Özelleştirmeler ile birlikte BT yatırımları da gündeme geldi
Türkiye’de enerji sektöründe büyük bir dönüşüm yaşanırken bir taraftan özelleştirmeler sonucunda yaşanan dinamizm, pazara yerli ve yabancı oyuncuların iştahını artırırken, öte yanda enerjiyle ilgili tüm dünyayı kasıp kavuran akıllı sayaçlar, yeşil enerji ve enerji tasarrufu gibi başlıklar da Türkiye’nin gündemini etkilemeyi başarıyor. Bu konuda uzmanların verdiği bilgilere göre, elektrik tüketimi talep artışında dünyada Çin’den sonra ikinci sırada bulunan ve enerjide yüzde 76 oranında dışa bağımlı olan Türkiye, geleceğin enerji altyapısına hazırlanıyor. Bu konuda politika ve stratejiler üreterek çözüm arayışına giren ülkemiz, 2023 vizyonu çerçevesinde, yenilenebilir enerji kaynaklarına ve akıllı şebekelere geçiş sürecini hızlandırırken, ortaya çıkan ekonomik pasta da göz kamaştırıyor. Durum böyle olunca, enerji firmalarının yanı sıra sektörün akıllanmasında doğrudan rol oynayacak bilişim şirketlerinin odağında da Türkiye çoktan üst sıralara taşınmış durumda. Yazılım üreticisinden donanım sağlayıcısına, bilişim teknolojileri hizmetleri şirketlerinden telekomünikasyon ve GSM firmalarına kadar herkes bu büyük pazardan pay almaya çalışıyor.
Kurumlar gelişen teknolojiler ile birlikte dönüşüm geçirirken, geçtiğimiz on yılda, akıllı telefon ve tabletler gibi internet özellikli teknolojilerin ve sosyal medya iletişim kanalları da dahil web tabanlı yaşam yaygınlaşmakta. Kurumlar her alanda aldığı gerçek zamanlı hizmeti enerji hizmet sağlayıcılarından da talep ederek enerji verimliğini yönetiyorlar. Bilişim alanında hizmet sunan uzmanların verdiği bilgilere göre enerji hizmet sağlayıcılarının verdiği müşteri hizmetleri servisleri ile kurumların yaptıkları sorgulara anında erişebilir ve sonuçlandırabileceği sistemler ile müşteri hizmet düzeyi yükseltilmeli. Örneğin, müşteri hizmetleri yetkilileri söz konusu platformları kullanarak enerjinin kullanımındaki en yoğun zamanları belirleyebilir ve böylece kurumların faturalarındaki rakamları düşürmeleri için çeşitli önerilerde bulunabilir.
Enerji piyasasının özelleştirilmesi ile birlikte hızlı bir dönüşüm sürecine giren enerji şirketleri bilişim teknolojilerine ciddi yatırımlar yapmaya başladılar. Özellikle elektrik dağıtımında başlayan yoğun rekabet ve serbest kullanıcı limitlerinin hane kullanımı seviyesine düşmesi ile birlikte bilişim teknolojilerinin önemi daha fazla hissedilmeye başladı. Bugüne kadar geciken yatırımlar EPDK’nın da yönlendirmeleri ile birlikte hızla hayata geçirilmeye başladı. Şirketler dağıtım şebekesindeki altyapı yatırımları ile bilgi teknolojilerindeki yatırımlarına da hız verdiler. Şu anda hemen hemen tüm dağıtım şirketlerinde BT projeleri büyük bir hızla devam ediyor, yeni projelerinde hazırlık çalışmaları sürüyor.
Kurum içinde etkin teknoloji kullanımının, şirketlerin enerji verimliliğini arttırmadaki en önemli etken olduğu artık kurumlar tarafından fark edilmiş durumda. Bu bağlamda kurumlar, verimlilik odaklı hizmetler alarak hem rekabet gücünü artırıyor, hem enerji tasarrufu sağlıyor hem de daha çevreci çözümlere kavuşmuş oluyor. Günümüzde enerji dağıtım şirketleri, her geçen gün teknoloji yatırımlarını artırıyor. Bu doğrultuda, gerek iç süreçlerini daha verimli kılmak, gerekse müşterilerine uçtan uca daha iyi hizmet verebilmek amacıyla, özellikle mobil teknolojilere ve katma değerli servislere öncelik veriyor. Bu şirketlerde çok yakın geçmişe kadar tamamen manuel bir şekilde yönetilen ölçümleme ve verimlilik çalışmaları, artık merkezi bir noktadan tamamen otomatik olarak yürütülebiliyor. Enerji dağıtım şirketlerinin, operasyonel verimliliği ve hizmette mükemmelliği sağlamak için telekomünikasyon operatörlerinden, servis sağlayıcılardan ve altyapı geliştiricilerden uçtan uca destek alarak müşterilerine anlık hizmeti en doğru şekilde sunmayı planlıyorlar.
Enerji şebekeleri, M2M çözümlerinin kullanıldığı alanların başında geliyor. Başta sayaç ve trafo merkezleri olmak üzere, enerji dağıtımı, iletim ve üretim bileşenlerinin tümünde anlık veri iletimi M2M hatları üzerinden sağlanıyor. Akıllı enerji ürünleri ile tüketim (sayaç) ve iletim noktalarının uzaktan izlenmesini ve yönetilmesini sağlayarak şebekeler akıllı hale getiriliyor. Bu sayede; enerjide kayıp kaçak önleniyor, tasarruf oranları çok ciddi ölçüde artıyor. Üstelik çevre koruma anlamında da önemli bir katkı söz konusu. Şebeke elemanlarının fiziki güvenliği ve saha kontrolü ile verimlik artışı da elde edilen yan faydalardan bazıları. Teknolojiye yatırım yapan enerji dağıtım şirketleri, hizmet maliyetlerini minimum seviyeye düşürme ve maliyet alanında sağlanan bu büyük tasarrufu son kullanıcıya fayda artışı olarak yansıtma fırsatı bulabilecek. Hizmet ücretlerindeki bu düşüş sayesinde hizmet kalitesinde iyileştirme yapmak mümkün olabilecek. Diğer yandan, son kullanıcıya ulaştırılan faturalar, manuel süreçler nedeniyle aksamayacak veya yanlış sonuçlanmayacak; müşteriler, ödemeleri gereken miktarı en doğru şekilde öğrenebilecekler. Ayrıca, hizmetlerini mobil, sosyal ve bulut çözümlerle birleştirecek olan enerji dağıtım şirketleri, en güncel ve konum tabanları bilgileri müşterileriyle paylaşabilecek ve acil durum aksiyonlarını hızlandırabilecek.
Dağıtım şirketlerinin şu anda en önemli yatırımları akıllı şebeke yönetimi konusunda yapılmaktadır. EPDK’nın da bu konudaki düzenleme çalışmaları ile birlikte akıllı sayaç kullanımında ciddi bir artış beklemekteyiz. Bu konuda hızlı davranan ve akıllı şebeke yönetimi konusunda öncü olan dağıtım şirketleri piyasada ciddi bir rekabet avantajı elde edeceklerdir. Sektördeki özelleştirmeler sonrasında enerji dağıtım şirketleri hızla bilişim altyapılarını güçlendirme çalışmalarına başladılar. Dağıtım şirketleri hem kurumsal verimliliklerini artırma hem mevzuata uygun hareket etme hem de abonelerine sundukları hizmetleri daha hızlı gerçekleştirme yönünde adımlar atmaya başladılar. Bu projelerin hayata geçmesiyle birlikte dağıtım şirketlerinin hizmet kaliteleri yükselmeye başlasa bile sektöre yakın uzmanların verdiği bilgilere göre bu alanda hala atılacak çok adım var.
Kayıp ve kaçak seviyelerinin asgari düzeye indirilmesi, sayaçlardan internet üzerinden veri toplama, abone takibi, enerji tüketim verilerinin değerlendirilmesi, ödeme sistemleri, faturalandırma, mobil hizmetler, güvenlik, sosyal medya kullanımı, kısacası bilişimin hemen hemen her alanında projeleri hayata geçirmeye hazırlanan dağıtım şirketleri, önemli boyutta bir yatırım potansiyeli oluşturuyor.