Ağaçtan sokak lambası

Ağaç yapraklarına yerleştirilen altın nano parçacıkları, oradaki klorofille birleşince kızılımsı bir ışıma yayıyor. Bu işlem bütün yapraklara yapılırsa, ağaç ışıyor. Ve ortalık aydınlanıyor. Sanki ağaçta bir lamba açılmış gibi.
Bu bilimkurgu gibi olay, Tayvan’da Ulusal Cheng Kung Üniversitesi (NCKU) öğretim üyelerinden Yen-Hsun Su’nun buluşu.
Ne işe yarayabilir? Eğer bu ışıma, yeterli aydınlık sağlarsa, cadde ve sokaklardaki aydınlatma lambalarının yerini alabilir? Böylece karbondioksit salınımına karşı çevreci bir önlem olur? Hem de elektrik tasarrufu sağlar?
Aslında buluş, bir çoğundaki gibi tesadüfen oldu. LED teknolojisine benzer, yüksek verimli bir aydınlatma formülü üzerinde çalışıyorlardı. LED’de kullanılan zehirli fosfor tozu kullanmadan bu işi nasıl çözerize bakıyorlardı.
LED, geleneksel aydınlatma yerine tercih ediliyor. Her yerde var bunlardan artık. Beyaz ışık yayan bir diodda fosfor tozu kullanılması zorunlu (çeşitli dalga boylarında daha etkin ışık yayması için) ama pahalı.
Tayvan’daki buluş, 46 bin üyesiyle, kimya biliminde dünyada en saygın ve yetkin akademik kurum olan Royal Society of Chemistry’nin araştırma dergisi “Chemical Technology”de yayınlandı.
Cambridge Üniversitesi’nde de benzer bir çalışma var. Her yıl yapılan Uluslararası Genetik Olarak İşlenmiş Makineler (iGEM) yarışması için:
Bir tür mürekkep balığının alt kısmında yaşayan “Vibrio fischeri” adlı bakteri, yaşıyor. Böylece, mürekkep balığı, alttan bakılınca, yukardaki mavimsi deniz yüzeyi (gökyüzü) renginde
görülüyor. Bakteri, alttan geleceklere karşı balığı gizliyor.  Bu bakteriden bir gen alan bilim adamları, genin bir kısmını (her biyoloji laboratuvarının olmazsa olmazı) E.Coli bakterisine aktardılar. Sonuç? E.Coli’de ampul yandı!
Aynı şeyi ateş böceğinde denediler. DNA’sındaki sırayı değiştirdiler. Ateş böceği, kırmızı ve yeşil “çakarak” dolaşmaya başladı.  Bu ışıyan bakterileri, altınlı ağaçlarla tanıştırmak ve yaprakların daha da ışımasını sağlamak mümkün görünüyor. Bu iş için ne kadar enerji gerektiğini hesaplamışlar. Fotosentez için yaprağın harcadığı enerjinin sadece yüzde 0,02’si
kadar bir enerjiyle yapraktan ışıma elde edilebilecek. Buna bir başka protein ekleyerek, ışımayı gün boyunca farklı renk ve yoğunlukta değiştirmek de mümkün olacak.