Hedef: Üreterek büyüme, istihdam ve ihracat
Başbakan Binali Yıldırım tarafından açıklanan ve güvenoyu alan ‘65. Hükümet Programı’; ‘Demokrasi ve adalet’, ‘Eğitim’, ‘Reel ekonomide köklü değişim’, ‘Öncelikli dönüşüm programları’, ‘Kamu yönetimi’ ve ‘Kamu maliyesi’ olmak üzere 6 temel alana odaklanıyor. Yıldırım programda, “Kalkınma stratejimizin özünü; daha donanımlı, daha yenilikçi ve girişimci, bilgi üreten ve bunu yüksek katma değere dönüştüren insanımız ve işletmelerimiz oluşturuyor” değerlendirmesini yaptı.
2023 hedefleri için en büyük kaynağın genç ve dinamik nüfus olduğunun altını çizen Binali Yıldırım, bu kaynağı ülkenin uzun soluklu kalkınma yolculuğunda etkin bir şekilde değerlendireceklerini söyledi. Yıldırım, ‘65. Hükümet Programı’nın 10. Kalkınma Planı ve seçim beyannamesindeki taahhütlerin esas alınarak hazırlandığını belirterek reform ve icraatların; insan odaklı bir anlayışla, yatırım, istihdam ve üretimi önceleyen, refahın daha adil paylaşımını öngören bir Türkiye hedefine hizmet edeceğini söyledi ve ‘Demokrasi ve adalet’, ‘Eğitim’, ‘Reel ekonomide köklü değişim’, ‘Öncelikli dönüşüm programları’, ‘Kamu yönetimi’ ve ‘Kamu maliyesi’ne odaklanıldığını kaydetti. Eğitimde fırsat eşitliğinin önemine dikkat çeken Başbakan Yıldırım, önümüzdeki dönemde eğitimde uzmanlaşmaya ve her seviyede kaliteyi artırmaya hız vereceklerini ifade etti. Yıldırım, “Üreterek büyüyen, istihdam oluşturan, ihracatı artıran bir ülke olma yolunda reel sektörü daha güçlü, daha rekabetçi yapacağız. Bu çerçevede atacağımız adımlarla, üretim yapımızda ve ihracatımızda ileri teknolojiye dayalı yüksek katma değerli ürünlerin payını artıracağız” dedi ve konuşmasına şöyle devam etti: “İş ve yatırım ortamını iyileştireceğiz. Ulusal ve uluslararası doğrudan yatırımları teşvik edecek, destekleyecek ve tüm yatırımcıların ihtiyacı olan her türlü tedbiri alacağız. Kamu yönetiminde ve kamu maliyesinde milletimizin beklentileri ve ekonomimizin ihtiyacı olan çalışmalara hız vereceğiz. Kamuda zaman yönetimini esas alan etkin bir personel sistemini oluşturacağız. Bu sayede daha hızlı çalışan ve daha hızlı karar veren bir idari yapıyı gerçekleştireceğiz. Bütün bu alanları kapsayan ‘öncelikli dönüşüm programlarımızı’ kararlı bir şekilde uygulamaya devam edeceğiz. Bu şekilde, tasarrufları, yatırımı, üretimi, ihracatı artıracak ve daha yüksek oranda büyümeyi gerçekleştireceğiz.”
Kamu ve özel sektörün iş birliğiyle istihdam ağırlıklı proje ve yatırımlara öncelik veriliyor
Bilgi toplumu hedefini gerçekleştirmek amacıyla bilgi-iletişim teknolojileri başta olmak üzere, ülkemizde 4. Sanayi devrimine geçiş için gerekli çalışmalara hız verileceğine dikkat çeken Yıldırım, “Bu dönemde yatırımlara ve projelere odaklanarak, özel sektör yatırımlarını daha fazla destekleyeceğiz. Bilim ve teknoloji alanına verdiğimiz önemle, başta uzay ve savunma sanayi olmak üzere yerli ve milli sanayimizi güçlendireceğiz. Bir taraftan üretken yatırımlara alternatif finansman imkânları sağlarken diğer taraftan finansmana uygun şartlarda erişim kolaylığı getireceğiz. Özel sektörün ilgisini yeterince çekmeyen bölgelerde kamu ve özel sektörün iş birliğiyle istihdam ağırlıklı proje ve yatırımlara öncelik vereceğiz. Böylece bölgesel kalkınma farklılıklarını asgari düzeye indirecek girişimleri güçlendireceğiz” dedi.
Başbakan Yıldırım, kamu yönetiminde; yenilikçi ve vatandaş memnuniyetini esas alan bir yaklaşımı benimsediklerini aktararak “Bürokratik atalet ve rutinleşmeye karşı katılımcı bir anlayış içerisinde, yönetim anlayışımızı, yapımızı ve uygulamalarımızı gözden geçiriyoruz. Vatandaşımızın gözetimi altında siyasi sahiplenmeyle iş ve yaşam kalitemizi sürekli bir şekilde artırmaya kararlıyız. Kamu hizmetlerinin adil, etkili, süratli ve kaliteli sunumunu sağlayacak şekilde merkezi birimleri daha küçük ama daha etkin bir yapıya dönüştüreceğiz ve bu birimlerin performanslarını artıracağız. Nispeten geri kalmış yörelerimizde yeterli ve nitelikli personel istihdamına yönelik tedbirler geliştireceğiz. Bilgi Toplumu Stratejimiz çerçevesinde, e-Devlet Stratejisi ve Eylem Planı’nı hazırlayarak, uygulamanın izlenmesi ve değerlendirilmesi için gerekli mekanizmayı oluşturacağız” açıklamasını yaptı.
Şirketler sektörlerine yönelik özel mesleki ve teknik eğitim okulu açabilecek
“Ülkemizin insan kaynağını çağdaş dünya ile rekabet edebilir donanıma kavuşturan ve hayat boyu süren eğitimi insani kalkınmamızın odağına yerleştiriyoruz” ifadesini kullanan Binali Yıldırım, şöyle konuştu: “Ar-Ge ve yüksek teknoloji yatırımlarına büyük destekler vererek teknoloji tüketen değil teknoloji üreten bir ülke olacağız. Niceliksel kalkınma niteliksel derinlik kazanacaktır. Bu yaklaşımla, Türkiye’nin ‘yüksek insani gelişmişlik’ kategorisinden ‘çok yüksek insani gelişmişlik’ kategorisinde olan ülkeler arasına girmesini hedefliyoruz. İnsani kalkınma hedefimizin temelini eğitim oluşturuyor. Bu kapsamda ‘Eğitimde Kalite Seferberliği’ni başlatarak, ‘Eğitim Kalite Endeksi’ hazırlayacağız. Milli Eğitim alanında uygulayacağımız politikaların odağında yer alan Öğretmen Strateji Belgesi’ni hazırlayıp yürürlüğe koyacağız. Müfredatı bilgi teknolojileri destekli öğretime uygun hale getirerek eğitsel e-içeriklerin genişletilmesi ve daha da geliştirilmesini sağlayacağız. Eğitim sisteminin her kademesinde ailenin eğitim sürecine katkısını artıracak etkileşimli bir mekanizma oluşturacağız. Oyun tabanlı öğrenmeyi etkin hale getireceğiz. Mobil öğrenme sistemlerini geliştireceğiz. FATİH Projesi aracılığıyla tüm öğrencilere eğitimde fırsat eşitliği sağlayacağız. İş dünyasının ihtiyaç duyduğu meslek ve alanlarda kaliteli elaman yetiştirilmesini sağlayacak şekilde mesleki eğitimin kalitesini artıracak tedbirleri almaya devam edeceğiz. Meslek liselerinde özel kesimin katkısını artıracağız. Kamu-özel kesim iş birliği ile meslek liselerini ve meslek yüksekokullarını yeniden yapılandıracağız. Mesleki ve teknik lise mezunlarının istihdamını özendireceğiz. Reform ajandamızın önemli bir başlığı olan yükseköğretim reformunu hayata geçireceğiz. Şirketlerin sektörlerine yönelik özel mesleki ve teknik eğitim okulu açabilmeleri için düzenleme yapacağız.”
Engellilerin BT’ye erişim imkânları artırılacak
Yıldırım, sağlık alanındaki insan kaynağını ve hizmetlerin kalitesini sürekli artırmayı hedeflediklerini söyleyerek “Tıbbi teknolojide, ilaç ve kozmetik endüstrisinde ve sağlık turizminde kapasitemizi artıracağız. Hedefimiz, yerli ve milli üretimle, ülkemizi sağlık alanında bölgemizin öncü ülkesi yapmak. Koruyucu hekimliği yaygınlaştıracağız ve sağlıklı yaşam kültürünü teşvik edeceğiz. Bilgi ve İletişim Teknolojileri destekli entegre uzaktan sağlık ve bakım uygulamalarını yaygınlaştıracağız. Evde sağlık hizmetlerini geliştireceğiz. Biyoteknolojik ürünlerde yerli üretimi artıracağız. Kişiye özel kanser tedavisini öngören ONCOGEN projemizi hayata geçireceğiz. Milli aşı projemizle, kendi aşımızı üreteceğiz. Kamu-Özel Ortaklığı (KÖO) modeli ile başlatmış olduğumuz şehir hastaneleri projelerini tamamlayacağız.
Çocuklar ve gençler başta olmak üzere, daha güvenli ve bilinçli internet kullanımı ve kullanıcı güvenliğini artıracağız. İnternet kafeleri sınıflandıracak, sağlıklı ve güvenli bir şekilde hizmet vermelerini sağlayacağız. Yaşlılarımızın ekonomik ve sosyal hayata daha aktif olarak katılmaları için Yaşlanma Ulusal Uygulama Programı’mızın daha etkin bir şekilde hayata geçireceğiz. Engellilere özel Bilgi ve İletişim Teknolojileri yazılım ve donanımlarının yaygınlaştırılmasını sağlayacağız. Engellilerin bilgi ve iletişim teknolojilerine erişim imkânlarını artıracağız” şeklinde konuştu. Genç girişimciliği güçlendirmeye yönelik finansman, teknoloji, işletme ve pazarlama gibi konularda programlar düzenleyeceklerini belirten Yıldırım, yeni iş kuran gençlere üç yıl boyunca gelir vergisi muafiyeti sağlayacaklarını söyledi.
Yüksek gelir grubu ülkeler arasına girmek; bilim ve teknolojide yapılacak atılımlarla mümkün olabilir
“Ekonomi alanında; bir yandan makroekonomik istikrar ve kazanımlarımızı güçlendirirken bir yandan da mikroekonomik ve sektörel dönüşümlere odaklanmak suretiyle büyüme potansiyelini yukarıya çekeceğiz” ifadesini kullanan Başbakan Yıldırım şunları kaydetti: “Güven ve istikrar içerisinde üretim ağırlıklı büyüyecek olan ekonomimizin temelini nitelikli, girişimci ve yenilikçi insanımız; bilgi ve teknoloji ile katma değeri yükselten işletmelerimiz oluşturacaktır. Günümüzde ekonomik gelişmenin ana dinamiğini bilgi üretimi ve bilginin katma değere dönüşümü oluşturmakta. Doğal kaynaklara ve geleneksel üretim biçimlerine dayalı ekonomik yapıların sürdürülebilir olmadığını görüyoruz. Geleceğin dünyasını, insana ve insanla var olan bilim ve teknolojiye, bunların ticarileşmesine ortam hazırlayan, bilgi tabanlı bir ekonomi inşa eden ülkeler kuracaktır. Ülkemizin orta-üst gelir grubu ülkeler arasından çıkarak yüksek gelir grubu ülkeler arasına girmesinin, bilim ve teknolojiyle yenilik alanında yapacağımız atılımlarla mümkün olabileceğinin bilincindeyiz. Kalkınma stratejimizin özünü; daha donanımlı, daha yenilikçi ve girişimci, bilgi üreten ve bunu yüksek katma değere dönüştüren insanımız ve işletmelerimiz oluşturmakta. Önümüzdeki dönemde ülkemizin kalkınmasına daha fazla ivme sağlayacak yüksek katma değerli alanlara odaklanacağız. İmalat sanayisinde yenilikçi ve yüksek teknolojili sektörlere dayalı bir biçimde dönüşümü gerçekleştirmeyi, girişimcilik kapasitemizi güçlendirmeyi, bilgi tabanlı ekonomiye dönüşüm için nitelikli bir istihdam alt yapısı oluşturmayı öncelikli olarak görüyoruz.”
‘Endüstri 4.0’ yaklaşımıyla uyumlu sanayileşmenin hızlandırılması gerek
Binali Yıldırım, yüksek teknolojiye dayalı yurt içi üretimi artırma ve ithalata bağımlılığı azaltma perspektifiyle, imalat sanayisinin GSYH içindeki payının artırılmasının ve yapısal dönüşümün sağlanmasının temel öncelik olacağının altını çizerek şöyle konuştu: “Bu yapısal dönüşümün sağlanması için verimlilik artışının ve ‘Endüstri 4.0’ yaklaşımıyla uyumlu sanayileşmenin hızlandırılması gerektiğinin farkındayız. Özel sektör öncülüğünde, Ar-Ge faaliyetlerinin artırılarak ticarileştirilmesine ve üretime dönüştürülmesine daha fazla ağırlık vererek ihracata dayalı ve rekabetçi bir üretim yapısıyla bunu gerçekleştireceğiz. Önümüzdeki dönemde de kamu gelir ve harcamalarında kalitenin artırılmasına yönelik çalışmalar yapacağız. Kayıt dışı ekonomiyle katılımcı bir anlayışla etkin bir biçimde yürütülecek mücadele sonucunda verginin tabana yayılması sağlanacak ve bu sayede oluşturulacak mali alan ile büyüme odaklı yeni politikaların uygulanmasına imkân oluşturulacak. Ekonomide yapısal dönüşümü sağlayacak tedbirleri alacak ve yurt içi tasarrufların artırılmasına yönelik çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Kamu altyapı yatırımlarımızı, ekonomide üretimin sağlıklı olarak gelişmesini ve özel sektörün ihtiyaç duyduğu alanlarda pozitif dışsallık sağlayacak şekilde artıracağız. Kamu eliyle yapacağımız nitelikli altyapı yatırımları, özel sektör yatırımlarını güdüleyerek üretim kapasitesini artıracak; bir taraftan da verimlilik bazlı büyüme dinamiğine katkı sağlayacak. Özellikle üretken alanlara yeni uluslararası doğrudan yatırım girişlerini artırmayı sağlayarak hem teknoloji transferi yoluyla verimliliği artırıcı hem de doğrudan istihdam yaratıcı sonuçlar elde ederek, büyümeye katkı sunmayı hedefliyoruz.Temel yaklaşımımız, ihracatın daha fazla katkıda bulunduğu yüksek ve sürdürülebilir büyüme seviyelerine ulaşmaktır.”
Kamu sermayeli kuruluşlarda yönetişim reformu gerçekleştiriliyor
Başbakan Binali Yıldırım, 65. Hükümet Programı’nda; dünyada talep koşullarının çok olumlu seyretmediği gerçeğini dikkate aldıklarını ifade ederek önümüzdeki dönemde ülkemizin potansiyelini hızla harekete geçirecek tam bir ihracat seferberliği gerçekleştireceklerine dikkat çekti ve “Yeni yatırımlar ve imalat sanayimizde yaşanacak dönüşümlerle mal ihracatımızda uzun dönemli hedefimiz, dünya ihracatından yüzde 1,5 pay almaktır. Yatırımlara, uzun vadeli finansman sağlayan yatırım ve kalkınma bankacılığını geliştireceğiz. KOBİ’ler ve nitelikli altyapı yatırımları başta olmak üzere yatırımların finansmanına yönelik olarak erişimi kolaylaştırıcı ve maliyetleri düşürücü tedbirler alınacaktır. Kamu sermayeli kuruluşların açık, şeffaf ve hesap verebilir bir yapıda çalışmalarını sağlayacak; yönetim sistemlerinin, rekabet edebilir ve iyi yönetişim ilkelerine uygun bir yapıda oluşmasını temin edecek yönetişim reformunu gerçekleştireceğiz” dedi.
Bilgiyi ticari değere dönüştüren, etkin işleyen bir Ar-Ge ve yenilik ekosistemi oluşturulacak
“Ülkemizin ekonomik ve sosyal kalkınmasının yenilikçi üretimden geçtiğine inanıyoruz” ifadesini kullanan Yıldırım, “Bilgiye dayalı ve rekabetçi bir ekonomiye geçiş için kaynak altyapısını oluşturma gayreti içinde olduk. Önümüzdeki dönemde de araştırma kapasitesinin, Ar-Ge ve yenilikçilik bilincinin ve üniversite-sanayi iş birliğinin daha da geliştirilmesi, öncelikli kalkınma hedeflerimiz arasında yer almakta. Bilim, teknoloji ve yenilik, ülkemizin ekonomisinde kritik bir role sahip olacak. Bu alanlarda yapacağımız atılımların, ülkemize rekabet üstünlüğü getireceğini ve sürdürülebilir sosyo-ekonomik gelişmeyi sağlayacağını görmekteyiz. Büyük ekonomiler arasına girme hedefimize ulaşmak için teknoloji üreterek katma değeri yüksek ürünler ihraç eden bir konuma hızlı bir şekilde ulaşmayı planlıyoruz. Bunun için bilgi üreten ve bilgiyi nitelikli bir biçimde kullanarak ticari değere dönüştüren, etkin işleyen bir Ar-Ge ve yenilik ekosistemini oluşturacağız. Yeni dönemde Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin artırılmasına yönelik destek sağlayan kurumlar arasında koordinasyonu güçlendirecek ve desteklerin etkinliğini artıracağız. Dışa bağımlılığın yüksek olduğu sektörlerde, yerli ürün ve teknolojiler geliştirilmesine yönelik araştırma programlarını destekleyerek etkinleştireceğiz. ‘Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Tasarısı’nın yasalaştırılmasını sağlayacağız. ‘Patent Borsası’nı kuracağız. Girişimcileri desteklemek için finansman eksiğinin en çok hissedildiği erken aşamaya yönelik bir fon kuracağız. Yüksek teknolojili ürünlerde kamu alım garantisine dayalı üretim yapılabilmesi için ürün bazlı yerli tedarik modelleri geliştirecek ve uygulayacağız. Uygulamanın etkinliği için koordinasyon ve izleme mekanizmaları kuracağız. Öncelikli teknoloji alanlarında, araştırma merkezleri ve yükseköğretim kurumlarının yurt dışındaki muadilleriyle iş birliklerini geliştireceğiz. Yurt dışındaki Türk araştırmacılar için bir veri tabanı ve kataloğu oluşturacağız” şeklinde konuştu.
Yerli sanayiyi geliştirecek yönde kamu alım sürecini yönetme kapasitesi geliştirilecek
Binali Yıldırım, “Dışa dönük bir yapı içinde, Ar-Ge, yenilik ve nitelikli işgücüne dayalı yüksek katma değerli mal üreten şirketlere sahip, orta ve yüksek teknolojili ürünlerde Avrasya’nın üretim merkezi haline gelmiş bir ülke olma vizyonuyla hareket edeceğiz” açıklamasını yaparak sözlerini şöyle sürdürdü: “Önümüzdeki dönemde büyük çaplı ve yatırım niteliğindeki kamu alımlarında, alıcı kurumların yerli sanayiyi geliştirecek yönde kamu alım sürecini yönetme kapasitesini geliştireceğiz. Bu kapasitenin ve iyi uygulamaların yaygınlaştırılmasına odaklanacağız. Kamunun raylı ulaşım sistem ihtiyaçlarının yurt içinden karşılanma oranını artıracağız. Sanayi girdilerinin ülke içinden karşılanma oranının artırılmasını teminen, yüksek yatırım gerektiren ara malı ve sanayi hammaddelerinin üretimine öncelik vereceğiz. Geri ödeme ve fiyatlandırma politikalarıyla ruhsat süreçlerinde yerli üretim ilaç ve tıbbi cihazlara öncelik vereceğiz. Otomotiv sektöründe, katma değerin artırılmasını ve çevreye duyarlı yeni teknolojilerin geliştirilmesini sağlayacağız. Sektörde, küresel pazarların ihtiyaçlarına yönelik özgün tasarım araçlarla markalaşmayı teşvik edecek ve bu kapsamda yerli marka otomobil üretimi çalışmalarını hızlandıracağız. Emek yoğun geleneksel sektörlerimizin katma değerini artıracak yapılanmalarını destekleyeceğiz.”
BT firmalarının küresel pazarlara açılımına teşvik
“KOBİ’lerimizin rekabet güçlerini artırarak ekonomik büyümeye daha fazla katkı vermesi temel amaçlarımızdan biri. Hızlı büyüyen veya büyüme potansiyeline sahip girişimlerle yenilikçi KOBİ’leri desteklemeyi, istikrarlı ekonomik büyümenin ve sosyal gelişmenin önemli bir gereği olarak görmekteyiz. Türkiye’yi yenilik alanında bir üst lige taşıyacak olan Bilişim Vadisi’ni kurmaktayız. Girişim sermayesi ve bireysel katılım sermayesi gibi yenilikçi finansman imkânlarını ve teknolojik girişimcilik destek modellerini artırma konusunda çalışmalarımızı sürdürmekteyiz” değerlendirmesini yapan Binali Yıldırım, Bilgi ve iletişim teknolojilerinden etkili bir araç olarak faydalanarak bilgi tabanlı ekonomiye dönüşümü ve nitelikli istihdamı geliştirmeyi hedeflediklerini kaydetti. Yıldırım, şu açıklamaları yaptı: “ 4,5 G mobil elektronik haberleşme hizmetlerinin yaygınlaştırılmasını sağlayacağız. Ulusal Genişbant Stratejisi hazırlayacağız. Ülkemizde internet değişim noktalarının kurulumunu destekleyeceğiz. Sabit ve mobil haberleşme altyapısı olmayan yerleşim yerlerinde altyapı kurulumu çalışmalarına devam edeceğiz. Fiber erişim destekleme programı oluşturacağız. Fiber altyapı yatırımlarının artırılmasına önem verecek, hızlı ve kaliteli genişbant erişim yaygınlığını sağlayacağız. Bilgi teknolojileri sektörüne yönelik veri altyapısını güçlendireceğiz. Bilgi teknolojileri firmalarının küresel pazarlara açılımını teşvik edeceğiz. Kişisel verilerin korunması ve siber güvenliğe ilişkin yasal düzenlemeleri hayata geçirdik. Siber Suçla Mücadele Stratejisi ve Eylem Planı hazırlayacağız.”
“Ticaret hizmetlerinde markalaşma ve kurumsallaşma kapasitesinin geliştirilmesi yoluyla işletmelerin özellikle yeni gelişen çevre ülke pazarlarına daha fazla açılmasını sağlayacağız” ifadesini kullanan Binali Yıldırım, girişimcilerin yurt dışı pazarlara açılması amacıyla elektronik ticaret hizmetlerinin geliştirilmesini sağlayacaklarını da belirtti. Yıldırım, “Elektronik ticaretin geliştirilmesi amacıyla mevzuat çalışmalarını tamamlayacağız. Gümrük işlemlerinde ‘Tek Pencere Sistemi’ ile dış ticaret işlemlerinin tek bir noktadan tamamlanmasını sağlayacağız. ‘Tek Durakta Kontrol’ ve komşularımızla ‘Ortak Gümrük Kapısı’ projeleri sayesinde sınır geçişlerini hızlandırmak suretiyle rekabetçiliği artıracağız. Bu çerçevede tüm bu coğrafyayı kapsayan tarihi İpek Yolu üzerinde yer alan ülkelerle siyasi, ekonomik, ticari, sosyal ve kültürel ilişkilerimizi geliştirmeye yönelik tüm girişimlerimizi sürdürecek ve ‘Orta Koridor’ girişimimizin hayata geçirilmesine yönelik politikalarımızı yoğunlaştıracağız” açıklamasını yaptı.
