Avrupa tek hava sahası
Her ülke, egemenlik sınırları üzerinde kalan hava sahasını kendi denetler ve buradan akacak trafiği kendi yönetir. Hatırlayacaksınız, Ege Denizi üzerinde, Yunanistan’ın egemenlik sahası olarak ilan ettiği ve bizim kabul etmediğimiz tartışmalı hava sahasında askeri uçaklarımızın (bence) eğitim amaçlı karşılıklı tacizleri zaman zaman gazete haberi olur(du). Geçen ay, İzlanda’daki adını söylemekte güçlük çektiğimiz yanardağ patlamasının atmosfere püskürttüğü küller, hava trafiğinin yer yer durmasına neden oldu. Başka ülkelere gidecek uçaklar, inecekleri yerden onay almadan kalkamadılar. Yoğun bir onay (alamama) trafiği yaşandı. Bu olay, hava sahasının tek yerden yönetilmesi arayışlarını yeniden öne çıkardı.
Trafik yönetmek, ister veri trafiği, ister kara, deniz veya hava trafiği olsun, yoğun bir bilişim desteği gerektiriyor. Bu bilişim desteği içinde bir dizi algoritmanın da tanımlanmış veya tanımlanmayıp anlık olarak ortaya çıkacak senaryolar için yönetim modelleri ortaya koyması gerekiyor. İzlemesi zevkli, http://www.flightradar24.com/ adresinden hava trafiğine bakabilirsiniz. Bir uçağın üzerine tıkladığınızda rotasını da tipini de, şirketini de görebiliyorsunuz. Yeşilköy’deki kuyruk, Heatrow’dakini aratmıyor, ama Heatrow’da havada birkaç tur atmadan inebilen neredeyse yok.
Avrupa’da arapsaçına dönmüş hava sahasının yönetimini Eurocontrol’ün yapması öngörülmüştü, ama sanırım egemenlik düşünceleri baskın geldi ve ülkeler, hava sahalarının denetim ve yönetimini ortak da olsalar başka bir idareye terk etmek istemediler. İzlanda olayından sonra, Mayıs’ın 4’ünde İspanya’nın önderliğinde bir ulaştırma bakanları toplantısı yapılıyor. “Avrupa tek hava sahası” projesinin hayata geçirilmesi görüşülecek, Eurocontrol’ün yönetici kurum olarak kabul edilmesi tartışılacak. Ayrıca âcil durum müdahale sistemleri ele alınacak ve bir müdahale planı oluşturulması için çalışma başlatılacak.
Bilişim alanında büyük bir “iş olanağı” açılıyor. Bizden, kim hangi boyutta katkıda bulunacak?