Satın alma dalgası hızla yayılıyor
2007 yılında dünya çapındaki ekonomik göstergeler günümüze kıyasla iyiydi. Piyasa hareketi açısından bol geçen hasat dönemi 2008 ve 2009 yılında kendini nadasa bıraktı. Tahminler 2010 yılının daha verimli geçeceğini öngörüyordu. Beklenen gerçekleşti ve piyasanın hareketi küçük çapta bir satın almalar fırtınası yarattı. 2007 yılında dünya çapındaki ekonomik göstergeler kıyasla iyiydi. Piyasalar hareketi açısından bol geçen hasat dönemi 2008 ve 2009 yılında kendini nadasa bıraktı. Amerika Birleşik Devletleri’nde başlayarak dünyayı saran kriz bilişim sektöründe dönen iş ve para hacmini oldukça daralttı. Tahminler 2010 yılının daha verimli geçeceğini öngörüyordu. Beklenen gerçekleşti ve piyasanın hareketi küçük çapta bir satın alma fırtınası yarattı. Sonuna yaklaştığımız 2010 yılı, tarihe satın almalar yılı olarak geçmeye hazırlanıyor.
Şirketler büyümek için satın alma yolunu tercih ediyor. Bu yöntem hem onlara zaman kazandırıyor hem de risk oranını azaltıyor. Halihazırda başarılı olmuş bir şirketi satın almak, yeni bir yatırım ve risk almaktan daha avantajlı görünüyor. Bu doğrultuda büyümeler aynı yöntemle sürüyor.
2008 ve 2009 yıllarında toplam 188 milyar dolar satın alma gerçekleşirken, bu yıl rakamlar kesinleşmese de 200 milyar doların üzerine çıkılması bekleniyor. Artık şirketler büyümek için kendi bünyelerindeki gelişmelere bağımlı kalmıyor. Ufak bir ışık görülen şirket artık daha büyük bir şirketi ya da piyasayı aydınlatmak üzere kullanılıyor.
2010 yılı bilişim sektöründe büyük parçaların yerleri değişti. Bu gelişmelerin bazılarına göz atalım.
Palm 1,2 milyar dolar karşılığında HP bünyesine katıldı. HP bu satın almayla, önümüzdeki dönemde geliştireceği akıllı telefon ve tablet bilgisayarın yol haritasını çıkarmayı hedefliyor. Ayrıca HP, veritabanı ve uygulama otomasyonu şirketi Sratavia’yı satın aldı. HP Yazılım ve Çözümler Grubu Başkan Yardımcısı Bill Veghte, altyapı ve uygulama kurulumu yönetiminde tüm ürün ve hizmetleri tek pakette sunma olanağı kazandıkları için mutlu olduğunu belirtti. HP, satın almalarını ArcSight ile devam ettirdi. Birçok cihazın bir araya gelirken ortaya çıkardığı güvenlik problemleri üzerine çalışan ArcSight, artık HP cihazlarının kablosuz olarak birbirine bağlanmasını sağlayacak. Diğer bir güvenlik yazılımcısı Fortify da bu satın alma dalgasından nasibini alarak HP bünyesine katıldı.
1987 yılında John McAfee tarafından kurulan McAfee, bilgisayar güvenlik yazılımları üretiyor. 23 yıllık şirket 7,6 milyar dolar karşılığında artık Intel için çalışacak. Intel bu satın almayla birlikte kendi işlemci ve yongaları üzerindeki güvenliği doğrudan sağlamayı hedefliyor. Intel, bu amaç uğruna büyük bir hamleyle, güvenlik yazılımlarının en önemli oyuncularından birini bünyesine kattı.
1982 yılında kurulan bilgisayar bileşenleri, yazılım ve bilgi teknolojileri servisleri üreten Sun Microsystems, 7,2 milyar dolar karşılığında Oracle tarafından satın alındı. Oracle, yazılım tarafından elini oldukça güçlendirmeyi başardı. Ayrıca Oracle geçtiğimiz günlerde bir milyar dolar daha ödeyerek Art Technology Group isimli şirketi de satın aldı.
Cisco, açıklanmayan rakamlar karşılığında Arch Rock’ı satın aldı. Böylece Cisco, Smart Grid platformuna yönelik kablosuz ağ teknolojileri konusunda elini güçlendirdi. Cisco, ExtendMedia isimli şirketi de bünyesine katarak video içeriğinin ücretlendirilmesi ve reklam destekli iş modellerinin geliştirilmesi konusunda kendini yeniledi.
Satın alınan şirketlere bakıldığında yapılan uzun süreli ve maliyetli yatırımların karşılığı olarak büyük miktarda paraların ödendiği görülürken, son dönemde kısa sürede şirketlerin yüksek ederlere ulaştığı ortaya çıkıyor. Bu konunun en çarpıcı örneği oyun sektöründe yaşandı. Electronic Arts (EA), son dönemin popüler mobil oyunlar yaratan Chillingo’yu satın aldı. EA, önümüzdeki yılların oyun sektörü için de mobil tarafta olduğunu öngörüyor.
“Satın almaları görmeye devam edeceğiz”
Konuyla ilgili sorularımızı yönlendirdiğimiz Gartner Danışmanı Halil Aksu, bu satın alma dalgasının dönemsel olduğunu vurguladı. Aksu, “Bu sektörde çok sık rastlanan ve dönem dönem hızlanıp yavaşlayan, büyüyüp küçülen, ama sürekli devam eden bir eğilimdir. Küresel ekonomik daralma bazı kurumları zorda bıraktı, bazı kurumlarıysa güçlendirdi. ‘Kutu içinde hazır çözüm’ gibi senaryolar ve seçenekler artacak. Bu anlamda benzer birbirini tamamlayan şirketlerin birbirlerini satın almalarını görmeye devam edeceğiz” dedi.
Sadece büyük şirketlerin sektörde yer almayacağına değinen Aksu, “Akıllı ve
başarılı teknoloji şirketlerine her zaman yer var. Ürün, çözüm ya da hizmet güçlüyse zaten alan kurumun bünyesinde yaşamaya devam ediyor. Burada Rational, Tivoli, Remedy, ThinkPad gibi başarılı örnekler sıralanabilir” dedi.
Türkiye gibi gelişmekte olan ülke, piyasa ve şirketler açısından bakıldığında satın almaların avantajlı olduğunu vurgulayan Aksu, “Belki de ofisi olmayan şirketler bu sayede bir şekilde daha geniş ölçekte temsil edilebiliniyor” dedi.
Türkiye’de de durum
pek farklı değil. Yıl içinde Polonyalı yazılım şirketi Asseco, EST ve ITD hisselerini satın aldı. Geçtiğimiz yılın sonunda Vodafone Türkiye, Borusan Telekom’u açıklanmayan bir tutarla bünyesine kattı. Yine 2009 yılında Ericsson yazılım şirketi Bizitek’i satın aldı. Bunun yanında Türkiye’den de Avrupa’ya uzanan bir yatırım gerçekleşti. Türk Telekom, Invitel International’ı yaklaşık 220 milyon avroya satın aldı.
Örneklere bakıldığında artık hizmetlerin bir bütün olarak sunulabilmesi için daha büyük olan şirketlerin küçükleri bünyesine kattığı görülüyor. Geleceğe dönük bir bakış açısı ortaya konursa, dev birkaç şirketin sektöre yön verdiği bir döneme doğru hızla yol alıyoruz. Katma değerin öne çıktığı bir bilişim sektöründe, satın alma hızının devam etmesi bekleniyor.
