Blok zinciri mülteciye destek
Suriye’deki sonu gelmez savaşta arada kalan sivil halk (ve hele çocuklar için) yapılacak yardım miktarını UNİCEF, 2018’de 3.5 milyar dolar tahmin ediyor. Bu kadar muazzam bir faturanın bir kısmını olsun dünya vatandaşlarının ödemesini teşvik amacıyla Fransa’da bir bağış denemesi yapıldı. Devede kulak denilen miktarda pek az bağış toplanabildi, ama esas odak, miktardan ziyade, bağışın toplanma biçimi oldu: Kripto para Ethereum ile…
Fikir, UNİCEF (Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu) ile Fransız reklam ajansı BETC ortaklığında gayet yenilikçi bir şekilde uygulandı. Bilgisayarlarının teknik altyapısı espor (video oyunu) işlerine uygun, bilgisayarları –adeta- 24 saat aralıksız çalışan League of Legends oyun grubu (Game Chaingers) proje süresinde 84 Ethereum (26 bin 378 Euro) topladılar. Evet, Suriye’nin ihtiyaçlarına göre devede kulak gerçekten, ama ilk kez bir kripto para, böyle bir sosyal sorumluluk projesinde rol almış oldu. Belki uluslararası çapta bir düzenlemeyle, dünya çapındaki esporcular da benzer bir projeye katılabilir ve hasılat çok daha büyük rakamlara ulaşabilir. (Bu arada, Fransız espor grubunun isminde “hata” yok. İsimleri, İngilizce kelime oyunuyla “Oyun kuralını değiştiren” anlamını çağrıştırıyor).
BM adına gıda yardımlarını organize eden, dünyanın en büyük örgütlerinden biri olan Dünya Gıda Programı (WFP) da blok zincirinin, gıdanın A’dan B’ye gidişini garantiye almak amacıyla kullanılabileceğini gösteren “Blok İnşaatı” (Building Blocks) adlı projesini Ürdün merkezli olarak yürütüyor. WFP, Mayıs 2017’den bu yana, Ürdün’e sığınmış 10 bin 500 Suriyeliye 1.4 milyon dolar değerinde gıda yardım fişini kayıpsız ulaştırdığını açıkladı.
Sadece 2016 yılında 65 milyon kişinin yerini yurdunu terk ederek mülteci olduğu, ve bu soruna yardım amacıyla dünya çapında toplanan 196 milyar doların en az yüzde 30’unun hedef adrese ulaşmadan “ortadan kaybolduğunu” bizzat BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon söylemişti. Demek ki gönderilen yardımların en az üçte biri yolsuzluk, rüşvet, kaçakçılık yüzünden ulaşmıyor. Ama blok zinciri uygulamasıyla, her bir işlemin tek tek izlenmesi mümkün olabilecek.
WFP’nin Ürdün projesinde mültecilere verilen gıda fişlerinin tahsili sırasında paraya el sürülmüyor. Mültecilerin biyometrik taramaları yapılmış olduğundan, süpermarkette mültecinin göz taramasının, veri tabanıyla karşılaştırılması yeterli. WFP, şimdilik başarılı giden projeyi, Ürdün’deki 500 bin Suriyeli mülteciyi kapsayacak şekilde genişletecek.
Öte yandan BM, Microsoft ve Accenture’la ortak bir girişimle mültecilere blok zinciri destekli küresel boyutta dijital kimlik sağlanması için çalışıyor. Bu şekilde en az 1.1 milyar kişiye bu tür bir kimlik sağlanabileceği hesaplanmış.
Nobelli, tarihi ve önemli ekonomist Milton Friedman, taa 1999’da, blok zinciri tarzında bir finansal düzenlemenin mümkün olduğunu söylemişti: “İnternet, hükümetin/devletin rolünü azaltan temel bir rol oynayacak. Şimdilik eksik olan, ama telafi edilecek olan şey ise güvenilir e-paradır. Ancak, bu sistemden kötü niyetli insanlar da yararlanabilir.” https://www.youtube.com/watch?v=6MnQJFEVY7s
