Reductio ad Absurdum

Klasik mantıkta bir önermenin “yanlış” olduğunu kanıtlamanın yollarından biri “Reductio ad Absurdum” dur. Latince’den tercümesi “Saçmalığa İndirgeme” olan bu yöntem ile önermenin temel aldığı değişken(ler) uç değerlere çekilerek mantıksal olarak saçma bir yere vardığı sergilenir.Encyclopaedia Britannica 244 yıl önce İskoçya’da yayınlanmaya başladı ve 7 milyon set sattıktan sonra (deri kaplı modeli 1500 dolardan) geçen hafta basımı sona erdi. Wikipedia ansiklopedik bilgi arayanları internete çekince, bu eserin de çevrimiçi sürümü ilgi gördü ve yıllığı 70 dolardan 500K aboneye ulaşınca, yayıncı basım işi ile uğraşmaktan vazgeçti. Bu örnekten yola çıkarak “e-Kitaplar, basılı kitapları yok edecek, çünkü e-kitaplar daha ucuz.” önermesi doğru olur mu? Bunun için herkesin bir e-Reader sahibi olup, tüm kitapların sayısal sürümlerini tercih etmesi gerekir. Bu da saçma olur, çünkü sayısal dünyada dahi kimileri video/animasyon ile zenginleştirilmiş kitapları, kimileri etkileşimli olanları tercih ediyor, ama örneğin roman okurken sade yazına teslim oluyorlar. Yani önerme yanlış. Herkesin bir cep telefonu olduğu gibi herkesin bir reader ve bulutta her an erişime hazır bir kütüphane ile dolaşması, okumak gibi evrensel bir ihtiyacı tek kaynağa mahkum eder. Kaldı ki sembolik fiyatlara satılan e-kitaplar olsa da Amazon’daki çoğu kitabın sayısal sürümü basılıdan daha pahalı. iPad ilk çıktığında iyi bir e-Reader olarak algılanmıştı. 2 yıl önce S. Jobs yayıncılar ile kârın yüzde 30’unu Apple’a teslim etmeleri için anlaştı ve pazar payı yüzde 90 olan Amazon Kindle’dan hızla okuyucu koparmaya başladı. Bu rekabet e-kitap fiyatlarını yukarı (!) çekti, çünkü talep fazlalaştı.
Bir dönüşüm yaşandığı kesin, ancak teknoloji baskısı ile büyük değişim yaşayan endüstriler, fiyat kıranların pazarı sürmesinden değil, sürdürülebilir yeni iş modelleri aradıkları için zorlanırlar. Apple’ın sunduğu kopyalamaya dirençli kapalı devre (iTunes) sistem, yayıncıları “ajans modeline” itiyor ve toptancılığı bırakıyorlar. Basımevleri de “bire bir yayıncılık – anında baskı” gibi iş modelleri türetebilir ancak yok olmaz. Kitap bir firkateyn gibidir, tek tip olamaz.