Apple, Çin’siz yapılamaz

Geçen yıl Apple’ın sattığı 70 milyon iPhone, 30 milyon iPad ve 59 milyon başka ürünü Çin’de “bir araya” getirildi. Yüzlerce parça, çok sayıda ülkede yapıldıktan sonra Çin’de bir fabrika şehrinde (Foxconn) takılıyor. Burada 230 bin kişi, bazısı haftada 6 gün çalışıyor. Günde 17 dolara. Orada yatıp kalkıyorlar.
Bunlar, bilinmedik şeyler değil. Ama New York Times’ta “ABD, iPhone istihdamını nasıl kaçırdı?” başlıklı 4,600 kelimelik makaleye Apple’ın hiç katkı vermemesi, bazı konuların üstü kapalı kalmasını istediğini düşündürüyor.
Apple, ABD’de 43 bin kişi istihdam etmesine karşılık, Apple için çalışan yabancı yüklenici şirketlerde 700 bin kişi çalışıyor.
Steve Jobs’un, ilk iPhone’lar için plastik yerine cam ekran istemesi üzerine Çin’deki o ünlü fabrikada -geceyarısı- 8 bin işçi uykudan uyandırılmış. Ellerine bir bisküvi ve çay bardağı verilerek 12 saat sürecek bir vardiyaya başlamışlar. 96 saat içinde 10 bin iPhone’a cam ekran takılmış… Bunları NYT’e anlatan kişi, “Bu, görülmemiş bir hızdı. Bunu başaracak bir Amerikan fabrikası yoktu” diyor.
Makalede zaten ortaya çıkan şu: ABD’de -örneğin- iPhone üretimi gibi hız, esneklik ve muazzam üretim hacmi isteyen bir üretimi sağlayacak tesis yok, eleman yok.
Örneğin Foxconn o kadar sürreel bir yer ki, işçiler, vardiyaya giderken
birbirini ezmesin diye 300 tane görevli onlara yol gösteriyor. Yemekhane için günde 3 ton domuz eti ve 13 ton pirinç kullanılıyor. Her gün.
Bütün nüfus üstünlüğüne ve
ucuz emeğe rağmen iPhone,
ABD’de üretilemez mi? Bu sorunun “kelle” hesabı şöyle: 200 bin işçiyi yönlendirecek 8,700 sanayi mühendisi gerekir. Bunları bir araya toplamak
9 ay sürer.
Çin’de bu süre 15 gün!