İlk etkileşimli romanımız
Hem gazeteci, hem romancı olarak, hem de ülkemizde kadınların medeni hakları konusundaki sosyal aktivistliği ile de tanınan Duygu Asena’nın (1946-2006) beyin tümöründen ölümünün 10’uncu yıldönümünde, 70’inci doğum günü kutlanıyor: Kadir Has Üniversitesi’nde bir çalıştay yapıldı. Onun 1978-2004 arasında Kadınca, Kim, Cumhuriyet ve Vatan’daki makalelerinden 150’si bir araya getirildi, “Orada Kadınlar Var mı?” başlıklı bir kitap yayınlandı (Doğan Kitap). Başka etkinlikler de sırada…
Duygu Asena 2000’de, internet Türkiye’de henüz 5 yaşındayken, bir “ilk”i gerçekleştirdi: Okuyucusuyla etkileşimli ilk romanını yazdı. “Aslında Özgürsün” adlı romanının ilk 4 sayfasını internette yayınladı, okuyucularından dasena@turk.net adresine yazmalarını istedi, onlardan gelen epostalara göre romanı yönlendirmeye başladı. Sırf, yazarlığına yenilikçilik katmak uğruna.
Bir de slogan buldu: “Okundukça yazıldı”. Gerçekten de romana ilgi duyan, fikrini epostayla ileten okuyucunun katkılarıyla ortaya 260 sayfalık bir roman çıktı. Asena, romanın arkasına, gelen epostalardan ilginç olan 40 tanesini (izin alarak) ekledi. 2001’de basıldığında okuyucu ile etkileşimli romanımız oldu bu. Bilişimin toplumsal boyutunu ilgilendiren bu adımdan bugün haberi olmayanlara bir kültür hizmeti olarak bunu, Asena’nın ölümünden 10 yıl sonra yazıp bilgilendirmek epey ironik.
Duygu Asena’nın yayınladığı epostalardan bir iki örnek:
*“Türkiye’de sınırlı sayıda bir kitlenin İnternet kullanıyor olmasına rağmen web sitenizdeki okuyucu mesajları ülkemizden çok ilginç kesitler sunuyor.”
*“İnternette roman, hem de okuyucunun katkılarıyla… İlerleyen sayfalarda yardımcı olmayı düşünüyorum.”
*”Nihayet okuyucular, roman hakkındaki fikirlerini sizlere gönderebiliyorlar.”
*”Romanınızı bu şekilde bizlerle birlikte yazmak istemeniz bence çok ilginç ve hoş bir fikir.”
Korku romanlarıyla ünlü Stephen King de aynı yıl şunu yaptı: 66 sayfalık kısa romanını (Riding the Bullet) internete koydu. O yıllarda sadece dijital ajanda (PDA) ve PC/laptop üzerinden King’in yazdıklarını okuyabilmek için 2.50 USD ödemek gerekiyordu. Hacker’lar (o zaman da vardılar) şifreyi kırarak kitabı bedava açtılar. Ama yayınevi hızla önlem aldı. Sonuçta kitap 400 bin kez indirildi, ayrıca baskı olarak 600 bin sattı. (Duygu Asena’nın kitabı, onun artık tamamen hasta olduğu 2006’da 22’inci kez basıldı).
Stephen King, ikinci projesinde “The Plant” adlı kitabını internetten parasız sunmaya başladı. Ama bir koşulu vardı: Eğer okuyucu, devamını okumak istiyorsa, her bölüm için 1 USD ödeyecekti. 10 bölüm için 100 bin okuyucunun ödeme yapacağını umuyordu. Ama evdeki hesap çarşıya uymadı. King de kitabını 6’ıncı bölümde yarıda bıraktı. O güne kadar ona destek olanlar dehşetli bozuldular. Neticede, “bitmemiş” bir romana para ödemişlerdi.