Bitexen ekibi ile hem kripto para dünyasını hem de yerli kripto para borsası Bitexen’i konuştuk (Röportaj)
Kripto para rüzgarının hızla esmeye devam ettiği günümüzde, yerli kripto paralar ve kripto para borsaları da kendini göstermeye devam ediyor. Ethereum tabanlı yeni kripto para Exencoin ve borsası Bitexen de bunlardan. Bitexen kurucuları Murat Çelik ve Ahmet Kürşat Duygulu ile kripto para ve borsaları hakkında konuşmak için bir araya geldik. Görüşmeden yansımalar ise şu şekilde oldu:
Bitexen Kurucuları Murat ÇELİK ve Ahmet Kürşat Duygulu
Bitexen ve Exencoin’den bahseden misiniz? Hangi fikirle yola çıkıldı?
Bitexen’in firma olarak kuruluşu 1 yıl öncesine dayanıyor. Borsadaki işlemlere başlama tarihi ise Haziran 2018 döneminde. Fakat fikir aşaması geçen yıldan itibaren başladı. Hemen peşinden geliştirme sürecine başladık.
Hikayesine gelecek olursak o biraz daha eskiye dayanıyor. Ben 4-5 yıl önce Bitcoin’e ve Ripple gibi diğer kripto paralara oldukça ilgi duyuyordum. Bankada çalıştığım dönemlerde bazı projelerimi Ripple üzerinden geliştirmeye çalışıyordum. Akabinden blok zinciri teknolojisini yakından takip ediyordum. Bu teknolojilerin finansal dünyada ne gibi değişikliklere yol açacacağını ve bununla ilgili hangi ürünlere ihtiyaç olduğunu düşünüyordum. Geçen yıl Ağustos ayında işimden ayrılınca kendi ekibimi kurmaya karar verdim. Kısa bir zaman içerisinde 4 ortak bir araya geldik ve blok zinciri üzerinde bir fintech girişimi kurmak için kolları sıvadık. Esasında Bitexen Exchange, bizim ilk projemiz. Bundan sonraki dönemlerde de finans dünyasında geliştireceğimiz farklı projelerle kalıcı olmak istiyoruz. Çünkü blok zincirinin yeni ürünlere ihtiyacı olacağını düşünüyoruz. Bizden önce Türkiye’de bu platformlardan sadece 2-3 adet vardı. O dönemlerde bitcoin fiyatları artmıştı ve bu çok karlı bir iş alanı hale geldi. Fakat işin güvenlik tarafına çok dikkat edilmiyordu.
Türkiye’deki kripto para ekosistemi hakkında neler düşüyorsunuz? Toplam hacim ülkemizde ne durumdadır?
Türkiye’deki toplam hacim aslında fena sayılmaz. Fakat geçen seneki Kasım-Aralık- Ocak ayındaki ortalamara göre gerilemiş durumda olduğunu söyleyebiliriz. Örneğin geçen sene 5 bin civarındaki hacimin şuan bin civarında olduğunu söyleyebiliriz. Ama gözden kaçırılmaması gereken bir durum var. Türk müşteriler, Türkiye’de bir birimlik hacim yaratıyorsa, en az iki üç birim yurtdışında hacim yaratıyorlar. Bu bilgiyi çeşitli kaynaklardan doğruladığımızı belirtmek istiyorum. Türkiye’de yurtdışındaki exchange firmalarında işlem yapan bir kitle var ve aslında buradaki para yurtdışına aktarılıyor. Bunun sebebi ise bekledikleri kaliteyi bulamamaları. Operasyonel sıkıntılardan değil sadece teknik sıkıntılardan dolayı kullanıcılar tercihini yurt dışından yana kullanıyor. Ve teknik olarak kullanıcıların beklentilerini karşılayabilecek seviyede bir Exchange firması yok diyebilirim. Biz ise buradaki boşluğu doldurmak istiyoruz. Sadece buradaki exchange firmalarıyla rakip olalım veya hacmi paylaşalımdan ziyade yurtdışında yapılan hacim önemli bizim için. Dışarıda yapılan hacimi Türkiye’ye getirmek lazım. Bu aynı zamanda ülke içinde bir kazanç. Bunun yanı sıra global bir borsada yer almak ve çevre ülkelerden de hacim alabilmek gerek. Şu anda ülke olarak potansiyelimizin çok altındayız. Önümüzdeki 3-5 yıl içerisinde toplam hacmin çok daha fazla olduğunu göreceğiz ve burada muazzam bir fırsat olduğunu söylemek gerek. Bu fırsatı da teknik olarak çok iyi bir ürün çıkararak değerlendirebiliriz. Bizde bunu öngörerek yola çıktık. 4 bilgisayar mühendisi olarak iyi bir platform kurarak bu hacmi almaya çalışıyoruz.
Türkiye’de, (sizin de altını çizdiğiniz gibi) blok zinciri ve kripto para konusundaki teknik boşluklar nelerdir?
Özellikle Kasım-Aralık aylarında yabancılar borsada fazla işlem yaptığı zaman sistemler kilitleniyordu. Kullanıcılar şüphe duyuyorlardı ‘Acaba arka tarafta neler yapılıyor?’ diye. Kötü niyet olmadığını düşünüyorum ama 3-4 saatlik zaman diliminde kullanıcılar işlem yapamıyor ve fiyatlarda bir düşüş ya da yükseliş yaşanıyordu. Bu da sistemin yoğun işlemlere maruz kalmasına sebep oluyordu. Bu yükü kaldırabilecek kapasitede ölçeklenebilir mimarilerde uygulanabilir değildi. Bu sıkıntı çok önemliydi. Diğer bir boşluk coin çeşitliliğiydi. Aradığınız şeyi bulmanız çok mümkün değildi. Ayrıca kendilerini geliştirmekten ziyada anı korumak anlayışı hakimdi. Genelde kullanıcıların algısı bu yöndeydi. Bu algıları da forumlardan takip ettiğimiz dönemlerde görebiliyordum. Bizde insanların algısının bu yönde olduğunu görerek bunları düzeltmek için bu yola çıktık.
Sizi diğer platformlardan farklı kılan yanlar nelerdir?
Şu anda Türkiye’deki teknik olarak en iyi platforma sahip olduğumuzu söyleyebilirim. Çok daha sık yenilenebilir ve ölçeklenebilir bir mimariye sahip. Çok fazla kullanıcı alsakta bunu kaldırabilecek kapasitemiz var. Ön yüz olarak çok ilginç bir mimariye sahibiz. Bunlar teknik taraftaki artılarımız ve güvenlik tarafında da bize fayda sağlıyor. Kurucularımızın tamamı bilgisayar mühendisi ve konuya oldukça hakimler. Kullanıcılara sunduğumuz farklardan biri de piyadaki en iyi komisyona sahip olmamız. Yani bir piyasa yapıcı ve piyasa alıcı vardır. Bunlar ortak olarak bir yerde buluşur ve alım-satım gerçekleşir. Bazı firmalarda komisyon olarak belli oranlarda bir pay alır. Fakat biz piyasa yapıcıdan hiç komisyon almıyoruz. Bu da Türkiye’de alım-satım başına gerçekleşen en düşük komisyon.
Bir diğer konu platformun esnek yapısı sayesinde gelecekte coin çeşitliliğini arttırabiliyor olacağız. Aynı zamanda Exen coin ile birlikte Türkiye’de ilk coin çıkaran exchange sitesi olduk.
Şişirme hacimlerin önüne nasıl geçilebilir?
Kripto paralar her ne kadar merkeziyetsiz olsa da borsa dediğimiz yapılar merkezi yapılar olarak karşımıza çıkıyor. Piyasa hacimleri gösteren merkezi yapılar ve otoriteler var. Onlarda elde ettikleri bilgileri sistemin kendisinden alıyor. Şuanda marketin de bu nokta da çözümü yok. Ancak şunu yapabiliyorlar, hangi sitelerin ne kadar şişirme hacim yaptıklarına dair yüzdeleri var. Bunları yayınlamaya çalışıyorlar fakat bunların önüne geçebilmek pek mümkün değil.
Coin üretme süreci nasıl başlıyor?
Exen coin gibi kripto paralar çoğu Etherium altyapısına sahip. Bunlar esasında bir projeyi fonlamak üzere üretilmiş kripto paralar. Yani o proje yaşadığı süre boyunca o kripto para değer etmesinin sebebi projenin başarıya ulaşmasından kaynaklı bir durum. Biz burada yeni bir Blockchain üretme yerine, kullanıcılara gelir paylaşım modelini sunmaya çalıştık. Buradaki gelir paylaşım modeli sabitbir gelir ile değil, platform büyüdükçe gelirinde artması gibi bir durum söz konusu.
Güvenlik noktasında en başından beri nasıl bir durum söz konusuydu?
Biz burada 3. partı servisler kullanarak işe başladık. Buradaki servislerin kullanımından kasıt her bir coin network’üne bağlanmamız gerekiyor. Bu da yazılım anlamında yetkinlik gerektiren bir iş. Kullanıcıların fon güvenliğini ise başka firmalar üzerinden karşılayabilirsiniz. Bunu yapmanız için de yazılım alanında deneyimli olmanız veya ilkel çözümler kullanmanız gerekmekte. Ayrıca ortak çalıştığımız partner şirketiyle beraber güvenlik noktasındaki çalışmalarımız devam ediyor.
Uygulama katmanında herhangi bir server’ımız hacklense bile yine veriler güvende kalıyor. Bunun sebebi çoklu imza teknolojisini kullanıyor olmamız. Sadece bir imza yeterli olmuyor. 3 imzadan ikisinin atılması gerek. Bunların yönetimini de tamamen yazılımla yapıyoruz. Ayrıca bu yöntemi herhangi bir üçüncü parti yazılım geliştiricileri olmadan bizzat kendimiz geliştirdik.
Bitexen için kaç kişilik bir ekip çalışıyor?
Kurucu olarak 4 ortağız. 3’ü yazılımcı olmak üzere ekibimizde 13 kişi çalışmakta.
Piyasa da oyuncu olmadığı için çok hacim de yok. Burada biz kesinlikle manipüle etmiyoruz bu durumu. Marketing çalışmasındaki etkiler şimdi çok daha iyi. Biz aslında kar topu efekti yaratmak istiyorduk. Çünkü her kullanıcı başka insanlara da anlatarak sistemin yaygınlaşmasını sağlıyor.
Devlet tarafında bir regülasyon veya bir ihtiyaç var mıdır?
Böyle bir ihtiyaç kesinlikle var. Cok acil bir gündem yok sanırım ama 2019’da bekliyoruz. Aslında bunları yasaklamak gibi bir yaklaşım olacağını düşünmüyorum. Bu önünde durulamaz bir hizmet. Devletin bunu yasaklamak yerine nasıl faydalanabileceğini düşünmesi gerek. Hem kullanıcıları nasıl korurum hem de bu işi yasal çerçeveye nasıl oturturum diye bakılması lazım ki bence böyle yapılacaktır. Bu sayede yurt dışından yatırımcı ve kullanıcı almak daha kolay olacaktır.
Benim buradaki beklentim Merkes Bankası’nın blockchain üzerinden Türk Lirası basmasını görmek. Bunu dünyada bir Merkez Bankası yapacak. Bugün olmayabilir ama yarın yapacak. Bu benim açımdan çok net. Gönül ister ki bunu ilk yapalım. Yaparsak ta bu ülke için çok büyük kazanımlar doğurur.
Devlet bu dönüşüme geçerse bankalar nasıl konumlanır?
Bu gibi konular şuan Amerika’da konuşuluyor ”FED blockchaine geçsin” diye. Bu arada bankalar her değişime ayak uydurabilir. Bankalar değişimi başlatabilecek öncü kurumlar olmayabilir fakat bu dönüşümden etkilenmeyecek yapıdalar. Hatta bankalar, operasyon maliyetlerinin azaltıldığını görünce bu dönüşümü daha çok destekleyeceklerdir.
Bitexen ile ilgili son rakamlar nelerdir?
Şu an itibariyle 2 milyon Exen coin’i dağıttık. Normalde bütün kullanıcılar refaranslı gelse, ilk aşamada 100’er tane dağıttığımız için sadece 10 bin kişiye dağıtabilirdik. Bu yüzden 12.400 kullanıcıya 2 milyon coin’i dağıtmayı başardık.
Bir sonraki adım için hedefleriniz neler?
Biz bunu öngörerek 2 milyon adet coinden sonra ikinci aşamaya geçmeye karar verdik. Şimdi yeni gelen her kullanıcıya 25’er coin vererek dağıtım yapıyoruz. Diğer gelen refaransa da 25 exen coin veriyoruz. Bu dağıtım işlemlerinin de 3 ay içerisinde biteceğini öngörüyorum.
Müşteri sadakati için vizyonlarınız neler?
Biz burada hem teknik anlamda hem de operasyonel anlamda iyi hizmet sunmayı planlıyoruz. Bu zaten olmazsa olmazlarımızdan biri. Kullanıcılara karşı şeffaf ve güvenilir olduğumuzu kanıtladık. Ve bunu kullanıcılara gösterebilmek için daha iyi anlatmak gerek. Kullanıcıların bizde işlem yapması hem daha az komisyon ödemesi, hem de diğer işlemlerde avantajlardan yararlanabilmesi anlamına geliyor.
Yarışmanız hakkında detaylar verebilir misiniz?
Yurtdışında olan fakat Türkiye’de daha önce yapılmayan bir projeye imza atıyoruz. Exen Coin üzerinden yarışmalar yapacağız bu ay içerisinde. Toplam 15 milyon coin dağıtmayı hedefliyoruz. Bu coinler de 5 aşama şeklinde dağıtılacak. Yani her aşama için yaklaşık 3 milyon coin demek bu. Buradaki 3 milyon coinin 2 milyonu kullanıcı refaranslarına aktaracağız. İlk aşamada 10 bin kişiye 100’er ikinci aşamada 40 bin kişiye 25’er ve bu şekilde azalarak gidecek. Bu sayede pek çok kullanıcıya Exen coin dağıtmış olacağız. Geriye kalan 1’er milyon coinler yine haftalık yarışmalar ile dağıtılmış olacak.
