Çevre ve suda bir ‘Artı’ da senden olsun!
Hayata Artı Gençlik Programı, 2005 yılından beri çevre odaklı projeleri ile yerelde önemli adımları hayata geçiriyor. Gençler düşünüyor, gençler eyleme geçiyor, çevre ve su için el ele veriyor.
Coca Cola’nın Türkiye’de uygulamaya soktuğu Hayata Artı Gençlik Programı, 2005 yılından bugüne çevre adına yerel bazda büyük adımları beraberinde getirdi. Gençler proje geliştirmeyi, çevre bilincine sahip olmayı ve bu bilinci fiiliyata dönüştürmeyi öğrenirken, bir taraftan da yerel yönetimlere ve yerel halka da bu adımların gerekliliğini gösterdi. Bu çoklu misyon yapısı, ‘bilinçli’ birlikten, kuvvet doğduğunu da ortaya koydu, 2005 yılından beri Türkiye’nin su kaynaklarının ve ormanların korunmasında önemli bir eşik oldu. Bu gündemin hassasiyeti göz önüne alınınca, söz konusu programın da ‘İşimiz bitti artık’ diyemeyeceği görülüyor. Hayata Artı Gençlik Programı, gençlerle yine çevre için el ele olacak. Biz sorduk, detayları Coca-Cola Türkiye Kurumsal İletişim Direktörü Ebru Bakkaloğlu Tüzecan anlattı:
>> Hayata Artı Gençlik Programı’nın desteklediği toplam 52 projenin temel ortak özellikleri neler?
Ebru Bakkaloğlu Tüzecan: Bu program tarafından desteklenen tüm projeler çevre odaklı. Projelerin ortak özellikleri; Türkiye’deki benzer çevre sorununa sahip bölgelere yaygınlaştırabilecek model projeler olması, ele aldığı soruna yönelik yenilikçi ve sürdürülebilir bir çözüm yöntemi geliştirmesi, kamu, sivil toplum kuruluşları (STK), üniversite ve diğer önemli yerel paydaşlarla işbirliği içinde yürütülmesi ve çevresel etkilerinin yanında toplumsal faydayı da gözetmesi.
>> Destek kapsamında bu projelere neler sunuldu ve sunuluyor?
EBT: Hayata Artı Gençlik Programı, her projeye 5 ile 50 bin dolar arasında maddi destek sağlıyor. Program gençlere projelerini gerçekleştirmek üzere fon desteği sağlamanın yanı sıra proje tasarımı, yönetimi ve iletişim konularında kapasitelerini artırmak üzere faaliyetler de düzenliyor. Böylelikle gençler kendilerini her anlamda geliştirme fırsatı bulabiliyorlar.
Program desteği ile şekillenen ve belirli bir yol kat eden bu projeler, bir yıl sonunda edinilen deneyimle kendi ayaklarının üzerinde durabilecek seviyeye gelmekle kalmayıp, proje hedeflerini sürdürülebilir kılmak adına dernek, kooperatif gibi kuruluşlar da kuruyorlar.
ZENGİN İŞBİRLİĞİ AĞI, ZENGİN FAYDALAR
>> Bu konuda işbirliği yapılan yapılar neler? Bunları neye göre seçiyorsunuz?
EBT: Projeler gençlerin liderliğinde STK’lar tarafından yürütülüyor. Projeyi yürütecek olan STK’yı seçmekten ziyade, projeyi uygulamak üzere kurulabilecek en iyi işbirliği modelini kriter olarak alıyoruz. Desteklediğimiz projelerin kamu, STK, yerel yönetimler, üniversiteler işbirliğinde yürütülmesine de önem veriyoruz. Projeleri yürütecek gençlerle her yıl düzenlediğimiz proje geliştirme atölyelerinde, projeler için en iyi işbirliği modelini belirlemek üzere birlikte çalışıyoruz. Gençler, daha sonra kendi bölgelerinde bu modele uygun kuruluşlarla ilişki geliştirip ortaklık kuruyorlar.
>> Bu program, başka ülkelerde de uygulanıyor mu?
EBT: Coca-Cola sisteminde benzer vakıflar var. Ancak Hayata Artı Gençlik Programı sadece Türkiye’de uygulanıyor.
>> Bu yapıda yer almak isteyen gencin neler yapması gerek? Bu yaptığı çalışmalarla programın bir üyesi olduğunda onu neler bekliyor?
EBT: Gençlerin programa başvuru yapmaları için iki kriteri sağlamalarını bekliyoruz: 18-30 yaş arası en az üç kişiden oluşan bir ekip kurmaları ve bu ekibin oluşturduğu proje fikrini bir STK aracılığıyla programa başvuru olarak sunmaları. Proje fikirlerini belirlerken de şu kriterleri dikkate almalarını bekliyoruz: Öncelikle projelerin su kaynakları ve orman konularından en az birine odaklanması gerekiyor. Bu iki tematik alana ilişkin tespit edilen soruna; yenilikçi, model ve sürdürülebilir bir çözüm önerisi geliştirmelerini ve önerilen uygulama yönteminin çevresel faydanın yanı sıra, toplumsal faydayı ne şekilde sağlayacağını göstermelerini de bekliyoruz.
Başvurular seçici kurul tarafından www.hayataarti.org sitesinden ilan ettiğimiz proje seçim kriterleri çerçevesinde değerlendiriliyor ve nihai seçim yapılıyor. Proje seçimleri de iki aşamalı değerlendirme süreci ile yapılıyor. Ön başvuru aşamasında proje fikirleri başarılı bulunan ekiplerden temsilciler “Hayata Artı Buluşması”na çağrılıyor.
>> Bu buluşma nedir?
EBT: Hayata Artı Buluşması; projelendirilebilir fikri olan gençlere bir araya gelme ve projelerini atölye çalışmalarında diğer gençler ve uzmanlarla birlikte değerlendirme ve geliştirme olanağı sunar. Hayata Artı Buluşması sonrasında gençler ana başvurularını hazırlıyorlar. Ana başvuruların seçici kurul tarafından değerlendirilmesinden sonra ise program tarafından desteklenecek projeler belirleniyor.
YEREL YÖNETİMLERDEN TAM DESTEK
>> En başından bugüne ulaşılan noktayı, gerek projeler, gerek gençlerin hayatlarına katkısı, gerekse kamu kanadının STK uygulamalarına bakışı açısından nasıl değerlendiriyorsunuz?
EBT: 2005 yılında oluşturulan Hayata Artı Gençlik Programı kapsamında bugüne kadar, 34 ilde toplam 52 proje hayata geçirildi. Gençlerin çevre alanındaki sorunlara yönelik çözümler üreten proje fikirleri geliştirmelerini ve bu fikirleri uygulamaya geçirmelerini sağlayan program, bugüne kadar sadece projelere maddi destek yapmakla kalmadı. Gençlerin ve yerel sivil toplum kuruluşlarının proje geliştirme ve yürütme kapasitelerinin gelişimine de katkıda bulundu. Program kapsamında, proje yürüten gençlerin önderliğinde çevre alanında yeni sivil toplum kuruluşlarının kurulmasına da öncülük etti.
Projelerde yer alan gençler kadar, geliştirdikleri projelerin temas ettiği kitleler ve sonuçlarını da takdire değer görüyoruz bu arada. Projelerin düzenledikleri etkinliklere yaklaşık 20 bin kişi katıldı, sivil toplum, kamu, tarım, sanayi ve ticaret sektörlerinin temsilcilerinden oluşan 10 bin kişiyle buluştu, 100’den fazla kamu kuruluşu ve belediyeyle ortaklık kurdu. Projeler, Dicle’den Büyük Menderes’e, Gediz’den Bakırçay’a kadar nehirlerimizin sorunlarıyla ilgilendi. Gençler Hazar, Eğirdir ve Manyas göllerinde balıkçılarla ve çiftçilerle beraber çalıştılar. Sığla Ormanı, Halep Çamlığı, Yıldız Dağları ormanlarını korumak üzere model uygulamalar geliştirdiler. İlk adımı atan projeleriyle orman köylüleri, çiftçiler, balıkçılar, yerel yöneticilerle birlikte kendi çevrelerindeki gençlerden de oluşan büyük bir kitleyi etkilediler.
Projeler büyüyor, gelişiyor
Hayata Artı Gençlik Programı 2010-2011 döneminde; Kırklareli, İzmir, Adana, Elazığ, Erzurum ve Muğla olmak üzere 6 ilden 6 proje destekliyor. “Sığlalar Geri Dönüyor”, “Halep Çamlığı’nda Kuş Sesleri” ve “Ülkeye Nefes Köylüye Bereket” projeleri Türkiye’nin 3 önemli ormanına odaklanırken, “Daha Güzel Hazar İçin”, “Tortum Çağlasın Doğa Canlansın” ve “Gediz Dostu Çevreci Solucanlar” projeleri ise su kaynaklarının korunmasına katkı sağlıyor.
