İstihdam için birlik mesajı
Bilişimde istihdam konusunda pozitif adımların atılması için ortak adımların atılması ihtiyacı büyüyor. Bu sayede başarılı sonuçların elde edilmesi çok daha olası görülüyor. Sektörde istihdam konusunda bir envanter çalışması yapılması gerekliliği kendini gösteriyor. Bunun içinse tanımların yerine oturması gerekiyor. Bilge Adam Genel Müdürü Hakan Çevik, istihdam açığıyla ilgili istatistikler olmaması nedeniyle net rakamlara ulaşılamadığının altını çizdi. Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de istihdam açığının yüksek olduğunu kaydeden Çevik, “Bazı alanlarda aylarca insan arandığını biliyoruz. TÜBİSAD olarak bu konudaki açığın farkındayız. Ancak maalesef elimizde bu konuyla ilgili bilimsel, sağlıklı veriler yok. Bu konuda İŞKUR ile yeni bir proje başlatmak üzere faaliyetlerimiz sürüyor. Ama malesef henüz çok somut bir yere varmış değiliz.”
Gerek kamu gerek özel sektör gerekse STK’ların oluşturduğu tarafların hepsinin üzerine önemli görevler düştüğünün altını çizen Çevik, birlikte hareket etme mesajı verdi.
Bilişim stratejik sektör
TÜBİSAD’ın, Çalışma Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen Bilişimde İstihdam Stratejileri Toplantıları’na katılımıyla ilgili bilgi veren TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkan Danışmanı Devrim Sönmez, şunları aktardı: “Bu toplantılarda Çalışma Bakanlığı ve Mesleki Yeterlilik Kurumu’yla bilişim sektörü için mesleki yeterlilik konusunun ne derece kritik olduğunu paylaştık. TÜBİSAD olarak biz bu alanda istihdam konusuna, Türkiye’nin kendi gelişimiyle bağlantılı şekilde ele alınarak, politikaların üretilmesi gerektiğine inanıyoruz. Türkiye’nin; sanayi, hizmet ve tarım sektörlerinden hangisinde daha fazla istihdam yaratacağı yönünde yaptığı seçimlerin sonucu yaşıyoruz. Geçtiğimiz dönemler, daha fazla istihdam yaratan sektörler seçilerek, bu alanlara yatırımlar yapıldı. Yapılan yatırımların sonuçlarıyla turizm, tekstil, inşaat ve tarım sektörlerinde oldukça ciddi bir büyüme kaydedilmiş durumda. Yapılan bu seçimlerin bugünkü dünya ekonomisindeki karşılığı bizi gitmek istediğimiz yerlere götüremeyecek. Bu durumda 10 ya da 20 yıllık bir plan dahilinde Türkiye’yi kalkındırma adımları atacaksak, bunun bazı rakamlarla desteklenmesi lazım. Eğer 2023 vizyonu kapsamında dünyadaki en güç 10 ekonomiden biri olacaksak, bugün ilk onda yer alan ülkelerin gayri safi milli hasılasının ne olduğuna bakmalıyız. Bu noktada bilişimi, kolay istihdam yaratılan bir alan olarak değil; yüksek katma değer yaratılan, gayri safi milli hasılaya yüksek katkı sağlayan bir sektör olarak ayrıştırmalıyız.”
Politikalar yeniden belirlenmeli
Bilişim sektöründe kalifiye eleman yetiştirme sürecine ilkokuldan üniversiteye bir zincir olarak bakılması gerektiğini vurgulayan Sönmez, “Yoksa bir kişiyi alıp 5 bin dolar yatırım yaparak, o kişi üzerinden çok yüksek değer kazanmak mantığı geçerli değil. Türkiye’nin aslında maliyet odaklı bakış açısından kurtulması gerekiyor. Maliyet odaklı yaklaşımın, herşeyi fiyat rekabetine çevirme anlayışının ve düşük fiyatla büyük iş yapma mantığının toplamda bizi getirdiği nokta belli. Bu sınırları aşmak adına, 2023 vizyonunda diyoruz ki; devletle oturalım politikaları belirleyelim. Stratejik sektörler tanımını değiştirelim. Bütün devlet politikalarını buna göre yeniden şekillendirelim. Bilişimi de bunun ilk sırasına koyalım” dedi.
Birlikte çalışmalıyız, başarmalıyız
Tübider Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Yanartaş, yapılması gerekenleri konuşurken taşın altına elini herkesin yeterince koymadığına işaret etti. Yanartaş sözlerini şöyle sürdürdü: “Eksikleri söylüyoruz ama bu eksikler konusunda adım atılması gerektiğinde ilerlenemiyor. Paydaşlar da diyebileceğimiz taraflar maalesef bir noktada ayrılıyorlar. Birlikte çalışabilirliği kuvvetlendirmemiz gerekiyor.”
Meslek Yeterlilik Kurumu çalışmalarında devletin samimi bir yaklaşım içerisinde olduğunu ifade eden Yanartaş, “Fakat bizler gereken özveriyi tam anlamıyla gerçekleştiremiyoruz. Burada biraz daha aktif olabilsek, özetle ortak adım atmaya hazır olsak çok hızlı yol alabiliriz. Bu noktadan hareketle, hepimizin bildiği başarısızlıkla sonuçlanan pek çok proje var. Ortak çalışmayı başarabilsek, diğer tüm olumsuzlukları başarıyla yok edebiliriz” dedi.
Kamu fonlarına dikkat çeken Yanartaş, “Bu fonlara giderken mutlaka altı dolu projelere sahip olmamız lazım. Burada da eksikliklerimiz söz konusu. Bu projeler paydaşları çoğaltılarak sunulursa çok daha başarılı olacaktır” dedi.
Alternatif çalışma programları
Kurum olarak hem bugüne hem de yarına yatırım yaptıklarının altını çizen Koç Bilgi Grubu İnsan Kaynakları Direktörü Vedat Korkmaz, “Yarına yatırım yapıyoruz. Hem meslek liseleri hem de üniversiteler bazında stajyer öğrenciler arıyoruz. ‘Meslek lisesi memleket lisesi’ söylemi paralelinde meslek liselerinin çok önemli olduğunu düşünüyoruz” dedi.
Staj konusunun önemine değinen Korkmaz, sözlerini şöyle sürdürdü: “Üniversiteler için de bu durum söz konusu. Ancak bir sıkıntı var. Staj olanakları gelişsin diyoruz. Çok sayıda stajyer alıyoruz. Ancak bir aylık staj işlevsel olmuyor. Öğrenciler, her türlü bilgiye açık geliyorlar. Ancak bir ay yeterli olmuyor. Biz bunun için alternatif programlar geliştirmeye çalışıyoruz.”
İnternet üzerinden eğitimlere ilgi var
Türkiye’de bilişim sektörünün internet üzerinden eğitimlere hem daha ilgili olduğunu hem de bir parça ilgisiz kaldığını belirten Enocta Genel Müdürü Ahmet Hançer, konuya şöyle açıklık getirdi: “İlgililer. Çünkü bilgi ve iletişim teknolojilerine yakın olmaları karşılığında bu kanalları kullanarak bilgi ve eğitime erişim konusunda daha yetenekliler. Diğer taraftan biraz da uzaklar. Çünkü mesleki eğitim konusunda onları motive edecek bir sertifikasyon söz konusu değil. Kendilerine yatırım konusunda yeterince motive edilmiyorlar. Bu nedenle bu tür eğitimlere uzak kalıyorlar. Ama genel olarak bakıldığında daha ilgililer.”
Bilişim sektöründe gerek sertifikasyon gerekse sertifikasyon yenilemede bankacılık ve sigorta sektöründen çok şey öğrenilebileceğini düşünüyorum. Bu konuda önümüzde kamu desteğiyle oluşturulan bazı örnek sertifikasyon ve mesleki eğitim uygulamaları söz konusu.
Üniversite mezunu arkadaşların doğrudan istihdam edilememesi; bu eğitimin yanı sıra meslek yaşantılarında ek eğitimler almaları önemli bir konu. Keşke bu adaylar üniversitelerden mezun olmadan önce belirli konuları ders olarak alsa. Sektörü temsil eden birlikler müfredatta eklemeler yapsa. Bu sayede mezun adaylar okullarından biraz daha yetkin şekilde mezun olabilir.
