Dijital Dönüşüm Ofisi ve Gazi Üniversitesi bir ilke imza attı
‘Türk Beyin Projesi’; Türkiye’de bir ilk gerçekleştirilerek Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ve Gazi Üniversitesi iş birliğiyle hayata geçirildi.
Ülkemizde birçok uygulamanın önünü açacağı tahmin edilen yapay zekâ algoritmalarının Türk tıp dünyasının hizmetine sunulmasıyla bir karar destek sistemi vazifesi görecek teknoloji, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, Büyük Veri ve Yapay Zekâ Uygulamaları Dairesi Başkanlığı ve Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Tıp Fakülteleri’nin ortak çalışması sonucunda oluşturuldu. Çalışmanın Türkiye’de bir ilk olmasının yanı sıra; sahada kullanıma geçilmesiyle önemli bir adım atıldı. Ürünün canlı kullanım demosu; Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Dr. Ali Taha Koç, Gazi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Musa Yıldız, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Fazlı Polat, Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şeref Sağıroğlu, Tıp Fakültesi Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Mehmet Arhan, Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı öğretim üyeleri Doç Dr. Alp Özgün Börcek ile Dr. Öğr. Üyesi Emrah Çeltikçi, akademisyenler ve CBDDO çalışanlarının katılımıyla Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Konferans Salonu’nda 18 Eylül tarihinde gerçekleştirildi. Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Dr. Koç, “Dijital Dönüşüm Ofisi ve Gazi Üniversitesi iş birliğiyle hayata geçirilen ‘Türk Beyin Projesi’ kapsamında yapay zekânın tıp alanında kullanımına yönelik testler başarıyla gerçekleştirildi. Geliştirilen yapay zekâ algoritması sayesinde hastaların MR görüntüleri saniyeler içinde değerlendirilecek” açıklamasını yaptı. Canlı kullanım demosunu sunan Dr. Çeltikçi, “OECD ülkelerinde her yıl ortalama 1000 kişiye 52 MR çekilirken; Türkiye’de her 1000 kişi için 119 MR çekiliyor. Yani OECD ülkeleri arasında kişi başına en fazla MR tetkiki yapılan ülke Türkiye; bunun yanında kısıtlı radyolog ve doktor sayımız göz önünde bulundurulduğunda bizim amacımız çalışan sağlık personellerimizin yerini alacak değil onlara yardımcı olacak bir sistem geliştirmek. Yapılacak şey; vatandaş Türkiye’nin her neresinde olsa hizmeti ona götürmek, işleyiş ve sonuç aşamasını hızlandırmak” açıklamasını yaparak projenin amacını aktardı. Ayrıca zeki sistemin bulduğu bir sonucu değerlendiren Dr. Çeltikçi, algoritmanın tıbbi gereklilikler nedeniyle kafatası alınmış bir hastaya ait görüntüleme verisinde bile doğru sonuç verdiğini, geliştirilen yapay zekâ sisteminin başarısının ise proje ekibinin çok fazla veri ve çok sayıda etiket kullanarak profesyonel bir etiketleme süreci yürütmesi ve doğru bir modelleme yaklaşımı kullanılmasının bir sonucu olduğunu vurguladı. Dr. Çeltikçi konuşmasında Nijerya’da her 566 bin kişiye bir radyolog düştüğünü, 14 Afrika ülkesinde hiç radyolog olmadığını; dolayısıyla geliştirilen yapay zekâ temelli bu ürünün doktor sayısı ve niteliğinin az olduğu az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde de iş yükünü kaldırmada yardımcı olacağının altını çizdi. Konuşmasının devamında mevcut algoritmanın çok küçük bebekler veya yaşlı insanların MR görüntülerinde başarı oranının henüz düşük olduğunu, bu sorunun daha fazla ve daha çeşitli profesyonelce etiketlenmiş veri ile aşılacağını ifade etti.
Yapay zekâ algoritmasının sağlık alanında kullanımıyla ülkemizde yeni bir dönem başladı
İcra edilen proje kapsamında; beyin tümörü olan hastaların MR’ları incelenerek yapay zekâ algoritmalarının eğitilmesi ve geliştirilen bilimsel teknikler yardımıyla beyinde bulunan anormal bölgelerin tespiti ve devamında sınıflandırılması yapılabilmekte. Yapılan çalışmanın bir sağlık kuruluşundaki hastane sistemine entegre edilerek radyologlara destek
vermesi sağlandı. Geliştirilen algoritma artık gerçek hastaların tetkik ve tanılarında kullanılabiliyor. Bu yönüyle hayata geçmiş ülkemizdeki ilk proje olup; doktorların yerini almak yerine doktorların işlerini kolaylaştırmak adına hizmete sunulmuş bir karar destek sistemi vazifesi görmesi planlanmakta. Projenin ikinci aşamasında ise; yurt genelindeki hastanelere kurulumların yapılması hedefleniyor. Gazi Üniversitesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı ve Mühendislik Fakültesi akademisyenleriyle, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi çalışanı 6 akademisyenden oluşan ekibin bir yıllık yoğun çalışmalarının ürünü olan yapay zekâ algoritmasının sağlık alanında kullanımıyla ülkemizde yeni bir dönem açıldı. Algoritma geliştirilirken kişisel verilerin gizliliği ilkesine uyularak ve gerekli etik kurul izinleri alınarak, 50 tanesi yüksek dereceli glial tümör hastasına ait olan toplamda 100 kişiye ait 8000 kesitte oluşan beyin MR görüntüleri normal ve anormal yapıları içeren 12 farklı etiket ile tıbbi profesyoneller tarafından etiketlendi. Bu milli ve küresel ürünümüz sayesinde sağlık personellerimizin iş yükünü azaltarak minimum hata prensibiyle MR tetkikinde çok uzun süre alan sonuç aşaması 5 ila 10 saniye içinde tamamlanmakta. Hastanın MR çekimi bittikten hemen sonra hasta daha MR cihazından çıkmadan yapay zekâ algoritması sayesinde sonuçlar radyoloğun değerlendirmesine ve karar destek sistemi içinde kullanılmasına hazır hale gelmekte.Dr. Çeltikçi de konuyla bağlantılı olarak “Yaşanılan yere, hastaneye göre değişmekle birlikte bir MR sonucu 3-15 günde alınabiliyor ama uygulamaya giren bu sistemle, bu süre yaklaşık 5 saniye içinde ters bir durum olup olmadığını belirliyor” açıklamasını yaptı.
