Ahşap 2.0 daha güvenli
Ahşap, ileri teknolojiden payını almaya başladı. Örneğin, çoklu katmanlarına tutkallı çapraz laminasyon uygulanıyor (CLT). Lamine ahşap kaplama (LVL), çoklu katmanlı veya paralel yonga ahşap (LSL/PSL), tutkallı lamine ahşap (glulam) gibi “Ahşap 2.0” ürünleri var artık. Ahşabı, ağaçtan kesildiği gibi kullanma dönemi çoktan bitti.
Endüstri-öncesi dönemde evler ahşaptı. Varlıklılar taş bina yaptırabilirdi. Resmi veya askeri binalarda taştandı. Ahşap ise korunaksızdı. Kolay yanıyordu. Büyük Avrupa şehirleri büyük yangınlarıyla ünlü. Zamanla sivil mimaride onlar taşa, betona geçtiler, biz ahşapta kaldık.
İstanbul’da, askeri itfaiyenin kurulduğu 1874’ten 1921’e kadar (verilere güvenilirse?) yanan bina sayısı 30-35 bin. Avrupa’nın da dikkatini çeken 1870 Beyoğlu yangınında 13 saat içinde 3 bin, 1912 Aksaray yangınında 5,500 bina!..
Bugün ise “yenilikçi” ahşapla bir kaç kattan daha yüksek, güvenli ahşap binalar mümkün. Hatta, Japon Sumimoto şirketi işi abarttı: 2041 yılına yetiştirilmek üzere 350 metre yükseklikte, 70 katlı bir ahşap (yüzde 90’ı) gökdelen yaptırma projesini açıkladı.
Dünyada şimdilik en yüksek “tam” ahşap bina Viyana’da yapılıyor. “HoHo Tower” 24 katla 84 metreye çıkacak. Norveç kırsalında “Mjøstårnet” binası 81 metre olacak. Yine Norveç’te Bergen’de 50 metrelik, 14 katlı lüks apartman “Treet” (Ağaç) yapıldı. Norveç’in kuzey ucunda Kirkenes’te Barentshus 20 katlı ofis binası olacak… Bitenler de var: Londra’da 9 katlı Stadthaus. Kanada/Kuzey British Columbia Üniversitesi’nde 30 metrelik Ahşap İnovasyonu Merkezi. Kanada/Vancouver’da 53 metre yüksek. Avustralya/Melbourne’da Forte Apartmanı: 32 metre, 23 daire.
Bizde hala ahşap köşkler, yalılar var. Kültür mirası olarak uluslararası dikkat çeken bir binamız ise: Büyükada Rum Yetimhanesi. Eni 35 x boyu 100 X yüksekliği 23. Geçen ay, Avrupa kültür mirasını koruma amaçlı Europa Nostra ve Avrupa Yatırım Bankası, “Avrupa’nın Tehlike Altındaki 12 Kültürel Mirası” arasında gösterdi.
Yeni bir proje ise, Eskişehir/Odunpazarı Modern Sanat Müzesi. Japon mimar Kengo Kuma’nın 3,300 metrekarelik ahşap tasarımı. Temeli geçen ay atıldı.
