DE-CIX Türkiye Bölge Direktörü Bülent Şen ile Frankfurt'ta bir araya geldik
Verdiği internet değişim noktası hizmeti ile kıtaları daha hızlı, daha verimli ve daha güvenli şekilde birbirine bağlayan DE-CIX, Frankfurt'taki merkezinin kapılarını BThaber'e açtı. Gezi kapsamında hem DE-CIX faaliyetlerini izleme hem de DE-CIX Türkiye hakkında DE-CIX Türkiye Bölge Direktörü Bülent Şen'e soru yöneltme fırsatı bulduk. İşte aldığımız yanıtlar:
DE-CIX Türkiye Bölge Direktörü Bülent Şen
DE-CIX’in Türkiye’yi potansiyeli ve jeopolitik konumu itibariyle önemsediğini biliyoruz. Peki DE-CIX’in geniş bazda faaliyet alanı nedir? Neler ile karşımıza çıkıyor?
DE-CIX 1995 yılından bu yana internet değişim noktası olarak hayatına başladı.Başlama nedeni kullanılan içeriğin maliyetli, gecikmeli ve güvensiz bir yol izleyerek istemci ile buluşmasıydı. Buna çözüm olarak birkaç operatör Amerika’daki içerik sağlayıcılarla görüşerek, onları Avrupa’ya yatırım yapma konusunda bir nevi ikna ettiler. Bu içerik sahipleri kendi kapasitelerini Avrupa’ya kanalize ettiler ve içerik, daha kaliteli ve gecikmesiz şekilde kullanıcısı ile buluştu. İnternet değişim noktalarının bu noktada bir diğer avantajı ise; içerik sahiplerinin kendi verilerini istediği gibi yönlendirebiliyor olması oldu, bu da beraberinde çok yönlü bir kontrolü mümkün hale getirdi. Tüm bu kazanımlarla 1995 yılında serüvene başlayan DE-CIX, 1997 yılında toplamda 60 ayrı ağı bünyesine katmış oldu. DE-CIX’in hızlı büyümesi diğer pazarlara da sıçramaya başladı ve Frankfurt’tan sonra ilk olarak aynı mimari Birleşik Arap Emirlikleri’nde vücut buldu, sırasıyla Amerika, İtalya, Fransa ve devamında eş zamanlı olarak Türkiye ve İspanya’ya da yatırım yapmayı tercih etti. Türkiye’de DE-CIX’e benzer yatırımlar yapıldı elbette. Ama DE-CIX tecrübesi ve azmi ile geldiği noktaya diğer yatırımlar gelemedi. DE-CIX Türkiye’de 2015 yılında ilk pop noktası kurdu. 2016 yılında benim DE-CIX bünyesine katılmamla birlikte faaliyetlere başlandı. Bugüne kadar ise 30 ayrı ağı bağladık ve 60 Gbit/s’lik bir veri trafiğine ulaştık. Gelecek hedeflerimiz arasında ise öncelikle 100 Gbit/s’ye ulaşmak yer alıyor. Daha sonrasında ise talebi artırmak ve bölgede dijital bir üs haline gelmek var.
DE-CIX Madrid ve İstanbul’daki noktalarına aynı yıl, 2015’te yatırım yaptı? Ancak 3 yıllık süreçte elde edilen sonuca baktığımızda Madrıd İstanbul’a kıyasla çok daha ileride görünüyor. Bunun sebepleri nelerdir?
Bu alanda Madrid’in bulunduğu bölgeye Telefonica hizmet veriyordu. Ancak verilen hizmetten diğer operatörlerin memnun olmaması beraberinde DE-CIX’e bir talep olarak döndü ve buna karşılık yatırımlar Madrid’e yapıldı. Yatırımlardan sonra DE-CIX, talepte bulunan operatörlerin dışında da yoğun ilgi gördü ve toplamda 115 operatöre sahip olan bölge, dünyada en hızlı büyüyen değişim noktası olma ünvanını kazandı. Peki, Türkiye neden bu kadar hızlı büyümedi? Türkiye’de öncelikle “peering” yani eşleştirmenin ve bununla gelecek faydaların farkına varılması gerekmekte. Farkındalık noktasındaki bu duruma rağmen Türkiye’de gelişmelerin olduğunu söyleyebiliriz. Daha fazla internet satın alımına önem veren bir ekosistem, internetle birlikte değişim noktalarının da önemini anlamaya başlıyor.
“Türkiye’nin verisi Türkiye’de kalmalı” sloganı doğrultusun adımlar atılıyor. DE-CIX’in bu noktadaki yaklaşımı nedir?
Bu sloganın güçlü ve haklı bir slogan olduğunu düşünüyorum. KVKK’nın yürürlüğe girmesi ile birlikte -ki Avrupa’da da kişisel verilerin korunmasına dair regülasyonlar mevcut- bu yaklaşım daha hassas bir konum aldı. Dünya genelinde artık yerli verinin önemi noktasında hassasiyetler mevcut. Şu an Türkiye’de belirli oranda bir veri kontrolümüz dışında yurtdışına çıkabiliyor ve yeni regülasyona göre bu verilerin yurt sathında depolanması gerekiyor. Bu nasıl mümkün olabilir? DE-CIX internet değişim noktaları ile değişim Türkiye’de gerçekleştiği için veri yurtiçinde kalıyor. Buna ek olarak asıl amacımızdan bahsetmek isterim: Yurtdışındaki veriyi Türkiye’ye getirmek. Bu veriyi ülkemize çekebildiğimizde bırakın verilerimizin yurtdışında saklanmasını, kullanıcılar içerik sağlayıcılara erişmek için Türkiye sınırlarını aşmayacaklar bile. Bu beraberinde gecikmeyi ve güvenliği artıracak.
DE-CIX’in Türkiye ve global hedefleri nelerdir?
Türkiye hem potansiyel hemde coğrafi konum itibariyle çok vaatkar. Örneğin Frankfurt’un dönüşen trafik hacmi 7 Tbit/s. Coğrafi konum itibariyle sadece Türkiye dahi 5 Tbit/s’lik trafik hacmine sahip. Uzun vadede Türkiye’nin diğer ülkelere bu hizmeti yayabilmesi halinde 40 Tbit/s’lik trafiğe sahip olması işten değil. Doğru regülasyonlarla ve farkındalıkla bizi atlayarak geçen trafiği ülkemize sokabilirsek bu, Türkiye için hem maddi, hem de stratejik bir kazanç haline gelebilir.
