Bitcoin

Üzerinde 5 TL yazan kağıdın gerçek değeri birkaç kuruş. Ancak fırıncınız size onun karşılığında 5 tane ekmek verdiğine göre bu kağıda olan (onunla kendi ihtiyacı olan unu almasını sağlayacak) güveninin arkasında ülkenin merkez bankası ve hazinesi var. Sonuç olarak hepimiz bu güvene dayanarak maaşımızı alıyor, kiramızı ödüyor ve ihtiyaçlarımızı sağlıyoruz. Ancak kağıt paranın sirkülasyonu gittikçe azalmakta: banka hesabı, kredi kartı ve havale gibi metotlarla, kağıt paradan elektronik paraya doğru bir geçiş içindeyiz. Fakat sistem hala merkez bankası ve hazine garantisi ve güveni üzerine kurulu ve öyle çalışıyor. Banka hesabınızda elektronik bir sayıdan itibaren olan maaşınızı kağıda dönüştürmek isterseniz, bunu çok hızlı ve dertsiz bir şekilde başarabilirsiniz.
Tamamıyla elektronik olan ve belki de hiç bir zaman kağıda dönüşmeyecek olan ama bütün bunlardan da öte, hiç bir ülkenin merkez bankası veya hazinesi tarafından garantisi altında olmayan bir para var mı? Tamamıyla sanal bir para? Evet, var; hem de çok. Sonuç olarak bir grup etkinliği bu. 100 tane insan bir araya gelip, böyle bir para metodu ve birimi oluşturabilir ve birbirlerinden bu parayı kabul edebilirler. Geçtiğimiz 20 yıl içinde böyle sosyal deneyler çok oldu ve var olmaya devam ediyor. Bitcoin bunlardan biri. Satoshi Nakamoto isimli (hakkında pek fazla bir şey bilinmeyen) bir Japon bilgisayar bilimcisini başlatmış olduğu bu metot, kişiden kişiye gönderilebilen elektronik para. Önceleri bilgisayar bilimcileri arasında bir oyun gibi başlayan Bitcoin protokolü, şimdi sanal dünyadan fiziksel dünyaya doğru uzanıyor.
Bir çevrimiçi çok oyunculu oyunda kazandığınız ve yine orda harcayabileceğiniz bir paranın değeri ancak o alan içinde var. Bitcoin, ekonomistlerin de anlamadığı birtakım süreçler sonucunda şimdi sınırlarını aşıyor. Güney Kıbrıs’ta başlayan ve Güney Avrupa’ya doğru uzanan ekonomik ve finansal kriz bir takım insanları, “paramı bu bankalarda tutacağıma onunla Bitcoin satın alırım” düşüncesine götürdü ve akabinde bir Bitcoin değeri birkaç dolar iken geçtiğimiz bir ay içinde 200 doların da üstüne çıktı ve şimdi 72 dolar civarında seyrediyor.
Bu konuda söylenecek çok şey var. Bir şekilde konunun içine ben de girdim: Bitcoin üretmek ve pazarlamak isteyen bazı girişimciler protokolü uygulamak için gerekli kriptografik donanım ve yazılım için benden yardım istediler. Bakalım günler neler getirecek; önümüzdeki haftalardaki yazılarımda size protokol dahil konunun detaylarından bahsedeceğim.