak üzere, eylem 75 kapsamında hazırlanan çalışma raporunda; ülke ölçeğinde eşgüdüm ve koordinasyon sağlamak üzere bir birim kurulması önerildi ve 2011 yılında Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğümüz, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bünyesinde kuruldu” açıklamasını yaptı.
Paylaşmak için verileri standartlar doğrultusunda üretmek şart
Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü’nün temel görevini; e-Devletin 5N1K’sının “Nerede?” sorusuna cevap bulduğu hizmetleri üretmek olarak özetleyen Tüzel, bu altyapıyı kurmanın da, coğrafi verileri paylaşılabilir ve ulaşabilir kılmaktan geçmekte olduğunu kaydetti. “Paylaşmak için verileri standartlar doğrultusunda üretmek gerekiyor” ifadesini kullanan Tüzel, sözlerine şöyle devam etti: “Bu amaçla ülkemizde öncelikle ihtiyaç duyulan coğrafi veri temaları, ‘Avrupa Mekânsal Veri Altyapısı – Inspire Direktifi’ de göz önünde bulundurularak, mekânsal veri üreten ve kullanan tüm kamu kurumlarıyla birlikte belirlendi ve ilk 10 temanın standartları yayımlandı. Coğrafi verilere ulaşmak için gelişmiş ülkelerin kullandığı yöntem ‘portal’lardır. Ülkemizin ‘Ulusal Coğrafi Veri Portalı’ Genel Müdürlüğümüzce 2015’de devreye alındı. Tüm kamu kurum ve kuruluşlarının, ihtiyaç duydukları coğrafi verilere, bu portal üzerinden ulaşabilmeleri tasarlandı. Sağlanan ‘API’ yönetim aracıyla, hâlihazırda ürettiğimiz veya portala gelen diğer coğrafi veriler WMS veya WFS olarak birçok yerel yönetime aktarıldı. 2016 yılında temin edilecek e-Ticaret altyapısıyla, özel sektöre de verilerin aktarılması planlanıyor.” Tüzel, “Mekânsal planlamayı otomasyona geçiriyoruz. Mekânsal planlama süreçlerinin elektronik ortamda yönetilmesini sağlayarak, katılımcı ve şeffaf planlama süreçlerine hizmet edecek ve ülkemizin mekânsal planlama profilini ortaya koyacak ‘e-Plan Otomasyon Sistemi’ni kuruyoruz” açıklamasını yapıp projenin ilk ayağında ‘Plan İşlem Numarası’ ile; planların kayıt altına alınmaya başlandığı bilgisini verdi. Dr. Bekir Tüzel, haziran 2014'den bu yana 53bin 400 plan işlem numarası alındığını belirterek “2016 yılında plan ‘GML’ standardını mecbur hale getirmeyi planlıyoruz. Proje kapsamında geliştirilen standartlara uygun plan çizim yazılımını da ücretsiz olarak yerel yönetimlerimize dağıtacağız” dedi.
Akıllı Kentler Stratejisi hazırlanıyor
Tüzel, ‘Akıllı Kentler’ konusunu gündeme getirerek konunun önemini ve Genel Müdürlüğün çalışmalarını şöyle kaydetti: “Uzmanlar 2050 yılında şehirlerde yaşayan nüfusun şimdikinin iki katı olacağını tahmin etmekteler. Bu karmaşıklığı yönetmek, verimliliğimizi artırmak, harcamaları azaltmak ve yaşam kalitesini geliştirmek için yeni yollar ve yöntemler bulmak zorundayız. Dünyamız giderek şehirleşirken şehirlerimizin akıllı teknolojilerle yönetilmesi ihtiyacı da giderek artmakta. Akıllı kentlerde anahtar sektörler; ulaşım, enerji, sağlık, su ve atıktır. Bu sektörlerin akılcı yönetilmesi ve izlenmesi BT’yi en üst düzeyde kullanmayı gerektirmekte. Ülkemizdeki kentsel gelişimi ve dönüşümünü; bilgi ve iletişim teknolojisi destekli yenilikçi çözümlerle sağlamak üzere, ‘Akıllı Kentler Stratejisi’ni oluşturuyoruz. Akıllı kentlerin gerçekleştirilmesi için gerekli verinin gerçek dünyadakine eşdeğer şekilde toplanmasına ve analiz edilmesine hizmet etmek üzere ‘3 Boyutlu Kent Veri Modeli’ni hazırlıyor ve ‘3 Boyutlu Kent Analiz Araçları’nı geliştiriyoruz.”
Öncelik: Yerel yönetimler
“CBS Genel Müdürlüğü olarak önceliğimizi ve ağırlığımızı yerel yönetimlere destek olacak projelere kaydırmaktayız” ifadesini kullanan Tüzel, şöyle konuştu: “Bakanlığımız, bir yandan sorumluluk alanındaki mekânsal verileri, standartlar doğrultusunda sunuma hazırlarken, diğer yandan yerel yönetimlerimizin çok ihtiyaç duydukları ‘Ortofoto’ verilerini 2014 yılından itibaren kentsel alanlarda DASK desteğiyle üretmeye başladı. Ülkemizde ilk defa üretilen ‘True Ortofoto’ verilerinin sembolik dağıtımı da Sayın Bakanımız Fatma Güldemet Sarı tarafından yapılacak. Proje kapsamında; kullanılan teknolojiyle; 4 yılda üretebilecek veri 1 yılda üretildi ve yerel yönetimlerimizin plan üretim maliyetleri üçte bir oranında azaldı. Diğer yandan kentlerimizin mevcut durumunu analiz etmek, geleceğini planlamak ve yönetimini iyileştirmek için ‘Bulut Kent Bilgi Sistemi’ni kuruyoruz. Projeyle; yıllık 400 milyon TL tasarruf hedeflenmekteyiz.
Takip ettiğiniz üzere, ayrıca Bakanlığımızda, toplam 22 milyon TL yatırımla vatandaşımıza en süratli ve güvenli hizmeti sunabilmek amacıyla son teknolojilerle donatılan yeni ‘Veri Merkezi’ni ve ‘Siber Güvenlik Operasyon Merkezi’ni hizmete açtık. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olarak koruma-kullanma dengesine en çok biz dikkat etmeliyiz. Veri merkezimizde; gereksiz enerji ve ısı kaybını azaltarak karbon türevi gazların tüketimini en aza indirgedik. Klasik eski veri merkezlerine göre yüzde 70 enerji tasarrufu sağlıyoruz. ‘Siber Güvenlik Operasyon Merkezi’ ile bakanlıklar arasında ilk defa mevcut sistemi 7/24 izleyen siber güvenlik operasyon ve kontrol merkezi de konuşlandırıldı. CBS Genel Müdürlüğü olarak bir yandan bakanlık bilişim altyapımızı geliştirirken bir yandan da coğrafi bilgi sistemi teknolojilerini ülkemizde yaygınlaştırmak için BT’nin imkânlarından en üst düzeyde yararlanıyoruz.”
