Asya sermayesi Silikon Vadisi’ne yöneliyor
HP ve Apple gibi PC üreticileri son derece modern araştırma laboratuvarları ve ekipleri ile tasarımlarını gerçekleştirdikleri yeni ürünlerinin büyük sayıda ve en düşük fiyatlar ile üretim işlerini uzun yıllardan beri Çinli veya Tayvanlı taşeron şirketlere veriyorlar. Ancak PC endüstrisinde gelenekselleşen bu sürecin son zamanlarda bir dönüm noktasına geldiği, pek çok Asya şirketinin üretim ötesinde kişisel bilgisayarların, akıllı telefonların ve hatta geleceğin web sitelerinin tasarımları ile teknolojileri üzerinde çok daha geniş anlamda söz sahibi olmaya başladıkları görülüyor.
Büyük Tayvan ve Çin şirketleri şimdi Silikon Vadisi’ne uzanarak yonga, yazılım ve hizmet dallarındaki şirketlere yönelerek ekonomik kriz nedeniyle yatırım yapmaktan kaçan Amerikalı girişimcilerden daha fazla risk alarak yatırım yapıyorlar. Geçmiş yıllarda bu şirketler yatırımlarını çok gizli yürüttükleri araştırmalar sonucu sessiz ve derinden yaparken şimdi çok daha açık bir biçimde gerçekleştiriyorlar.
Elektronik araçları üretiminin onlarca yıl Amerika dışına kaymasının ülke ekonomisine zarar verdiği görüşüne karşı ekonomistler araştırma ve tasarım gibi yüksek değerlerdeki iş gücünün Amerika’da kaldığı sürece kaygıya gerek olmadığını savundular. Oysa Asya’dan gelen yatırımların ivme kazanması Silikon Vadisi’ndeki büyük teknoloji şirketleri için bazı riskleri de beraberinde getiriyor. Foxconn ve Quanta gibi Asyalı üreticilerin araştırma ve tasarım dallarında Silikon Vadisi şirketlerine yakın gelecekte ciddi rakip olacakları olasılığı artık göz ardı edilmiyor.
Karşılıklar alınıyor
Asya şirketlerinin yatırımlarının karşılığını şimdiden almaya başladıkları görülüyor. Ocak ayında LasVegas’taki Tüketici Elektroniği Fuarında sergilenen ürünlerin pek çoğunda görülen özellikler bu şirketlerin vadide yaptıkları yatırımların sonucu elde edilmiş olup bu yatırımcıların başında HP, Dell gibi büyük markalar için yıllarca dizüstü ve kişisel bilgisayar üretimi yapmış olan Tayvan şirketi Quanta geliyor. Tilera adlı yeni bir yonga şirketine 1 milyon dolar gibi vadi standartlarına göre son derece küçük sayılan bir yatırım yapan Quanta Intel ve Advanced Micro Devices (AMD) gibi devlere karşı Tilera ile sıkı bir rekabete hazırlanıyor. Ayrıca şimdiye dek Silikon Vadisi girişimcilerin yatırım yapmaya çekindikleri Canesta’yı da satın alan Quanta yöneticileri bu şirketin geliştirdiği yongaların yeni bir geleceğe hazırlanan PC üreticiler tarafından kullanılacağına inanıyorlar.
Business Week dergisinin 2002 yılından beri açıkladığı en büyük 100 BT şirketi listesinde ilk 10 arasında yer alan ve aynı zamanda Çin’in en büyük ihracatçılarından biri olan Foxcomm Innovations Works şirketine sağladığı yüzlerce milyon dolar tutarında destek ile internet ve mobil bilgiişlem alanlarında Silikon Vadisi’nde ağırlığını hissettiriyor. Çinli ve Tayvanlı üreticiler Intel ve AMD gibi şirketler ile geleceğin yonga tasarımları için yaptıkları işbirliğinde etkin söz sahibi oluyorlar.
Öte yandan bir zamanlar büyük Amerikan şirketleri için üretim yapan ve şimdi bir küresel marka olan Asustek ve Acer şirketleri de Silikon Vadisi’ndeki Device VM adlı bir şirkete yaptıkları yatırımla başta HP olmak üzere pek çok marka bilgisayarlarda kullanılan yazılımları üretiyorlar.
Silikon Vadisi’ndeki girişimciler karşılığının alınması uzun vadeli ve getirisi düşük olan yeni projelere yatırım yapmaktan kaçınırken finansal olanakları çok güçlü olan Asyalı yatırımcılar geçmişteki teknoloji pastasından hak ettikleri payı alamamanın acısını şimdi yaptıkları yatırımlar ile çıkarıyorlar. Böylece vadideki pek çok küçük yenilikçi şirket de geliştirdikleri teknolojileri Asyalı yatırımcılara pazarlama olanağına kavuşmuş bulunuyorlar.
