Artan rekabet ve maliyet gerçeğine karşı iş zekâsı yelpazesi
İş zekâsı uygulamalarına yönelik ilgi özellikle finans, kamu, enerji, sigorta, telekom ve perakendecilik gibi yoğun veri biriktiren ve aynı zamanda müşterilerini ihtiyaçlarına göre sınıflandırmak, onlara daha iyi çözüm götürmek isteyen sektörler tarafından kullanılıyor. Likya Teknoloji Yönetici Ortağı Ayhan Demirci’ye göre bilinçlenmenin artmasıyla, bu alana yüksek yatırım yapan sektörlerin yanına, yakın vadede eğitim, inşaat, spor, perakende, üretim, turizm gibi sektörlerin eklenmesi sürpriz olmayacak. BI Technology Genel Müdür Yardımcısı Müjde Işım’a göre ise günümüz iş dünyasının rekabetçi pazar koşullarında ayakta kalabilmek ve sektöründe farklılık yaratabilmek isteyen tüm kurumlar hızlı ve çevik karar alabilmek ve doğru strateji belirlemek zorunda. Bu ise, ancak eldeki veriyi etkin kullanmakla mümkün. Bu nedenle iş zekâsı, ilgi odağı olmaya devam edecek. Navigator İş Uygulamaları Yöneticisi Melike Ayköse, kritik noktayı şöyle tanımladı:
“Önemli olan doğru ürün ile doğru zamanda, tüm beklentileri karşılayabilecek projelerin hayata geçirilebilmesi. İş zekâsına olan talepler, rekabetin artmasıyla artıyor. Önümüzdeki dönemde bu uygulamalara yatırımların artacağını öngörüyoruz.”
Anadolu Bilişim Hizmetleri Genel Müdürü Çetin Uygun’un dikkat çektiği gibi, iş zekâsı uygulamaları aslında şirketlerin kuruluşlarından beri ihtiyacı olan çözümler olmalarına rağmen, ülkemizde genellikle belirli olgunluğa ulaşılan şirketler tarafından tercih ediliyor. Buna karşılık, özellikle veri madenciliği ve performans yönetimi gibi alanlarda iş zekâsı piyasasının hızlı gelişimine işaret eden Uygun, uygulamalarda şu sürece vurgu yaptı: “Genellikle, şirketler iş zekâsı çözümlerini satış merkezli raporlamalarla başlatıp, giderlerin kontrol ve maliyetini üretim raporları sıralamasında kullanmakta. Mevcut dönem raporlamalarının yanına, önceki yıl ve bütçe bilgilerini koyarak performans takibini etkin yapmaktalar. Bazı firmalar ihtiyaçlarını basit çözümlerle karşılarken; bazıları da firmada gelişmiş araçlarla bunu gerçekleştirmekte.” İş zekâsında yakında “self-servis” döneminin başlayacağı öngörüsünü yapan Uygun, “Çalışanların bilgisayarlar ve mobil cihazlarında kullandığı yazılımlarla BT araçlarının bütünleşmesinde ilerlemeden söz edebiliriz” dedi.
Obase Genel Müdürü Bülent Dal da, iş zekâsının artık operasyonel süreçlerin içine girdiğini söyledi. Eskiden birbirinden kopuk olan operasyonel ve analitik sistemlerde bütünleşme zorunluluğuna işaret eden Dal, “Bu bütünleşmeyi sağlayan şirketler iş optimizasyonunu sağlamış oluyor” dedi. Intelart Genel Müdürü Serdal Mermer de şu eklemeyi yaptı:
“Sektör pratikleri iş zekâsı ve analitiği uygulamalarında her geçen gün farklılaşıyor olsa da, temel bir yönetsel ihtiyaca karşılık gelmesi açısından iş zekâsı kavramı sektörler üstü. Ayrıca, bu paralelde, küresel ekonomi ile ölçek kavramı sadece kurumsal büyüklüğü tanımlayan ayırıcı etmenler haline dönüşüyor.”
Metric Technology Genel Müdürü Ferhat Bakan, iş dünyasının yükselen değerinin veri olduğu gerçeğine vurgu yaptı ve ekledi: “Kurumlar ellerindeki veriden bilgi, bilgiden de değer yaratabilme kabiliyetini kazanmalı. Bu alandaki çalışmalar şirketlerin ihtiyaçlarından dolayı artarak devam edecek. İş analitiği orta ve uzun vadede her büyüklükte şirketin önceliği olmaya devam edecek.”
Her ölçekte şirket için öncelikli BT yatırımı
Turkcell Global Bilgi Bilgi Teknolojileri Genel Müdür Yardımcısı A. Fahri Arkan’a göre, iş zekâsı uygulamaları yurtiçinde belli bir olgunluğa erişti. Her yıl konuyla ilgili düzenlenen organizasyonlara şirketlerin katılımının da bunun göstergesi. SAP Türkiye, İş Zekâsı Çözüm Yöneticisi Yücel Yüksel ise şirket ölçeği açısından iş zekâsı uygulamalarına ilgi farklılığının söz konusu olmadığı kanısında. İş zekâsı çözümleri, KOBİ’lerin de kârlılık ve büyüme hedeflerini yakalayabilmesi açısından büyük öneme sahip. KOBİ’ler de bunun önemini kavramış durumda. Intellica Genel Müdürü Evrim Yetişmiş’e göre ise Türkiye’de şu anda iş zekâsı çözümleri büyük sektörler tarafından daha çok tercih edilse de, yakın gelecekte KOBİ’ler tarafından da tercih edilecek. KOBİ’ler bu alandaki çözümlerden yararlanarak işleyişlerini daha verimli hale getirebilirler. Yetişmiş, “İş zekâsı kullanan şirketlerin başarılarını gören kurumlar, yakın gelecekte bu çözümleri tercih edecektir” yorumunu da ekledi. Ereteam CEO’su Kutlay Şimşek de, iş zekâsı, kurum içinde benimsendiği ve kuruma özel bir çözüm haline getirildiği takdirde, her şirkete kendi hacmiyle ilintili olarak avantaj sağlayacağına vurgu yaptı. “İş zekâsı, ortak dili konuşma aracı” tanımını yapan Şimşek, her ölçekteki şirkete getirinin ancak o şirketin stratejisine göre daha doğru ölçülebileceği kanısında. Analyzer İş Zekâsı Çözümleri İş Geliştirme Uzmanı Burcu Erdinç’e göre ise bu konuda farkındalık ve talep farklılığı daha çok ölçekler açısından yaşanıyor. Buna göre, küreselleşen, kurumsallaşan şirketler iş zekâsı çözümlerine ilgi gösteriyor. Bimsa BO Takım Lideri Altay Rodoplu, günümüzde ERP sistemini kurmuş ya da kurmakta olan, bu sistemlerdeki verileri etkin biçimde raporlayıp kurum çapında bütünleşik bilgiye sahip olarak rekabet avantajı sağlamak isteyen, bunun için iş zekâsı ürünlerini kullanmanın kaçınılmaz olduğunu düşünen her şirketin ilgili olduğuna işaret etti. “Mobil iş zekâsına yatırım yapmak da şart” hatırlatmasını yapan Rodoplu, diğer belirleyici unsur olarak sosyal medyayı gösterdi. IBM Türk İş Analitikleri Ürün Yöneticisi Yeliz Korkmaz ise kurumsal ilgiyi şöyle detaylandırdı:
“KOBİ’ler de en az büyük ölçekli şirketler kadar yoğun bilgi akışı içinden doğru kararlar almaya ihtiyaç duyuyor. Orta ve uzun vadede iş analitiği, her büyüklükte şirketin önceliği olmaya devam edecek. Analitik, şirketlerin BT biriminin değil, iş birimlerinin talebi haline geliyor. BT birimleri, bu kavramı ve şirkete katacağı faydaları şirket liderlerine tanıtıp, şirketin işlerinde fark yarattığı sürece, iş başarısına katkıları artıyor.”
SAS Türkiye, Kuzey Afrika ve Orta Asya Genel Müdürü Gökhan Nalbantoğlu, iş zekâsı alanındaki çalışmaların yıllardan beri büyük ölçekli şirketlerin ajandasında olmakla birlikte, özellikle son dönemde her sektördeki küçük ve orta ölçekli şirketlerde ilgi artışı olduğuna işaret etti. Nalbantoğlu, “Bu ilginin orta ve uzun vadede devam edeceğini öngörmekteyiz” dedi. Çok farklı şirketlerden gelen talebe dikkat çeken KoçSistem Ar-Ge ve İş Uygulamaları Danışmanlık Direktörü Ömer Özgür Çetinoğlu’nun verdiği bilgiye göre ise, özellikle kamu sektöründe, belediyelerde, il yönetimlerinde bu ilginin artması, hem iş akışlarının optimizasyonunu hem de raporların ve süreçlerin şeffaflaşmasını ve verimliliği sağlıyor.
Oytek Kartlı Sistemler ve Finansal Çözümler Müdürü Ayşe Kıral da şu eklemeyi yaptı:
“İş zekâsı tasarımlarının, uzman ellerde oldukça iyi değerlendirilmesi, planlanması ve uygulanması gerek. Türkiye’de uzman sayısının sınırlı sayıda olması nedeniyle, durumu iyi etüd edilememiş, doğru ve sürekli veri akışı sağlanamayan firmalarda beklenen faydaya ulaşılamayıp, bu projeler başarısızlıkla sonuçlanabilir. Önümüzdeki yıllarda pek çok sektörde iş zekâsı ve veri madenciliğinin, yapılan yatırım karşısında sağladığı geri dönüşün hız ve oranı daha iyi anlaşılacak.”
“MOBİL İŞ ZEKÂSININ ÖNLENEMEZ YÜKSELİŞİ”
“Türkiye’de iş zekâsı artık BT departmanlarının değil, tüm iş birimlerinin birincil ihtiyacı” diyen Bicentrix Ortağı ve Kıdemli Danışman Onur Önder’e göre, Türk şirketlerinin bir bölümünde karşılaşılan patron modellemesi bakış açısı ile belirli maliyetleri göze alarak daha bütünleşik, daha anlamlı ve daha kârlı olmaya çalışmak zor oluyor. “Derin analizlere inemediğimiz, bu hizmetin maliyetlerine karşılık getirisinin kat kat fazla olacağını bilmemize rağmen katlanmaya cesaret edemediğimiz sürece iş zekâsı kavramını istediğimiz konuma oturtamayacağız” eleştirisini yapan Önder, ekledi: “Türkiye’de ciddi bir mobil iş zekâsı tabanı oluşuyor. 2012’nin son iki ve 2013’ün ilk iki çeyreklik periyodunun Türkiye’de klasik iş zekâsı algısının mobil teknolojiler ile entegre edildiğinde nerelere ulaşacağının görüleceğini düşünüyoruz.”
“KALİTELİ VERİ OLUŞMAYA BAŞLADI”
Bizcon İş Zekâsı Uygulamaları Grup Yöneticisi Özgür Yavuzkara’ya göre, birçok şirket operasyonel sistemlerini yürütebilecekleri kurumsal kaynak planlama uygulamalarını devreye aldı. Bu sayede günlük operasyonlarını sağlıklı olarak yürütebiliyorlar. Bu sistemler sayesinde yöneticilerin karar vermesine temel oluşturacak kaliteli veri, operasyonel sistemlerde oluşmaya başladı. Yavuzkara’ya göre, bir sonraki aşama ise bu verilerin iş zekâsı ürünleri ile işlenmesi olacak. Bu sebeple orta ve uzun vadede ilginin daha da artacağı öngörülüyor.
“İŞ ZEKÂSI İŞ ANALİTİĞİNE DÖNÜŞÜYOR”
Oracle İş Zekâsı Bölgesel Satış Direktörü Ali Rıza Kuyucu, ilginin, ‘büyük veri’ gibi yeni kavramların ortaya çıkmasıyla ivme kazandığı kanısında. Kuyucu’ya göre, aslında Türkiye’de şirketler iş zekâsı ve analitik uygulamalarından edinebilecekleri faydaları daha net görüyor. Bu anlamda artık iş zekâsı teriminden ziyade, iş analitiği terimi daha yaygın kullanılmaya başlandı. Kuyucu, “Orta vadede analitik çözümlerin gündemde daha fazla olacağını düşünüyorum. Yapılanmamış verilerin diğer verilerle birlikte analizi de artık pek çok şirketin gündeminde” dedi.
“TÜRKİYE’DE İŞ ZEKÂSI KONUSUNDA BİR RÜZGAR VAR”
İnnova İş Çözümleri Grup Yöneticisi Feyza Narlı, temel hedeflerini ‘büyük ölçekli firmaların yanı sıra bu ağır rekabet koşulları altında ölçülebilir göstergeler ile hareket etmek isteyen orta ve küçük ölçekli şirketlere de yatırım maliyeti düşük, katma değeri yüksek karar destek portalları, anahtar performans göstergeleri ile desteklenen bir yönetim aracı sunabilmek’ olarak özetledi. “Günümüz ekonomik ortamında rekabet şartları giderek ağırlaşıyor ve kurumlar karar alma sürelerini minimuma indirmeye çalışıyor” diyen Narlı, “Kurumlar, stratejik kararlarını zamanında ve doğru veriye dayanarak vermeleri gerektiğinin farkındalar ve bu da iş zekâsı çözümlerine yapılan yatırımların önceliğini artırmakta” yorumunu yaptı.
YAPISAL OLMAYAN VERİLERİN ÖNEMİ ARTIYOR
“Daha önce verimlilik artışını sağlamak için mevcut verilerin analizi yeterliyken, artık gelecekte olabileceklerin önceden tahmin edilmesi önem kazanmakta” diyen GNA Consulting İş Geliştirme Müdürü Evren Alim, şöyle devam etti:
“Daha önce kullanmadığımız yapısal olmayan veriler, sosyal medyadaki müşteri yorumları gibi verilerin analiz edilmesi müşterileri daha iyi tanımaya yönelik çözümler için fırsatlar yaratacak. Bu alanda farklılık yaratacak çözümlerin önü açık olacak.”
