Blok zinciri nasıl ders olacak?
Blok zinciri konusunu üniversitelerde ve iş yönetimi (işletme) okullarında ders olarak okutmak, öğretmek, araştırma yapmaya yönelik girişimleri Financial Times, 18 Haziran tarihli sayısında özetledi. Blok zinciri derken, elbette bu sistemin duyulmasını sağlayan “belalı” şifreli para Bitcoin’i ve diğerlerini, aralarındaki farkları da anlatması gerekiyor bu derslerin. Bütün bunların nasıl yapılacağı henüz belirsiz. Ama heyecan büyük.
Financial Times’ın görüş aldığı ilk kişi, New York Üniversitesi Stern İşletme Okulu hocası David Yermack: “Bu iş beklentimizden hızlı gelişiyor. İşletme okullarının, müfredatlarını yenilemekten başka seçenekleri yok.” Yermack, daha 2014’te şifreli paralar ve blok zinciri konusunu MBA dersine taşımış. Son dönemde öğrenci sayısı 230’a çıkınca, okulun en büyük dershanesine taşınmış. “Öğrenci sayısındaki artış geometrik” diyor. “Bu kavramların bazısı bir yıl öncesine kadar bilinmiyordu. Durum, bir konuyu ders kitabından anlatmaktan çok daha zor. Bu, disiplinler-arası bir durum. Bilişim bilimi ve finans sektörü kümelendiler. Demek ki aynı şeyin üniversiteler arasında da olması gerekecek. Ama üniversiteler bürokratiktir, siyasidir. Zaman alacak.”
Avrupa yakasında ise Amsterdam Üniversitesi İşletme Okulu program yöneticisi Jens Martin: Uluslararası finans yüksek lisansı için şifreli paralar ve blok zinciri konusunda dersler koymuşlar. “Finans sektörü bu teknolojiye ve sunacağı fırsatlara büyük ilgi duyuyor. Sadece bankacılıkla ilgilenenlerde değil, bu kavramları finansa uygulamak için daha geniş yelpazede yer alan gruplarda da uygulamalara rastlıyoruz.”
İngiltere’nin Cambridge Üniversitesi Alternatif Finans Merkezi yöneticisi Robert Wardrop: Üniversitenin Judge İşletme Okulu’nun bu konulara eğilmesi talebinin finans sektörüyle ilgisi olmayan Amazon, Google, Microsoft gibi şirketlerden geldiğini söylüyor.
Aynı üniversiteden bir başka hoca, Garrick Hileman, finans yüksek lisansı için şifreli paralar konusunda iki yıldır seçmeli ders veriyor: “Muhasebe, ekonomi, iş yönetimi, finans ve hukuk bölümleri hep birlikte konuyla ilgililer, evirip çeviriyorlar. Eğer blok zinciri konusuna kimin hakim olacağına dair, aralarında itiş kakış çıkarsa şaşmam.”
Ekonomi eğitimi denildiği zaman en eski ve köklü kurumlardan London School of Economics’te bilgi sistemleri ve inovasyon konusuna odaklanan Prof. Carsten Sorensen: Bu yaz aylarında şifreli paralarla yatırım ve “yıkıcı inovasyon” konulu online bir kurs hazırlamış. Ücreti 1,800 Sterlin. Ancak hoca, şifreli paraların, finans konusunda bir yüksek lisans programı hak edecek olgunluğa henüz erişmediği görüşünde. “Bu piyasayı finansta kullanılan ileri matematik ve istatistikle çözümlemek oldukça zor.”
Kuzey Carolina Duke Üniversitesi Fuqua İşletme Okulu’ndan Campbell Harvey: “Ders anlatmak için sınıfa giriyorsunuz, ve bir anda dersiniz eskimiş, anlamını kaybetmiş oluyor. Bu konuda o kadar soru alıyorum ki, zamanım yetmiyor. Bu da yenilikçi bir ders vermenin gizli faturası. Okullar, öğrencileri geçmişe değil, geleceğe eğitmeli. Ne yazık ki çoğu ders, geleceğe yönelik değil.”