Depremzedeye mimar eli
İtalya’nın tarihi dağ kasabalarını yıkan depremde hayatta kalanlara geçici barınak sorunu: Kış yaklaşıyor ve o dağlara kış erken gelir. İtalya’nın dünya çapında ünlü yıldız mimarı Renzo Piano, çabucak inşa edilecek küçük ahşap evciklerin deprem bölgesinde hemen yapılmaya başlanması için önayak oldu. Metrekaresi 1,400 Euro’ya mal edilecek bu evcikler.
Piano, 2009’da yine aynı fay hattı üzerinde yıkılan L’Aquila kenti için de çarçabuk bir konser-toplantı salonu yapmıştı. Yine ahşaptan. Prefabrik ahşap plakalar kullanarak, tam bir Renzo Piano yenilikçiliği ile 2,500 metrekareye oturan 238 koltuklu bir salon. Bütün ahşap aksam birbirine 800 bin çivi, 100 bin vida ile tutturuldu. Her biri 25 santim kalınlıkta plakalar farklı renklere boyandı. Ortaya, depremin acısına karşı iyimserlik yaratan sevimli rengarenk bir yapı çıktı. Piano şimdi benzer bir projeyi yeni depremzedeler için yapacak.
Selülöz kaynaklı, ağırlık kaldırmaya uygun özel yapım mukavva kullanarak “bina” yapan Japon mimar Shiregu Ban da 1995 Kobe Depremi’nden sonra, yıkılan Nagata-Ku Kilisesi yerine bu malzemeden bir kilise inşa etmişti. Her biri 5 metre uzunlukta 33 cm çapında borularla.
2011’de Yeni Zelanda’da Christchurch’ü 6.3’le sarsan depremin hasarını gidermek için yenilikçiliğini oraya taşıdı. Yıkılan, 25 metre yükseklikteki katedralin yerine çapı 60 cm 96 mukavva borudan bir yeni yapı inşa etti. Boruların arasını 5 cm aralık bıraktı ki içeriye gün ışığı girsin. Bu ve benzeri çevreci projeleri, ona mimarlığın büyük ödülü Pritzker’i kazandırdı 2014’te.
Mimar, hünerini 1999 Marmara Depremi’nden sonra Türkiye’de de göstermek istemişti. Tasarladığı deprem barınaklarını 10.6 cm çapında, 4 mm kalınlığında mukavva tüplerden yapacaktı. Evin tabanı 3×6 metreye oturacaktı. Ama “sponsor bulunamadığı” için barınaklar yapılamadı.
