Doğup büyüdüğü yerde devleşenler
Geçen hafta bilgisayarların hayatımıza girişinde çok büyük katkı yapan iki insanın yaşamı sona erdi: Steve Jobs ve Dennis Ritchie. Eminim haberlerde Jobs ve Ritchie’nin ortaya koydukları değer açısından sayısız insan ömrüne bedel yaşamları hakkında çeşitli yorumlar gördünüz. Bunlara bir yenisini eklemek kolay değil ama bence çarpıcı bir gözlemi paylaşmak istiyorum: Dünya çapında tanınan bu insanlar yaşamlarının hemen tamamını doğup büyüdükleri yerde geçiren kişilerdir.
Steve Jobs, San Fransisko’da doğmuş, ilk kız arkadaşı aynı şehirdeki Cupertino Lisesi’nden sınıf arkadaşı Chrisann Brennan olmuştu. Şu anki 323 milyar dolar değeri ile ExxonMobil’den sonra dünyanın en büyük ikinci şirketi olan Apple’ın merkezi de Cupertino’dadır. Jobs’ın evi ise 20 km ötedeki Palo Alto’da…
Dennis Ritchie Bronx, New York’ta doğmuş hayatını Hudson nehrinin diğer yakasında, New Jersey’de geçirmiştir. Unix ve C Programlama Dili’ni buradaki Bell Laboratuvarları’nda çalışma arkadaşları ile geliştirmiştir.
Elbette bu “semtlerde” daha birçok dünya şirketi kurulu ve birçok ünlü bilim insanı yaşıyor. Peki bu semtlerin kerameti nerede? Bu sorunun tüm cevapları ister istemez yerel üniversitelere dayanacaktır (Cupertino için Stanford, New Jersey için Princeton). Tam da bu yüzden üniversiteler için Latince “Alma Mater” yani “Beseleyen Ana” tabiri kullanılır. Bu okullar yalnız mezun etmekle kalmıyor, sürekli dönüp yeni konularda, mezuniyet sonrası eğitim fırsatı veriyor, konferans ve expolara ev sahipliği yapıp ilgi alanları yakın olanlara tanışma fırsatı sağlıyor, yeni iş kuranlara çalışan kaynağı oluyor. Tabi okulun bu misyonun farkında ve uygun biçimde organize olması gerek.
Ritchie Fizik derecesinin üzerine, dönüp Matematik doktorası yapmış. Jobs ise üniversiteyi bitirmemiş olsa da hayatına şekil veren bilgisayar derslerini, kaligrafi dersini üniversitede aldığını itiraf eder.
İşte kimileri hiç tanımadığı yerlere gider, hiç tanımadığı alanlara girer ve oraları topyekün dönüştürür; kimileri de olduğu yerde öyle bir kaynaktan beslenir ki dünya kadar büyür.
