Düzlüğe çıkmaya çalışan Yunanistan'da, BT alanında Türkiye için fırsatlar olabilir
Yaşadığı ekonomik darboğaz sonrası iflasa sürüklenen Yunanistan ekonomisinde, durum alınan ekonomik tedbirler ve dış yardımlarla düzlüğe çıkarılmaya çalışıyor. Özellikle kamuda harcamalar azalırken, Yunan bilişim pazarı da krizin etkilerini yaşadı. Ama ülkede özellikle telekom pazarı gelişmeye devam ediyor. Türk şirketleri için de Yunanistan’da fırsatlar olabileceği belirtiliyor.
Bu yıl dünya ve özellikle de Avrupa ekonomisinin gündemini en çok meşgul eden ülke hiç kuşkusuz Yunanistan idi. Yunanistan’da yaşanan büyük ekonomik çöküş, tüm dünya ülkeleri merakla ve endişeyle takip edildi. İflasa sürüklenmemek için alınan radikal kemer sıkma önlemleri Yunanistan halkında infial yaratırken, ülke şiddet olaylarının da yaşandığı birçok gösteriye sahne oldu ve bu eylemler de ülkede ara ara devam ediyor. Ülkede yaşanan krizin Türkiye ve Türk şirketleri için fırsatlar doğurabileceği savunulurken, yapılan yorumlarda, kriz sebebiyle Yunan piyasasına girmekten kaçınan diğer ülkelerin yerini Türk şirketlerinin doldurabileceği dikkat çekilen bir nokta. Ama bu ülkeye giderken “batan geminin malları” anlayışına sahip olunmamasının altı özellikle çiziliyor. Yunanistan’da BT alanında da Türkiye’den gelen şirketler için fırsatlar olduğu dillendiriliyor. Özellikle gelişen Yunan mobil pazarında farklı projeler ve uygulamalarla Türk şirketleri daha çok yer bulabilir.
Peki neler olmuştu Yunanistan’da. Yıllardır kalkınmasını turizme odaklayan Yunanistan’da sanayi üretimi anlamında ise kısırlık yaşanıyordu. Ayrıca son yıllarda kamu harcamalarını aşırı artıran Yunanistan’da borç yükü de yükseliyordu. Yaygın şekilde vergi kaçakçılığı vakalarının görülmesi gelir vergilerine darbe vuruyordu. Ülkenin büyük bir krize girebileceği esasında önceden tahmin ediliyordu. Yunanistan, Avrupa Birliği ile Uluslararası Para Fonu IMF’den borç yükü karşısında mali yardımda bulunması için resmen talepte bulunuyordu. Kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor’s’un ise bu süreçte Yunanistan’ı yatırım yapılamaz ilan etmişti. Yunanistan’daki ekonomik sorunların, Avrupa’nın geri kalanına yayılabileceği ve yeni bir mali krize yol açabileceği kaygısı da tüm Avrupa’yı korkutuyordu. Avrupa Birliği ve IMF ise krize girilince geçtiğimiz aylarda yüksek bütçe açığını kapatamayan ve uluslararası piyasalardan borçlanmakta zorluk çeken Yunanistan’a 110 milyar avro tutarında bir yardım paketi sunmuştu. Ancak bu yardım karşılığında Yunanistan’dan kemer sıkması, çalışma ve emeklilik düzenlemelerinde reform yapması talep edilmişti. Bu düzenlemeler çerçevesinde emeklilik maaşlarının azaltılması, emeklilik yaşının yükseltilmesi ve şirketlerin işçi çıkarmasının kolaylaştırılması gündeme geldi. Yunanistan, bütçe açığını kapatmayı amaçlayan önlemler ilan etti. Bir dizi protesto düzenlenirken, bunların bazılarında şiddet olayları yaşandı. Yapılan grevler, okulların kapanmasına, hastanelerde sınırlı hizmet verilmesine ve toplu taşımanın durmasına sebep oldu. Ülkedeki iki büyük sendika, önlem paketini, barbarca diye niteledi. Sendikaların düzenlemelere tepkisi sürerken IMF ve AB ise şimdiye kadar hükümetin performansından memnun. Ama kredinin her bir diliminin kullanımı Yunanistan’ın belirli hedefleri tutturmasına bağlı.
Ülke ekonomisi küçüldü
Yunanistan ekonomisi yılın ilk çeyreğinde yüzde 0,8 küçüldü. Yunanistan ekonomisinde son bir yıldaki daralma ise yüzde 3,5’i buldu.Yunanistan istatistik biriminden yapılan açıklamada, kamu harcamalarında yapılan ciddi kesintilerin küçülmenin hızlanmasında etkili olduğu belirtildi. Uzmanlar ise kamu harcamalarındaki kesintinin yanı sıra, hükümetin ekonomi politikasında yaşanan belirsizliğin de küçülmede etkili olduğuna dikkat çekiyor. Yunanistan’ın sırtındaki dev borç yükü ve kamu finansmanına ilişkin kaygılar, küresel piyasaları alt üst ederken Yunan ekonomisinin geleceğine ilişkin belirsizlik devam ediyor.
Diğer yandan Yunanistan’da bankalar üzerindeki birleşin baskısı her geçen gün artarak sürüyor. Ülkenin en büyük bankaları National Bank of Greece, EFG Eurobank Ergasias, Alpha Bank ve Piraeus Bank üstünde bu baskılar var. Yunanistan Merkez Bankası Başkanı bu bankalara olası işbirliklerini değerlendirmeleri çağrısında bulundu. Analistlerin tahminlerine göre bu bankaların kârları yüzde 60’dan fazla geriledi. Kamu borçlarındaki belirsizlik ve gelirlerin ne olacağı yönündeki baskı nedeniyle yabancı bankaların da Yunan bankalarına talip olmaması durumu zorlaştırıyor.
Mobil pazar ve penetrasyon büyümeye devam ediyor
Yunanistan’da telekom pazarı ve mobil pazar son yıllarda fiyatlandırma politikalarıyla rekabet edilen bir yapıya büründü. Pazar paylarındaki değişimler, özellikle fiyatlarda düşüşler ve kampanyalar sonrası gerçekleştiği savunuluyor. Özellikle 2009 yılı içinde Yunan mobil operatörleri arasında fiyat düşürme ve tarife savaşları (bedava SMS, konuşma dakikalarıyla ilgili yaşandı) yaşandığı bildiriliyor.
Yaşadığı zorlu zamanlarda birçok yabancı şirket ve ülke Yunanistan’a yatırım yaparken bir yerine artık iki kere düşünürken, Yunan ekonomisi için Çin’in ayrı bir yerde kendini konumlandırdığı dile getiriliyor. Örneğin Çin’den ZTE and Huawei gibi şirketlerin telekom sektöründe önemli anlaşmaları kazandığı ifade ediliyor.
Yunanistan’da mobil pazar 2009’da yüzde 10’luk bir büyüme yaşadı. 2014’e kadar 24,5 milyona yakın mobil abone rakamına ulaşılacağı öngörülüyor. Mobil pazarın ise yüzde 3-4’lük büyüme ortalamasını 2014’e kadar tutturacağı edilen tahminlerden biri. Bu da 2009’daki yüzde 185’lik penetrasyonun 2014’te yüzde 212’lik bir rakama ulaşması demek. Genişbant pazarı 2009’da yüzde 19’luk bir büyümenin altına imzasını attı. 2014 sonuna kadar genişbant penetrasyonun yüzde 33-35’lik bir orana erişeceği tahmin ediliyor.
Donanım tarafında 2009’da PC satışları hız kaybetmezken (bunda hükümetin her yüksekokul öğrencisine bedava laptop verme inisiyatifi de etkili oldu) 2010’da bu alanda düşüş yaşandığı belirtiliyor. Teknoloji perakendeciliği tarafında birçok büyük perakende oyuncusu ülkede faaliyetlerine devam ediyor. Yunan BT pazarında en fazla iş ilişkisi içinde olunan ülkeler olarak Almanya, İngiltere, Çin ve Hindistan öne çıkıyor. Ülkede birçok uluslararası teknoloji şirketinin bölgesel merkezleri ve de Ar-Ge merkezleri bulunuyor. Örneğin Microsoft’un İnovasyon Merkezi gibi. Uluslararası şirketler ekonomik krize rağmen bu anlamdaki yatırımlarını ülkeden çekmiş değil. Ülkenin bilişim ve teknoloji alanında avantajlarından biri eğitimli ve nitelikli işgücü. Yunanlı işgücünün yüksek eğitimli olması dikkat çekiyor.
Halkın yarıya yakını internet kullanıcısı
2004’te Avrupa Birliği İstatistik Kurumu tarafından yapılan bir araştırmada, AB ülkeleri içinde interneti en az kullanan ülkenin Yunanistan olduğu ortaya çıkmıştı. 2000’li yıllarda internet kullanıcılarının toplam nüfusa oranı yüzde 10 iken, bu oran 2006’da yüzde 35’e, 2010’da ise yüzde 50’lere yaklaştı. 10 milyonluk nüfusun yarısına yakın
internet kullanıcısı.
Yıl Kullanıcı Nüfus Oran
2000 1.000.000 10.964.019 9.1 %
2006 3.800.000 11.338.624 33.5 %
2010 4.970.700 10.749.943 46.2 %
BT pazarı da sıkıntılardan nasibini aldı
Peki bu büyük ekonomik sıkıntılar yaşanırken komşuda bilişim pazarı olan bitenlerden nasıl etkilendi. Genel olarak BT pazarında özellikle 2007’de güçlü bir büyüme gerçekleşmişti. Bunda hükümetin National Digital Strategy (Ulusal Sayısal Strateji) politikası çerçevesinde verdiği destek, ortaya koyduğu strateji, KOBİ’lerden ve kamudan gelen talepler etkiliydi. Telekom sektörünün ağırlıkta olduğu Yunanistan BİT pazarı krizin etkilerinden doğal olarak nasibini aldı. Özellikle sıkıntı çeken ve önlem paketleri alınan kamu sektöründe yatırımlar azalırken, krizin boğucu etkisini yaşayan KOBİ’lerde BT yatırımları azalma eğilimine girdi. Herşeye rağmen genelde BT servisleriyle ilgili harcamaların 2014’e kadar olan periyodda yıllık yüzde 3’lük artışlar yaşayacağı öngörülüyor. Ülkede hem kamu hem de özel sektör maliyetleri azaltacak bilişim ve iletişim çözümlerine yönelme eğiliminde. Özellikle müşterilerin ihtiyaçlarını daha iyi anlama ve ona uygun hizmetler-ürünler geliştirmek için şirketler bilişim çözümlerinden faydalanıyor. Bulut bilişim modeli son dönemin ilgi çekici konuları arasında başı çekiyor.
