Nokia’nın ötesinde bir Finlandiya
Ülkenin sembolü haline gelen Nokia’da yaşanan durgunluk ve peşi sıra gelen işten çıkarmalar Finlandiya ekonomisini yeniden şekillendirdi. Bu süreçte ortaya birçok yeni girişim çıktı.
Geçtiğimiz yılın Şubat ayında Finlandiya’nın Oulu kentini ziyaret ederek oradaki girişimleri ve üretilen son teknolojilerden edindiğimiz izlenimlere yer verme şansımız olmuştu. O toplantıda Finlandiya’nın, hatta Avrupa’nın en Kuzey’de kalan şehirlerinden biri olan Oulu’nun kablosuz ağlar konusundaki tarihi başarılarına tanık olduk. Bu yılsa Finlandiya’nın başkenti ve en büyük şehri Helsinki’ye konuk olduk.
Bir milyonu ancak geçen nüfusuyla dünyanın en önemli şehirleri arasına girmeyi başaran Helsinki, birçok teknoloji markasının da doğduğu topraklar. Avrupa İnovasyon ve Teknoloji Enstitüsü’ne (EIT) göre, geleceğin bilgi ve iletişim toplumunun oluşturulduğu en önemli merkezlerden biri. En büyük 100 Fin şirketinin 83’ünün merkezi Helsinki’de yer alıyor.
Şehirdeki ilk akşam yemeğinde Dışişleri Bakanlığı İletişim ve Kültür Bölümü Genel Müdür Yardımcısı Jari Sinkari, Dışişleri Bakanlığı İletişim ve Kültür Bölümü Ateşesi Marja Suhonen, FinnFacts İletişim Müdürü Emilia Erkinheimo, HBL’den gazeteci Yrsa Grüne ve MTV3’ten Rita Strömmer ile bir araya gelindi. Yemeğe, Türkiye’nin Avrupa Birliği sürecine Finlandiya’nın verdiği destek ve Suriye’de yaşananlar damga vurdu.
Jari Sinkari, Romanya ve Bulgaristan’dan önce Türkiye’nin AB üyesi olması gerektiğini vurguladı. Türkiye’nin büyüyen ekonomisiyle AB ülkelerini pişman ettiğini de aktardı. Avrupa’daki ekonomik durgunluğun Finlandiya’nın da dış ticaretine doğrudan yansıdığı belirtildi.
“Fin şirketleri Asya pazarına yönelmeli”
Finlandiya’daki teknoloji sektörünün verilerini almak üzere, Finlandiya Teknoloji Endüstrisi Federasyonu’nu ziyaret ettik. Federasyonun inovasyon alanı direktörü Juha Yla-Jaaski, teknolojinin ülke ekonomisi açısından önemine değindi. Nokia’daki düşüşün Ar-Ge yatırımlarına olumsuz etkisi bulunduğunu belirten Juha Yla-Jaaski, buna karşılık girişimcilik sayısının hızla arttığını vurguladı. Nüfusu 6 milyonu bulmayan Finlandiya’nın ihracatının yüzde 60’ını teknoloji oluştururken sektördeki istihdam edilen kişi sayısı 300 bini aşıyor. Ülkedeki ihracatın çoğu Batı Avrupa ülkelerine yapıldığı bilgisi verilirken bölgedeki ekonomik durgunluk Fin şirketlerini endişelendiriyor. Juha Yla-Jaaski’ye göre, Finlandiya’nın teknoloji şirketleri Asya’ya ihracatı artırmalı.
Önümüzdeki dönemde yeni bir Nokia çıkıp çıkmayacağını sorduğumuz Direktör, “Nokia, lotoyu tutturmak gibi bir şeydi. Aynı ölçekte bir şirketin hemen çıkacağını sanmıyorum. Rovio güzel bir örnek oldu ama gelirleri Nokia düzeyinde değil elbette” dedi. 2008 yılından bu yana Finlandiya’da 34 bin kişi işinden olurken bunların üçte birinden fazlasının Nokia’dan çıkarıldığına dikkat çekildi. Bu eğitimli işsizler ordusu kendi girişimlerini oluşturarak ekonomiye katkı sağlamayı hedefliyor.
Rovio’nun doğduğu merkez yeni girişimciler çıkartıyor
TIVIT ve Startup Sauna isimli iki kâr amacı gütmeyen kuruluş ziyaret edildi. TIVIT CTO’su Prof.Dr. Pauli Kuosmanen, üniversiteler ile sektörü bir araya getiren, rakip şirketlerin dahi aynı proje için çalıştıkları bir platform oluşturduklarını aktardı. Bu kurulan yapıda Huawei gibi Avrupa şirketlerine tehdit oluşturduğu düşünülen güçlü oyuncuların pazara girmesi ve Ar-Ge yatırımlarına katkıda bulunması sağlanıyor. Sonundaysa hem Huawei hem de Finlandiya’daki şirketler kazanıyor. TIVIT’te verilen bilgilere göre, önümüzdeki dönemde en fazla büyük veri, M2M ve güvenlik gibi konular öne çıkıyor.
Startup Sauna, Angry Birds oyunu ile tanıdığımızı Rovio’nun da ortaya çıktığı bir kuluçka merkezi. Aalto Üniversitesi’ne bağlı merkezde girişimcilere uygun ortamlar yaratılıyor ve işlerini geliştirmeleri sağlanıyor. Girişimciler için gönüllü olarak çalışan girişim koçları yer alıyor. Sadece Finlandiya’dan değil, Kuzey Avrupa ve Rusya’dan da önemli katılım gösteriliyor.
10 sentlik uygulamayla basit telefonlar akıllanıyor
Bulut üzerinden yazılım sunarak basit telefonların, akıllı telefonlardaki uygulamaları kullanmasını sağlayan Blaast şirketine konuk olduk. Daha çok alt seviye telefonların bulunduğu Bangladeş ve Endonezya gibi piyasalarda yer alan girişim, henüz çok yeni olmasına rağmen 50 milyon aboneye ulaşmış durumda. Günlük 10 sent ödeyen kullanıcılar Java tabanlı birçok uygulamaya aynı anda ulaşabiliyor. Blaast’ın kurucu ortaklarından Joonas Hjelt, Türkiye’de de uygulamanın kullanıldığını ancak hiçbir ücret talep etmediklerini bildirdi. Şirket ilerleyen zamanlardaki Türkiye pazarından da para kazanmayı hedefliyor.
“Fiziksel dünyamızı etkileyecek siber saldırılar öngörüyoruz”
Siber güvenlik alanında özellikle kamuya çözümler sunan Stonesoft’un CEO’su Ilkka Hiidenheimo’dan güvenlik alanındaki son eğilimleri ve açıkçası endişe verici siber savaş senaryoları dinledik. “Atomların dahi kontrolü ele geçirildi. Artık herhangi bir yere girilerek kalp atışları değiştirilebilir” diyerek sözlerine başlayan CEO, Türkiye gibi dev ağları bulunan bir ülkede iş yapmak istediklerini vurguladı. Stonesoft Siber Güvenlik Direktörü Jarno Limnell, başta ABD olmak üzere tüm dünyanın ulusal güvenliğe tehdit olarak ilk sırada siber saldırıları gördüğünü belirtti ve şu şekilde devam etti:
“Dünyada ABD’yi tehdit edebilecek düzeyde siber gücü olan sadece ülkenin kendisi, Rusya ve Çin var. Bu saldırıları gerçekleştirildiği siber uzayda herhangi bir kural ve norm oluşturulmadığı için uluslararası önlemler alınamıyor. Hiçbir ülke birbirine güvenmiyor. Gelecekte fiziksel dünyamıza doğrudan etki edecek birçok siber saldırıyla karşılaşacağımızı öngörüyoruz.”
Jolla’nın ilk hedefi Çin
Helsinki’nin önemli kuluçka merkezi Technopolis’te yer alan Jolla’yı ziyaret ettik. Nokia’dan ayrılanların bir araya gelerek MeeGo işletim sisteminin devamı olan Sailfish’i geliştirdikleri şirketteki sohbetimiz, tüm mobil cihaz piyasası ve bu yıl kullanıcıların beğenisine sunulan birçok işletim sistemi hakkında oldu. Jolla CIO’su Stefano Mosconi, bu yıl piyasaya sürülen ya da sürülecek Ubuntu, Mozilla, BB10 ve Sailfish’in farklı pazarları hedeflediklerini belirtti. Ubuntu’nun kurumsal alanda Kuzey Amerika pazarına, Mozilla’nın Güney Amerika, BB10’in Avrupa ve ABD pazarlarına odaklandığını hatırlatan Mosconi, Jolla’nın Finlandiya’nın ardından Çin’e gitmek istediğini aktardı. Jolla’nın son durağınınsa Avrupa olacağını sözlerine ekleyen Mosconi, tüm yeni işlerim sistemlerinin Linux tabanlı olması nedeniyle uygulama geliştiriciler ve ekosistem için önemli avantajları bulunacağını bildirdi.
Telekom altyapısında 3 şirket ayakta kalacak
Son olarak Nokia Siemens Networks’ün (NSN) Helsinki’deki merkezine giderek LTE ve diğer mobil iletişim teknolojileri konusunda bilgi aldık. NSN’in Müşteri Operasyonlarından Sorumlu Baltık Ülkeleri Başkanı Jari Pakkarinen, sektörde kendilerinin dışında Ericsson ve Huawei dışında şirket kalmayacağını ifade etti. Gelişmeleri gereken ABD ve Avrupa pazarları olduğunu belirten Pakkarinen, Ar-Ge yatırımlarına önem verdiklerini vurguladı.
