Hükümetin İkinci 100 Günlük Programı Işığında TÜSİAD’ın ve TÜRKONFED ile SEDEFED’in Dijital Türkiye Raporları

Ayhan Sevgi Tarafından 2 Ocak 2019

1.2K Görüntülemeler

Seçimlerden 40 gün ve hükümet kurulduktan 25 gün sonra, Cumhurbaşkanı Erdoğan “100 Günlük İcraat Programı”nı (bundan sonra kısaca “100-1” diye belirteceğim) 3 Ağustos 2018 günü açıklamıştı ve bu sayfada değerlendirmiştim (http://bit. ly/2PtzJbL).

Aradan 146 gün geçtikten sonra, 13 Aralık günü Cumhurbaşkanı “İkinci 100 Günlük Programı”nı (bundan sonra kısaca “100-2” diye belirteceğim) açıkladı (http:// bit.ly/2EzUcKq). Sunuş konuşmasında (http://bit. ly/2PIrl7B) “100-1”deki 400 eylemden 340 tanesinin tamamlandığını açıkladı. Hangi 60 eylemin tamamlanmadığı bilgisi verilmedi. Her bir bakan, vaat ettiği eylemlerin hangisinin ne kadarının tamamlandığını belirten izleme raporu da yayımlamadığı için, durum belirsiz. Ayrıca, “100- 2”nin başlangıcı, “100-1” bittikten hemen sonra (11 Kasım) mı, yoksa 46 gün sonra 13 Aralık’mı sorusunun yanıtı da bilemiyoruz.

Dijital Türkiye ile İlgili Eylemlerin Durumu

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, “100-1”de 7 adet “Yetkinlik ve Dijital Dönüşüm Merkezi (Model Fabrika)” hedeflendiğini ve 2 tanesinin 100 gün içinde açılacağını (Eylem 14) belirtmişti. Bu vaadi, Bakan Mustafa Varank Eylül ortasında tekrar etti ve Kasım sonuna kadar iki merkezin açılacağını belirtti (http://bit.ly/2SpbAEt). Fakat, ancak 11 Aralık’ta, yani “100-1” süresi bittikten 44 gün sonra ve “100-2” açıklanmadan iki gün önce, “Sanayi 4.0 Dijital Dönüşüm Hamlesini Başlatıyoruz” pankartıyla, “model fabrika” niteliğinde olmayan, sadece kesikli imalat (montaj ve işleme) yapan makinelerin bulunduğu bir merkez Ankara, Sincan’da açıldı. Bakan Varank, açılış konuşmasında “2020 yılına kadar ülke genelinde bu tip merkezlerin sayısını 10’a çıkartmayı hedefliyoruz” dedi (http://bit.ly/2zWod36). Fakat, ikinci ve sonraki merkezlerle ilgili herhangi bir eylem “100- 2”de yer almıyor.

Türkiye’de dijital dönüşümü yakından ilgilendiren bir diğer önemli proje olan Bilişim Vadisi’nin 1. Etap 2. Kısmı’nın bitirileceği “100-1” de belirtiliyor. Eylül’de gelişmeleri incelemek için Bakan Varank’ın ziyaret ettiği Silikon Vadisi’nde, belirtilen etap henüz bitmedi. İlginç olan, çok büyük bir proje olan Silikon Vadisi ile ilgili “100-2”de yer alan herhangi bir eylem yok.

“Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Stratejik Planı 2019-2023” belgesinin Kasım sonunda açıklanacağı “100-1”de belirtilmişti (Eylem 22). Bu yazının yazıldığı gün (17 Aralık) belge henüz açıklanmadı. Yukarıdaki somut eylemler dışında, “100-1”de, bakanlığın “Teknoloji ve imalat sektörleri başta olmak üzere KOBİ’lere” destek diye daha genel nitelikte vaadi (Eylem 2) vardı. Bakan Varank 27 Kasım’da bu eylemin gerçekleştiğini değil, gerçekleşmekte olduğunu açıkladı (http://bit.ly/2UKobEh). Fakat, Türkiye’nin dijital dönüşümü ile daha doğrudan ilgili olan “Yüksek Teknoloji Destek Programlarının oluşturulması” (Eylem 1) ile ilgili net bir açıklama yapılmadı. Bu destek programı “100-2”de de yer almıyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “100-2”yi sunuş konuşmasında (http://bit. ly/2PIrl7B), Türkiye’nin dijital dönüşümü ile ilgili olabilecek iki somut cümle vardı: “Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı aracılığıyla geçen 100 günlük dönemde yerli ve millî üretim için ileri teknoloji alanlarında yeni girişimcilere 165 milyon liralık destek [sağlandı]” ve “Yerli ve millî üretim için teknoloji ve imalat sektörleri başta olmak üzere KOBİ’lere 274 milyon liralık destek veriyoruz.” (Not: “100-2” de yaklaşık 24 milyar liralık 454 eylem yer alıyor.) Sonuç olarak, Türkiye’nin dijital dönüşümü, hükümetin öncelikli bir konusu değil izlenimi ediniyorum. İddialı söylemler yanında çok küçük de olsa, bazı teşvikler, destekler ve eylemlerle, dijital dönüşüm yolunda adımlar atılsa da somut hedeflere yönelik bir yol haritası veya bütüncül bir strateji görülmüyor. Bir Twitter hesabı olan ama – e-Devlet uygulaması dışında – kendisinin bir web sitesi henüz olmayan CB Dijital Dönüşüm Ofisi bu alanda koordinasyon görevi ile kuruldu. Dolayısıyla, parça parça açıklanan eylemlerin bu ofis tarafından ilişkilendirilip, bütüncül resmin web sitelerinde kamuoyu ile paylaşılması yararlı olacaktır.

TÜSİAD Raporu

TÜSİAD için Prof. Dr. Erol Taymaz’ın hazırladığı raporu bundan önceki iki yazımda değerlendirmiştim (http:// bit.ly/2AI1lUC, http://bit. ly/2BseLV9) . Özetle, sonuç ve önerileri kadar içeriğinde ve analizlerde de önemli bilgiler ve bulgular içeren bu raporda, hükümetten haklı beklentilerin gerçekçi olmadığını belirtmiştim.

Dijital dönüşüm, hükümetin öncelikleri arasında yer almadığına göre, raporun özellikle vurgulanması gereken kısmı, firmalar için strateji önerileridir (s. 120-124).

İki genel stratejik yaklaşım sunuluyor: Mevcut ürün ve süreçlerde olgunlaşmış dijital teknolojilerin (ERP gibi) kullanıldığı “savunmacı” strateji (buna “dijitalleşme” diyebiliriz) ve dijital teknolojilerin yenilikçi ve yıkıcı özelliklerini kullanarak yeni ürünler, süreçler ve iş modelleri geliştirilmesine yönelik strateji (buna “dijital dönüşüm” diyebiliriz). Her bir stratejik yaklaşım için çok yararlı öneriler yer alıyor raporda. (Raporda, dijitalleşme ile dijital dönüşüm kavramları sık kullanılıyor ama aralarında fark belirgin değil. Bu fark semantik bir ayrıntı olmanın ötesinde önemlidir (http:// bit.ly/2EsUUID, http://bit. ly/2rCJsT4).

Raporda, Türkiye için üç seçenek sunuluyor (s. 130-131): dijital odaklı olamamak, sektörlerin mevcut yapısını değiştirmeden dijital teknolojilerin yaygın kullanılması, dijital dönüşümü hedefleyen bütüncül ve yenilikçi politikalar uygulayarak yapısal dönüşümün de gerçekleştirilmesi. Hedef olarak üçüncü seçenek öneriliyor.

Gerçekçi bir yaklaşımla, yukarıdakilere ek olarak, firmaların iki seçeneği daha dikkate alması gerektiğini düşünüyorum: Dijital dönüşümü hükümetin öncelikli bir konu olarak ele alıp üstüne düşeni yapmasını beklemek veya bunu beklemeden ilgili ekosistemin (iş dünyası ve üniversiteler ile ilgili STK ve medya) “altyapıda eşgüdüm, üstyapıda rekabet” anlayışıyla sinerjik ve güçlü bir dayanışma içinde insiyatif alması. Önerim ikincisidir.

TÜRKONFED ve SEDEFED Raporu
Özellikle KOBİ’lerin dijital dönüşümü için etkinlikler düzenleyen (dijitalanadolu. com) Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) ve Sektörel Dernekler Federasyonu (SEDEFED), Mart ayında “Dijital Anadolu 1” raporunu yayımlamıştı (http://bit. ly/2rGIOUH). Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “100-2”yi açıkladığı aynı gün, 13 Aralık’da Boğaziçi Counselling for Business grubuna hazırlattığı “Dijital Anadolu 2” raporunu yayımladı (http://bit. ly/2STG41K).

Otomotiv, tekstil-hazır giyim ve seracılık sektörlerinde önce durum saptaması yapıldıktan sonra, her bir sektör için politika önerileri sunulan raporu ileride daha ayrıntılı yazacağım. Diğer sektörlerde de dikkatle okunmasını önerdiğim raporun “ekosistem” ve “inovasyon” kavramlarına yaptığı vurguyu özellikle dikkate getirmek isterim. Ayrıca, kaçınılmaz olarak hükümetten beklentileri de ifade ederken, bununla yetinmeyen TÜRKONFED ve SEDEFED’in insiyatif alarak KOBİ’ler için etkinlikler düzenlemesi dikkat çekici. Özellikle bilişim sektörü ve ekosistemi bu rapor ve etkinlikleri iyi değerlendirmeli.

Yazar

Ayhan Sevgi

BThaber Yayın Koordinatörü

Sonraki Habere Geç

Hükümetin İkinci 100 Günlük Programı Işığında TÜSİAD’ın ve TÜRKONFED ile SEDEFED’in Dijital Türkiye Raporları

Ayhan Sevgi

2019’un ilk büyük etkinliğinde bulut iş uygulamaları konuşulacak: Oracle Modern Business Forum

Bizi takip etmek için

Popüler İçerikler

BThaber Bültenleri İçin Kaydolun

BThaber’de aramak için:

Son İçerikler