e-Kitaba çokluortam

Kitabı, kağıttan ekrana taşıdılar. Yetmedi. Şimdi içine video, ses, link koyuyorlar. Kitabı sadece okumuyorsunuz artık: Konulara uygun çoklu ortamlı desteğiniz de var.
Bu olanak, elbette “her” kitap için mümkün değil. Kitabın bir miktar belgesele yakın olması lazım. Örneğin, ABD’de Kennedy-Nixon dönemine (1960’lar 70’ler) dair bir yarı-romansı-belgeselimsi 896 sayfalık kitaba (“Nixonland”) 27 tane haber videosu eklediler. Bunu yapan Simon&Schuster yayınevi, daha ortalıkta iPad yokken, e-kitap işinin önemini anlamıştı. Sitesinde bir kitap “tanıtım” video dükkanı açmıştı.
Şöyle: Simon&Schuster, yayınlamayı uygun bulduğu kitaba dair bir de video sunuyordu. Bu video, tıpkı film tanıtımı (gelecek program) gibi, okunacak yapıta dair heves ve beklenti yaratmak üzere özel olarak hazırlanmıştı. Videoyu beğenenler, kitabı da alacaktı. Şimdi yayınevi bu sistemi, e-kitaplarına “yerleştiriyor.”
Benzer bir yerleştirme yapan: Penguin. Kağıt baskı kitaplarına yapamadığını, e-kitaplarına yapıyor. Çok satan yazarlardan Ken Follett’in bir eserine (“Pillars of the Earth”) çokluortam “katarak” zenginleştirdi. Kağıdından okumak yerine, e-kitabından okumak daha cazip hale geldi.
Başka bir örnek: Hachette. O da aynı şeyi yapıyor.
Bu durumda, “herkes” benzer işler yapmaya başlayınca, haydaaaa, farklı bir şey yapmak için yeniden düşün, taşın, uygula… Bu inovasyon zor iş vallaha! Ha babam yenilik düşün, dur. Çekilir iş değil.
Ama çare yok… Çünkü Amerikan Pew araştırma şirketi anketine göre, daha geçen Kasım 2011’de Amerikan halkının yüzde 17’si e-kitap okuyormuş. Bu oran Şubat 2012’de yüzde 21 olmuş. Eh, şimdi Mayıs bitti. Acaba daha kaça çıktı?
Yani, “orada” bu e-kitap işi verimli bir maden. Çünkü, Pew’a göre, e-kitap okuyanların yüzde 88’i ayrıca kağıt baskı kitap da alıyor ve okuyor. “İnternet, kitabı ve kitapçıyı öldürecek” şablonuna inananlara ithaf olunur bu veri.
Elbette e-kitabı satın almak ve okumaya başlamak, yaşamı elektronik hale gelmiş millete daha kolay: Tıkla, bir iki dakikada e-kitap, okuma cihazına gelsin. Burada kritik nokta: iPad türü cihazlarda e-kitap, çoklu ortamla destekli. Sadece e-kitap okumaya uygun siyah-beyaz ortamlarda değil. Onlar, kısa sürede geride kalıverecek.
Uluslararası romancımız Orhan Pamuk’un 7 romanını Random House e-kitap olarak yayınlandı. Ama bunlar “zenginleştirilmiş” çoklu ortamlı değiller. Oysa, Masumiyet Müzesi, hele de “müzesi” de açıldığından bu yana, zenginleştirilmiş bir e-kitap olmayı ne kadar müthiş hak ediyor.
Bir diğer küresel yazarımız Elif Şafak ise yayıncılığın e-hali için, “Ne kayıtsızlık doğru bence, ne de kendini tamamen ona kaptırmak” demişti.