Tüketici odaklı kararlar

“Elektronik Haberleşme Sektörüne İlişkin Tüketici Hakları Yönetmeliği” Resmi Gazete’de yayımlandı. 
Elektronik haberleşme sektöründeki gelişmeler paralelinde tüketici haklarının korunması odaklı çalışmalar sonucunda hazırlanan “Elektronik Haberleşme Sektörüne İlişkin Tüketici Hakları Yönetmeliği” 28/10/2017 tarihli ve 30224 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. Yönetmelikle birlikte elektronik haberleşmede abonelik sözleşmelerinin dijital ortamda yapılmasını sağlayacak düzenlemeler ile vatandaşlar, aboneliklerini, işletmeci ofis veya bayilerinde tablet, bilgisayar ekranı gibi araçlarla elektronik ortamda gerçekleştirebilecek. Ayrıca faturalar konusunda, ispat ile ilgili yükümlülükler, cihazlarla ilgili yükümlülükler yanı sıra aboneleri bilgilendirme konusunda ve aboneliklerin   nakil işlemleri, açma kapama bedeli, ödenmemiş fatura sebebiyle kısıtlama/durdurma gibi konularda da yenilikler yapıldı.  Tüketicilerin hakları ile işletmecilerin yükümlülüklerine ilişkin usul ve esasları düzenleyen Yönetmelik’in 7’nci maddesinin birinci ve dokuzuncu fıkraları yayımı tarihinde yürürlüğe girdi. Diğer tüm hükümler ise 6 ay sonra yürürlüğe girecek. Yönetmelik’in tamamının 6 ay sonra yürürlüğe girmesi ile 28/07/2010 tarihli ve 27655 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektronik Haberleşme Sektöründe Tüketici Hakları Yönetmeliği yürürlükten kalkmış olacak.
Yönetmelik’in 7’nci maddesinin birinci ve dokuzuncu fıkralarının yürürlüğe girmesi ile kurum tarafından belirlenecek usuller ile elektronik ortamda abonelik sözleşmesi yapılabilmesinin önü açıldı. İlgili usul ve esasların belirlenmesi ile tüketiciler abonelik sözleşmelerini tablet, bilgisayar ekranı gibi ortamlarda elektronik kalemle imzalayarak elektronik ortamda gerçekleştirebilecekler. Böylece elle atılan imza ile kağıt ortamında kurulan sözleşme süreçlerindeki risklerin azaltılarak, tüketicilerin sözleşme güvenliğinin arttırılması ve abonelik süreçlerinin daha hızlı ilerlemesi ve kağıt israfının önlenmesi sağlanmış olacak. Düzenlemenin yürürlüğe girmesi ile abonelerin işlemlerini çok daha kısa sürede ve daha güvenli bir şekilde yapılmasına imkan verilecek. Sözleşme şartları hakkında abonelerin farkındalığı artacak, zaman ve iş kayıpları engellenecek, kağıt israfı önlenecek ve milli gelir üzerindeki yük azaltılacak.  
 
Bir sonraki aya fatura
Yönetmelik’in diğer hükümlerinin 6 ay sonra yürürlüğe girmesi ile tüketici hak ve menfaatlerinin korunmasına yönelik getirilen temel yenilikler ile fatura konularından abonelik iptaline, açma-kapama ücretinden fesih ve nakil işlemlerine kadar birçok konuda yenilikler bulunmakta.
Düzenlemede faturalara ilişkin olarak; faturaların abone beyanı doğrultusunda posta, e-posta veya fatura bilgilerinin kısa mesaj ile abonelere gönderilmesi ve belli bir ücretin altında kalan faturalar için faturalandırmanın bir sonraki döneme bırakılabilmesi onaylandı. Herhangi bir durumda abone talebi veya onayı ile tesis edilen tüm işlemlerde ispat yükümlülüğü işletmecilerde olacak. Cihaz iadeleri ve değişimlerinde ise cihaz teslimi, işletmecilerin yetkili tüm temsilcilerine yapılabilecek.
 
İşletmecilerin sorumlulukları netlik kazandı
Yönetmelik kapsamında, yapılan anlaşmalarda işletmecilere, tüketicileri bilgilendirmelerine dair geniş kararlar alındı. Bunlar:

• Yararlanılan kampanyanın bitiminden önce abonelere bilgilendirme yapılması,
• Görme engelli aboneler için dolaşımda uygulanacak tarife bilgisinin sesli olarak da verilmesi,
• Öngörülebilir hizmet kesintisi durumunda makul bir süre öncesinde bilgilendirme yapılması,
• Hukuka aykırı ya da hileli bir faaliyetin varlığı konusunda kuvvetli bir şüphenin bulunduğu ve aboneye bilgi vermenin mümkün olmadığı hallerde tüketici menfaatinin korunmasını teminen aboneye bilgi verilmeyebileceği yönünde istisna getirilmesi,
• Duyuru/tanıtımlarda tarife ücreti ile birlikte telsiz kullanım ücreti yansıtılacağına dair abonenin doğru değerlendirme yapabileceği açıklıkta bilgi verilmesi,
• İşletmecilere, Kurum düzenlemelerine uygun internet sitesi kurma veya mevcut internet sitelerini bu düzenlemelere uygun hale getirme yükümlülüğü getirilmesi.

 
Tüketici lehine genişletilen yapı
 
Tüketicilerin işletmecilerle taahhütlü olarak yaptıkları anlaşmalar içinde bu bilgilendirmeler tüketici lehinde genişletildi. Taahhütlü abonelikler ile ilgili alınan kararlar şöyle:
 

• Taahhütnamede asgarî olarak bulunması gereken bilgiler,
• Taahhütün sonlandırılması durumunda cayma bedelinin hesaplanma yöntemine dair bilgilendirme,
• Taahhütlü abonelere, nakil durumunda yeni adreste hizmetin aynı nitelikte sunulamaması halinde cayma bedeli ödemeksizin fesih işlemi gerçekleştirebilmesi hakkı,
• Taahhütün sesli veya kısa mesaj ile verilmesi durumunda yapılacak bilgilendirme şartları, belirlenmiştir.

 
Nakiller 7 günde yapılacak
Tüketicinin, nakil taleplerinin, kendi şebekesi üzerinden veya diğer işletmecinin şebekesi üzerinden hizmet sunan işletmecilerce, talep edilen adreste şebeke olmadığı durumlar hariç olmak üzere, yüzde 90’ının 7 gün içinde, tamamının ise 10 gün içerisinde yerine getirilmesi şartı oluşturuldu. 
Abonelerin fesih işlemlerinde, fesih taleplerinde abonenin kimlik belgesinin kontrol edilmesi ve fesih talebinin her halükarda alınması ve fesih talebini müteakip aboneye yapılacak bilgilendirmede fesih işleminin gerçekleştiğinin yanı sıra ekipman/cihaz iadelerine ilişkin bilgiye de yer verilmesi kararları alındı. 
 
İlk açma-kapamada ücret alınmayacak
Kabul edilen yönetmelik ile açma kapama bedeli konusunda, abonenin faturasını ödememesi nedeniyle hattın işletmeci tarafından kapanıp tekrar açılması halinde bir takvim yılında ilk açma-kapama işlemi için aboneden ücret alınmaması ve ödenmemiş fatura sebebiyle kısıtlama/durdurma konularında, yani faturanın son ödeme tarihinde ödenmemesi nedeni ile hizmetin durdurulması durumunda, hizmetin durdurulduğu tarihten itibaren aboneye herhangi bir hizmet bedeli yansıtılmaması onaylandı. Yönetmelikle katma değerli hizmetler için getirilen şartlar şöyle: 

• Anons zorunluluğunun açıkça düzenlenmesi,
• Hizmetin satın alınması sürecindeki abone onayı hususunda ispat yükünün işletmecide olması,
• İşletmecilerin, abone hatlarının katma değerli elektronik haberleşme hizmetlerine açılmasına ve kapatılmasına yönelik abone taleplerini karşılamakla yükümlü olması,
• Katma değerli hizmet numaraları ve 118XY kısa numaraları üzerinden sunulan hizmetlerde, yükümlülüğün üzerinden hizmet sunulan numaranın tahsisli olduğu işletmecide, diğer katma değerli hizmetlerde ise yükümlülüğün hizmet bedelinin tahsilatına aracılık eden işletmecide olduğuna dair düzenleme.