Teknoloji stratejisindeki kritik faktörler
Erdinç Uğurlu
Kurumlar için teknoloji hedefe hızlı bir şekilde ulaşma yolundaki en önemli anahtarlardan biridir. Fakat teknolojinin kurum stratejisindeki yeri, iş hedefleriyle ilişkisi ve yapılan yatırım; teknoloji stratejisinin nasıl hazırlandığı ve bunun şirket çalışanları tarafından ne kadar sahiplenildiği ile ilgilidir. Bu hedefe doğru koşarken ilk dikkat edilmesi gereken yer, teknoloji stratejisinin hazırlanması sırasındaki adımların ne kadar başarılı olduğu gerçeğidir.
Teknoloji stratejisi bir şirketin en üst seviyesindeki kişinin vizyonuna direkt olarak yardım ve etki eder. Amerikalı yazar Jim Collins’in de dediği gibi, “Vizyoner bir kurum oluşturmak yüzde 1 vizyon ve yüzde 99 uyum gerektirir.” Teknoloji stratejisini inşa ederken de en önemli unsur, bütünsel bir bakış açının şirket hedefleri ve bu kurumu oluşturan birim ve kişilerin bu stratejiyle uyumunu sağlamaktır.
Kurumların teknoloji birimlerinin, teknoloji stratejisini oluştururken sadece üst yönetimin desteğini almak için değil, ayrıca günlük operasyonlar sırasında önemli bir görev olarak algılanmasını sağlamak amacıyla da hareket etmeleri önemli. Stratejiyi oluştururken birçok parametre ele alınır ve bu süreçte temel başarı kriterleri; sektör bağımsız olmakla beraber, şirketi, işi, organizasyonu ve kritik kişileri anlamaktan geçiyor. Her ne kadar trend olan teknolojiler araştırılıp, bütçe yettiği ölçüde organizasyona aktarılmak istense de asıl başarı, doğru adımları atıp uzun bir yol haritasını şirketin her biriminin sahiplenebileceği şekilde bir strateji yaratabilmektir.
Teknoloji stratejisinin en önemli özelliği bütünsel olmasıdır. Şirket hedefleriyle ilişkilendirilmiş ve sonuç ve fayda odaklı tanımlar, strateji sonrası aksiyonları rahat alabilmek adına kritiktir. Şirketin hedefleri ve birimlerin talepleri, teknolojiyi yöneten insanların öngörü ve tecrübeleriyle birleşirken puzzle’ın tüm parçaları elde edilmiştir. Fakat bu parçaları birleştirmeden de önce kişileri ve birimleri anlamak, onları tanımak, etki alanlarını belirlemek, kritik etkiye sahip rolleri belirlemek, stratejide pozitif ve negatif etki yaratabilecek konuları ve kişileri belirleyebilmek parçaları kolayca buluşturmak için önemlidir.
Bütünsel özelliği yakaladığımız stratejide bir sonraki adım organizasyondaki paydaşları tanımak ve anlamak olacaktır. Organizasyonu ve kişileri ne kadar tanırsanız, strateji o denli başarılı olacaktır. Unutmayın ki, başarılı bir şirket tam olarak ekip olabilmeyi başaran kişilerden oluşur. Başarılı bir ekibin tüm üyelerini tanımak, teknolojiyi şirket hedefleriyle buluşturmayı hızlandırır.
Teknoloji, birçok kişi tarafından bilinen bir olgu olmakla beraber, herkesin sosyal hayatındaki yeri ve iş hayatındaki yeri farklı olabilmektedir. Özellikle paydaşların teknolojiyle olan ilgisi, stratejinin anlaşılması ve kavranması konusunda etkileyici oluyor. Teknolojiye ilgisi olan kişilerin stratejiye bakış açısı daha da farklı olacaktır. Özellikle BT stratejisine etki eden rollerin, stratejiyi kavrayabilmesi, teknoloji stratejisini hazırlayanların ne kadar iyi bir çalışma ortaya koyduklarıyla da doğru orantılı. Strateji belirlenirken ve anlatılırken, stratejiye etki edenler ve ana işleri teknoloji tarafından etkilenen roller iyi tanımlanmalı ve bu etki analizleri iyi yapılmalıdır. Hatta organizasyonda ikincil düzeyde etkin olan kişilerin teknoloji stratejisinden ne düzeyde etkilendiği ve/veya teknoloji stratejisine ne kadar etki ettiği de analiz yapılırken iyi ele alınmalıdır.
Kişileri, rolleri ve bu rollerin teknolojiyle olan ilişkisini anladıktan sonra, iş birimlerinin hedefleriyle uyumunu stratejiye aktarmak önemli olan diğer adımlardan. Değer odaklı ve iş hedefleriyle uyum içerisinde strateji oluşturmak, organizasyondaki tüm paydaşların teknoloji stratejisini anlaması ve benimsemesi için faydalı bir yöntem. Özellikle strateji içerisindeki içeriklerin, hangi iş biriminin hangi operasyonunu ya da direkt olarak hedeflerini etkilediğini iyi anlatmak gerekir. Örneğin, satış departmanının yeni ürününü pazar payındaki yerinin kazanımlarını hedefleyen, ya da operasyondaki verimliliğin artışını hedefleyen stratejik unsurları teknolojiyle buluşturan anlatımlar, sahiplenmeyi ve teknolojinin organizasyondaki ilerlemesini başarılı kılıyor. Bütçede yer alan, ya da alması istenen projelerin hangi amaca hizmet ettiği kritik roller tarafından net ve şeffaf bir şekilde bilinmelidir. Değer ürettiğini net bir şekilde açıklayan stratejilerin oluşturduğu faydalar zaman içerisinde takip edilmeli ve bir üst adıma taşınması için teknolojik trendler ve sektörel gelişmeler izlenmelidir. Teknolojinin trendleri takip edilirken, bu trendlerin sektördeki diğer firmalarla olan bağlantısını incelemek ayrı bir boyut katacaktır. Trend ve sektör ilişkisi, ya da bu konuda yenilikçi olmak stratejiyi güçlü yapan diğer etkendir. Strateji tanımı, kıyaslanabilir diğer parametrelerle kavranması ve hedeflenmesi daha kolay bir olgu haline gelir.
Bütünsel bir şekilde başlanan teknoloji stratejisinde, organizasyondaki paydaşları ve bu paydaşların etkilerini de anladıktan sonra, fayda net bir şekilde vurgulandı. Hedeflerle ilişkilendirmenin en güzel yolu da stratejiyi teknoloji trendleriyle ilişkilendirip hikayeleştirebilmek ve kazanımları bir yol haritasında gösterebilmekten geçiyor. Teknoloji stratejisinin ana mesajı, stratejiye etki eden ya da ana işi teknoloji tarafından etkilenen birincil ya da ikincil paydaşların iş hedeflerini ilişkilendirilmiş bir şekilde hissetmeleriyle yerini buluyor. Bu kritik rollerin teknoloji stratejisine olan destekleri de bu noktada net bir şekilde başlıyor. Geriye kalan, artık rahat bir şekilde ilmek ilmek projeleri işleyip, hedefleri gerçekleştirmek ve bu ivmeyi arttırarak uzun bir süre boyunca devam ettirebilmek.
