ABD SEÇİM SONUÇLARINA İNTERNETİN ETKİSİ
BBC’de çıkan “Trump’s ‘hidden’ Facebook Army” (Trump’ın ‘gizli’ Facebook Ordusu) başlıklı yazı (http://bbc.in/2ftfkEF) Trump taraftarlarının neler yaptıklarını özetliyor. ‘Gizli’ bir ordu, çünkü Trump o kadar aşağılanıyordu ki, çoğu taraftarı açıktan Trump’a destek vermeye utanıyordu. Bu ordu, Facebook üzerinden, Trump lehine bir kısmı yalan haberler yayıyordu. Burada iki soru akla gelebilir. Taraftarlar sadece kendileri yazıp kendileri okur duruma düşmüyor muydu? Bu yalan haberlerin yayılmasına alet olmaktan Facebook kaçınabilir miydi?
Yapılan bir araştırmaya göre (http://pewrsr.ch/27TOfhz), 2012 seçimlerinde Amerikalıların %49’u adaylarla ilgili haberleri sosyal medyadan alırken, bu seçimlerde oran %62’ye yükselmiş. Trump taraftarları, işte bu büyük kitle içinde henüz karar vermemiş olanları etkileyecek, bir kısmı yalan haberleri yayabildiler. Nitekim, Trump, seçim kampanyasında Hillary Clinton’dan çok daha az para harcadığı halde, sosyal ağlardaki etkin taraftarları sayesinde seçimi kazandığını bir TV söyleşisinde belirtmiş.
Yalan haberleri engellemeyerek seçim sonucunu – belki de bilerek ve isteyerek – belirleyici olduğu iddialarını, Zuckerberg önce reddetti (http://bit.ly/2fWGTrT), sonra yalan haberlerin %1’den az olduğunu ileri sürdü (http://bit.ly/2f4usFq), daha sonra da yalan haberleri engellemeye yönelik bir çalışma başlattığını açıkladı (http://bbc.in/2fMQKNm). Google da benzer bir çalışma içerisinde (http://bit.ly/2gcZRtQ).
Harvard Üniversitesi’nin saygın Nieman Gazetecilik Laboratuarı direktörü Joshua Benton iki nedenle katılmıyor Zuckerberger’e (http://bbc.in/2ftfkEF). Birincisi, Facebook o kadar yaygın ki, %1 bile müthiş bir kitle demektir, ayrıca iki adayın aldığı oylar çok yakındı. İkincisi, Papa’nın Trump’ı desteklediği veya Obama’nın aslında Kenya doğumlu ve Müslüman olduğunu itiraf ettiği gibi yalan haberler, Facebook’da yüzbinlerce kere paylaşıldı. Oysa, adaylarla ilgili ciddi araştırmaya dayanan haberler bu kadar yaygın paylaşılmadı der Benton.
Sonuç olarak, sosyal ağlar, özellikle Facebook, kamuoyunu manipüle etmek isteyen örgütlü kitleler için alet olma potansiyeli taşıyor. Demokrasi için bu büyük bir tehlike ancak toplumsal bilgilenme ve bilinçlenme ile aşılabilir.
