Bill Gates ve New York Times’dan yaz okuma önerileri
Kendisini ve Microsoft’u beğenin veya beğenmeyin, çok yoğun kitap okuyan ve küresel sorunları gerçek bir duyarlılıkla izleyen Bill Gates’in önerdiği kitapları önemsemek gerektiğini düşünürüm. Bu yaz için, dünyanın içinden geçmekte olan kriz hakkında bir perspektif edinmeye yardımcı olacak 4 kitap ile farklı konuda 3 kitap öneriyor (http://bit.ly/2Qumfy7). Ne kadar yaz okuması niteliğinde oldukları tartışılır ama önemli kitaplar.
Bill Gates Önerileri
Türkçe’ye de “Tüfek, Çelik ve Mikrop” başlığıyla çevrilen ve ilgiyle okuduğum – ama tüm dünya tarihini tek bir biyo-coğrafya değişkeni ile açıklamasını yetersiz bulduğum – iyi araştırılmış kitabıyla Pulitzer ödülü kazanmış olan Jared Diamond’un yeni kitabı “Upheaval – Turning Points for Nations in Crisis” en ilgimi çeken kitap oldu. Bir krizden geçmekte olan bireyin neler yaşadığı ile zamanımızda toplumların, ülkelerin geçtiği kriz süreci arasında bir benzetmeden yola çıkıyor Diamond. Fakat, New York Times’da çıkan bir eleştiri, kitaptaki hataları gösteriyor (https://nyti.ms/30Rj88e). Bu eleştiriyi okuduktan sonra, kitaba ilgim yok oldu. (Bill Gates de önerisini bu yazı çıkmadan yapmış.)
İklim değişikliğinden, eşitsizliklere, demokrasinin krizlerine kadar, dünyanın yaşadığı sorunların kapitalizmden kaynaklandığı iddiası yaygın. Oxford ekonomisti Paul Collier “Future of Capitalism: Facing the new Anxieties” kitabı da bildik bir gerçek üzerine: kapitalizm sadece küçük bir azınlığın işine yararken, çok büyük kitleleri geride bırakıyor. Kitabın ana temalarından olan, toplumda karşılıklı sorumluluklar olması gereği Bill Gates’i etkilemiş ve kitabı okuduktan sonra blogunda zenginlerden alınan vergilerin artırılmasını savunan bir yazı yazmış.
Amor Towles’in “A Gentleman in Moscow” romanı “Moskova’da bir Beyefendi” başlığıyla Türkçe’ye de çevrildi. 1920’lerden başlayıp 1950’lere kadar, Rusya tarihini bir kişinin yaşamında bıraktığı etkilerle anlatıyor roman. Siyasi krizlerin, doğrudan ilgisi olmayanların da yaşamlarını nasıl alt üst edebildiğini anlattığı için ilginç bulmuş Bill Gates bu romanı.
Michael Beschloss’un “Presidents of War” kitabı, 1812 iç savaşından, Vietnam savaşına kadar, ABD’nin dahil olduğu 9 büyük ihtilaf sırasında başkanların karar süreçlerini inceliyor. Bill Gates’e göre, bunları bilmek, önümüzdeki olası ciddi ihtilaflarda alınacak kararların daha isabetli olmasını sağlayabilir.
Dünyada yaşanan krizler konusu dışında kalan üç kitaptan daha söz ediyor Bill Gates: Kadın yazar Rose George’un kadınların regl durumları gibi kanla ilgili konuları anlatan “Nine Pints: A Journey Through the Money, Medicine, and Mysteries of Blood”; Graeme Simsion’un, asosyal bir genetik profesörünün kendisi için bir aşk bulma macerası üzerine trilojisinin son kitabı “The Rosie Result” (trilojinin ilk kitabı “Rosie Projesi” başlığıyla Türkçe’ye çevrilmişti); ve tabii, eşi Melinda Gates’in kadınların güçlendirilmesi ve hakları üzerine yazdığı “The Moment of Lift” kitabı.
New York Times Önerileri
New York Times, yaz okuması için geziden korku romanlarına, müzikten gerilim romanlarına, bahçe bakımından spora kadar birçok kategoride 75 kitap öneriyor yaz okuması için (https://nyti.ms/2wnNild). Liste bende iki hayal kırıklığı uyandırdı: Bilim kurgu kategorisi yok ve tarihi roman kategorisindekiler sadece yakın tarihte (20. YY) geçiyor.
Listede sadece iki kitap ilgimi çekti, ikisi de gezi kategorisinden. Birincisi, Alev Scott’un, Osmanlı İmparatorluğu’nun birçok ülkede bıraktığı izleri gezip gördükten sonra yazdığı “Ottoman Odyssey: Travels Through a Lost Empire.” İngiltere’de yaşayan Alev Scott kitabı için yaptığı geziye Türkiye’de devam etmek istemiş. Fakat, İngiltere’de yazmış olduğu Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ilgili eleştirel bir yazısı nedeniyle vizesinin iptal edildiğini öğrendiği için İstanbul’a gelememiş.
İkinci ilgimi çeken, Türkçe’ye “Toskana Güneşi” başlığıyla çevrilen kitabını çok severek okuduğum İtalya aşığı Frances Mayes’in “See You in the Piazza” kitabı. İtalya’nın bildik kentlerinin dışında, gezdiği 80 kasaba ve köyü anlatıyor. Milano’da yaşadığım yıl, Venedik, Roma, Floransa gibi efsane kentlerin dışında kalan, İtalya’nın pek de bilinmeyen kasaba ve köylerini özellikle büyüleyici bulduğum için bu kitabı mutlaka okuyacağım.
