e-Müstahsil makbuzu finansmanı kullanıma sunuldu
Özellikle tarım ve hayvansal mal üreticilerden direkt tedarik süreçlerinde yaygın şekilde kullanılan, elektronik olarak da düzenlenebilen ve “üreticiye kesilen makbuz” olarak da bilinen e-Müstahsil makbuzu finansmanı FaturaLab ve Yapı Kredi iş birliğiyle hayata geçirildi. Bu iş birliği sayesinde, tüccar ve üreticiler hem erken tahsilat yapabilecek hem ticaretin kayıtlı, düzenli, hızlı ve şeffaf olması sağlanacak hem de finansmana erişimi yaygınlaştırarak ödemelerin tek değil tüm tedarik zincirinde bulunan alt tedarikçilere ulaşmasına yardımcı olacak. Uygulamanın ilk olarak büyük zincir marketlerde uygulanması planlanıyor.
FaturaLab platformu üyeleri, Yapı Kredi iş birliği ile e-Fatura, e-Arşiv, e-taahhüt gibi farklı varlıklarına ek olarak e-Müstahsil belgelerini de finansman aracı olarak kullanmaya başladı. FaturaLab CEO’su ve kurucu ortağı Emre Aydın, “Her konuda çeşitlilik ana prensiplerimizden biri. Ticaretin tek taraflı bir işlem olmadığını, alıcının ve satıcının mutlaka her finansmanda fayda sağlaması ve kararların özgürce alınması gerektiğini düşünüyoruz. Her zaman bizi destekleyen Finansal Kurumlar ile finansmana erişimi kolaylaştıracak geliştirmeleri hayata geçirmeye devam ediyoruz. Biz Fintech platformu olarak tüm taraflara elektronik işlem akışı sağlıyor ve destek veriyoruz. Teknolojimizin net fayda sağlaması için sadece tahsilat veya ulaşılamayan kısa dönemli krediye odaklanmak yerine sürekli bir çözüm hedefliyoruz. Bu sayede düzenli finansman akışını sağlamayı amaçlıyoruz” dedi.
Tarım ve hayvancılık sektörünün, hızlı çözüm üretilmesine ihtiyaç duyulan bir alan olduğuna dikkat çeken Yapı Kredi Genel Müdür Yardımcısı Cahit Erdoğan, “Türkiye’de tarım ve hayvancılık sektörlerinin yüksek bir potansiyele sahip olduğunun ve ülke ekonomimize büyük bir katkı sağladığının farkındayız. Bu bilinçle, üreticilerimizin ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılamaya çalışıyoruz. Bu doğrultuda üreticilerimize özel olarak sunduğumuz hizmetlerimizin kalitesini her geçen gün artırmaya devam ediyoruz. Hayata geçirdiğimiz son yenilikle üreticilerimizi dijitalleşmenin olanaklarından en iyi şekilde faydalanmasını hedefliyoruz’’ dedi.
Müstahsil Makbuzu hakkında detaylar
Müstahsil makbuzu, gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilerden mal satın alınmasında fatura yerine geçen, ticari bir vesika olarak kullanılan kâğıt müstahsil makbuzuyla aynı hukuki niteliklere sahip elektronik bir belgedir.
“Müstahsil” kelimesi Arapça anlamı ile “üretici” demektir. Bu bağlamda üretici konumda olan çiftçi ve toptancılar eğer defter tutuyorsa, defter tutmayan üreticilerden herhangi bir ürün aldıklarında, aldığı ürünler karşılığı düzenlediği makbuza “müstahsil makbuzu” adı verilir. Başka bir deyişle, müstahsil makbuzuna, “üreticiye kesilen makbuz” adı da verilir. Bu tür alışveriş durumlarında müstahsil makbuzunun düzenlenmesi zorunlu bir ticari belge niteliğindedir. İmzalatılan bu makbuzun bir nüshası kesen kişide, aslı ise defter tutmayan çiftçide kalmalıdır.
Müstahsil makbuzunun alıcısı yani defter tutan çiftçi, tüccar ya da toptancısı ile satıcısı yani üretici veya çiftçi olmak üzere iki tarafı vardır. Satıcı taraf ticarî bir belge veremediği için, müstahsil makbuzunu imzalamak ile yükümlüdür. Bu durumda belgenin aslı da kendisinde kalacaktır. Alıcı taraf ise makbuzu düzenleyen taraftır. Müstahsil belgesinin kopya nüshasını alıcı taraf alır ve satış bedelini de alıcıya öder.
Müstahsil makbuzu, tarımsal ve hayvansal ürünlerin satın alımı sırasında fatura yerine geçen ticari bir belge olması açısından önemlidir. Aynı zamanda hukukî değerlere de sahip olan bu belgenin Gelir İdaresi Başkalığı tarafından belirlenen standart ve düzende olması gerekir. Bu bağlamda Vergi Usul Kanunu’nun 235. maddesine göre müstahsil makbuzunda bulunması gereken bilgiler şunlardır:
• Makbuzun tarihi
• Malı satın alan çiftçi ya da tüccarın adı, soyadı, unvanı ve adresi
• Malı satan çiftçinin adı, soyadı ve adresi
• Satışı yapılan ürünün cinsi, miktarı ve bedeli
Müstahsil makbuzu, maliyenin anlaşmalı olduğu matbaalardan ya da noterlerden temin edilebilir. Yeni işe başlayacak olan işletmeler, diğer fatura yerine geçen belgeler gibi işe başlamadan önce; halihazırda kullandığı koçanı bitiren işletmeler ise belgeleri bitmeden önce müstahsil makbuzunu yeniden temin etmek zorundadır.
Defter tutmayan çiftçilerden alınan ürünlerden Gelir Vergisi Kanunu’nun ilgili maddesine göre gelir vergisi kesilir ve kalanı da satıcıya ödenir. Vergi oranları son düzenleme ile hayvansal ürünler için yüzde 2, tarımsal ürünler için yüzde 4, çiftçi borsaya kayıtlı ise yüzde 1, çiftçi borsaya kayıtlı değil ise yüzde 2 üzerinden vergilendirilir.
Müstahsil makbuzu, çiftçilerden ürün alındığı alınan ürün karşılığında zaman düzenlenir. Genellikle matbu şekilde hazırlanan ve kâğıt formunda olan bu makbuz, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen esas ve usule göre elektronik ortamda da düzenlenebilir. “e-Müstahsil” makbuzu olarak adlandırılan bu uygulama, kağıt halindeki makbuz ile aynı hukukî özelliklere sahiptir. Diğer yandan kolayca arşivlenebildiği ve uzun süre saklanabildiği için avantajlı olan e-Müstahsil makbuzu, muhasebe işlemlerini kolaylaştırmasının yanı sıra baskı maliyetini de ortadan kaldırdığı için ekstra avantajlıdır.
