Kıskanılacak bir durum

Bugünlerde iPhone, iPad, iPod ve iMac üreticisi Apple’ın mali işler direktörü hemen her şirketin mali işlerini yönetenlerin kıskanacağı bir durumun zevkini yaşıyor. Tüm öngörülenlerin ötesinde bilgisayarlar haricinde son üç ay içinde 8 milyon iPhone ve 3 milyon yeni ürünü iPad satan Apple’ın kasasında şimdi yaklaşık nakit 46 milyar dolar birikmiş bulunuyor. Bu miktar Apple’ı ABD teknoloji şirketleri arasında en yüksek miktarda nakit sahibi olan şirket konumuna getiriyor.
Düşük faizler karşısında ve ultra tutucu sayılacak yatırım stratejisine sahip, ender olarak şirket satın alan ve temettü dağıtmayan veya kendine ait hisse senetlerini satın almayan Apple’ın şimdi bu parayı ne yapacağı merakla bekleniyor. 1990’lı yıllarda yaşadığı mali krizden ders alan Apple’ın genelde düşük faizli de olsa güvenli devlet tahvilleri aldığı izleniyor. Apple’ın 2007 yılından bu yana değeri üç kat artan hisse senetlerine sahip yatırımcılar da bu gelişmeden son derece mutlular. Satışların bu denli hızlı artması halinde Apple’ın gelecek yıl içinde nakit miktarının 65 milyar dolara yükseleceği öngörülüyor.
Apple Mali İşler Direktörü Peter Oppenheimer 2004 yılından beri her üç ayda bir yaptığı finansal durumla ilgili açıklamalarında şirketin yatırım önceliğinin sermayenin korunması ve kısa vadeli yüksek kaliteli yatırımlara odaklanması olduğunu tekrarlıyor. CEO Steve Jobs ve Oppenheimer’ın bu ihtiyatlı davranışlarının 1990’lı yıllarda ayakta kalabilmek için binlerce Apple çalışanının işlerine son verildiği, hisse senetlerinin değerinin 5 doların altına indiği günleri unutmadıklarından kaynaklanıyor. Kötü yönetim yüzünden Apple o kadar zor bir dönemden geçiyordu ki o yılların ortasına doğru yeniden Apple’a dönen Steve Jobs 1997 yılında Microsoft’un 150 milyon dolarlık Apple’a yatırım niteliğinde uzattığı can simidine tutunmak zorunda kalmıştı.
2007 yılından 2009 mali yılının sonuna dek toplam gelirleri yüzde 75 büyüyen Apple’ın işletme giderleri ise aynı dönem içinde yüzde 45 büyüdü. Apple yenilikçi bir şirket olarak tanınmasına karşın ürün yelpazesinin dar olması nedeniyle araştırma ve geliştirme giderleri toplam giderlerinin sadece yüzde 3’ü olup bu oranın Microsoft ve
Cisco Systems’in çok daha altında olduğu görülüyor. Öte yandan Apple ürünlerinin büyük bir bölümünün Çin’de Foxconn gibi taşeron şirketler tarafından düşük maliyetle üretilmesi de üretim giderlerinde büyük tasarrufa yol açmasına neden oluyor.
Apple şimdilik en büyük yatırımının bu yıl sonunda yapımı bitecek olan Kuzey Caroline eyaletindeki 1 milyar dolarlık veri merkezi olduğunu açıkladı. Genel olarak birikmiş nakit kullanımı konusunda diğer teknoloji şirketlerinden Intel ve Microsoft’un temettü ödediği, Cisco ve IBM’in hisse senetlerini geri satın aldığı ve HP ile Oracle’ın ise şirket satın aldıkları görülüyor. Ürünlerinin çoğunu kendi olanakları ile geliştirdiğinden Apple’ın şirket satın almasına nadiren rastlanıyor. Analistlere göre Apple bu politikasını önümüzdeki birkaç yıl içinde de sürdürecek.
Ayrıca Steve Jobs gerekirse çok büyük bir yatırım yapabilecek olanaklara sahip olduklarını ancak Apple’ın hisse senetlerini geri almak veya temettü ödemek gibi bir planları olmadığını geçtiğimiz günlerde açıklamış bulunuyor. Apple’ın en son hisse senetlerini satın aldığı yıl 2001 olup temettü ödeme uygulanmasına da 1995 yılından beri son verildi.
amilkunt@ttmail.com