Dersi ekrandan oku
Amerika’da üniversite hocaları, verdikleri derse özel bir kitabı sadece sayısal olarak yazmaya başladı. Şimdiye kadar eğilim, bir ders kitabını sayısala çevirip öğrenciye çevrimiçi olarak sunmaktı. Bu sürüme eklemeler kolayca yapılıyordu. Video, podcast eklemek mümkündü. Ama kağıt kopya da ayrıca satılıyordu.
Şimdilerde yeni eğilim, kağıt kopyaya hiç gitmeden, kitabı sadece sayısal olarak ekrandan okunacak şekilde tasarlamak ve yayınlamaya doğru gidiyor. Bu sistemi destekleyen akademik yayınevlerinden Follett, CaféScribe adlı bir sistem kurdu. Buraya başvuran hoca, kitabını sayısal olarak hazırlıyor. Böylece, kitabın her türlü maliyeti azalıyor. Öğrenci, zaten alışkın olduğu bir ortamda (sürekli ekran karşısında olduklarını düşünürsek) kitaba hızla erişir. Hoca açısından da pratik: Durmadan, yenilikleri eklemesi mümkün.
CaféScribe sisteminde okuyucu, kitaba sadece bilgisayardan bakacak. Şimdilik Kindle, iPad veya iPhone türü mobil uygulaması yok. Mobil eğitim hızlansa bile cihazlar arasında uyum sorunları çözülemedi. Hatta bazı üniversitelerin bu cihazlara karşı tutumu olumlu değil. Teknik sorunlar yüzünden örneğin Princeton Üniversitesi, öğrencilere iPad’le okuldan internete bağlanmayı önermiyor. Çünkü iPad’deki bir ayarla okulun ayarı birbirini tutmadığı için öğrencinin internet bağlantısı kesiliyormuş. Şimdilik tabii… Princeton gibi bir “top” üniversitede iPad kullanılamayacak ha? Olacak şey değil. Çözeceklerdir.
Hocaların self-servis kitap yayınlama işine geri dönersek…
ABD Yayıncılar Birliği’nin 2009 verilerine göre yüksek öğrenim ders kitabı piyasasında 4.2 milyar dolar değerinde kitap satıldı. Sadece Ocak ayındaki satış 384.3 milyon dolar. Pazar dev. Hele ABD’de bu kitaplar, Türkiye’de yapıldığı gibi, fotokopi olarak çoğaltılamaz. Ancak daha ucuza satılır. Hatta amazon.com, “eski ders kitaplarınızı satalım” der. Ve orası ABD olduğu için, bu eskiyen kitapların hızla yenilenmesi gerekir. Bu yenileme işi, kağıt baskıda zahmetli ve pahalı. Oysa e-kitap yenileme işi çok daha hızlı, daha kapsamlı, ve daha ucuz.
Thomson, Pearson, McGraw-Hill, Wiley, Bedford gibi akademik yayıncılar epeydir e-kitap işindeler. Ama kitabı “e-” hale getirmekle iş bitmiyor. Bunu kullanacak öğrencilere teknik destek gerek. Yayınevleri bunun için “çevrimiçi danışman”lar üretti. Aynı hizmetten, hocalara da var. Böylece, yavaş yavaş kağıt kitaptan e-kitaba doğru yöneliyorlar. Bu arada kitap kavramı değişiyor. Hatta o kadar ki 500 yıldır tanıdığımız kitaba “p-book” (print book) diye yeni bir sözcük çıktı Amerikan İngilizcesinde.
