Endüstriyel sabit kod okuyucu seçiminde lazer mi imager barkod okuyucu mu?
Şebnem Kayaalp
Perkon USS-RFID Bölüm Koordinatörü
Lazer okuyucular optik sistemleriyle barkodları okur. Okuyucu içindeki Class II lazer diyottan çıkan ışının bir lens yardımıyla okuma noktasına fokuslanması sağlanır. Bir step motorla 500-1200Hz arası frekansta dönen poligon ayna, ışının tek bir çizgi gibi görünmesini sağlar.
Barkod lazer çizgisi altına konumlandırıldığında; Optik sistem barkodun bar ve boşluklarından yansıyan ışın miktarını bir foto-detektöre yoğunlaştırır. Foto-dedektör yansıyan ışığı, analog sinyale dönüştürür. Okuyucunun dekoderi bu sinyali dijitalleştirerek, içerikteki bilgiyi barkodun son hanesi ile (check-digit) doğrular ve host sisteme gönderir. (Bknz. Şekil1)
Lazer okuyucu kullanılacak uygulamalarda aşağıdaki noktalara dikkat etmek gerekmektedir:
Barkodun kontrastı: Lazer teknolojisinde sinyal gücü, ışının barkod üzerinden yansıma miktarına bağımlıdır. Bar ve boşluklar arasındaki renk kontrast ne kadar iyi ise o kadar yüksek performans sağlanır.
Düşük kontrastın en sık sebepleri:
– Etiket yazıcı kafasındaki problemler
– Barkodun bar ve boşluklarının renklerinin yanlış seçilmesi
– Koli üzerine inkjet baskısı veya matbaa baskıları
Barkod pozisyonuna bağımlılık: Lazer okuyucular için barkodun pozisyonu önemlidir (Bknz. Şekil 2).
Proje sahiplerinden barkod pozisyonuyla ilgili gelen bilgiler sıklıkla şöyledir:
– Barkodlar elle yapıştırılıyor, her zaman aynı şekilde yapıştırma şansı olmuyor
– Ürün konveyöre rastgele bırakıldığından, barkodun geliş açısı/yönü kontrol edilemiyor.
– Birbirinden farklı ürünler üretildiğinden, barkodun ürün üzerindeki yeri ve açısı değişiyor.
Dekodlama algoritmasının yeterli gelmediği durumlar olabilir. Bu durumda birden fazla lazer okuyucu ile sistem kurarak çözüm sunulur. Bu daha kompleks bir yapı, ek maliyet anlamına gelir. Böyle bir durumla karşılaşıldığından imager okuyucu çözümleri mutlaka gözden geçirilmelidir.
Uzun mesafe barkod okuma: Bazı endüstriyel uygulamalarda barkodun 1-1.5mt. gibi mesafelerden okunması gereklidir. Bu durumlarda lazer okuyucu tercih nedeni olmaktaydı. Artık kamera tipi barkod okuyucularla da bahsi geçen mesafelerde okutma yapılmaktadır.
Barkodun okunabileceği maksimum ve minimum mesafeler tamamen kodun boyutları ve içerik bilgisiyle ilgilidir. Özellikle endüstriyel tip uygulamalarda donanım sağlayıcı şirket barkodu incelemeli, barkod üzerinde gerekli ölçümleri yaparak proje sahibini bu konuda bilgilendirmelidir.
Barkodun okunabileceği mesafe aralığı: Barkodun okunabileceği minimum ve maksimum mesafe farkı (okuma derinliği) lazer okuyucularda daha esnektir. Özellikle okuma yapılacak noktada ürün boyutları ve dolayısıyla barkodun okunma mesafesi değişken ise (örnek : en az 30 cm, en fazla 100cm) lazer okuyucu seçimi öncelikli düşünülebilir.
Digital imager teknolojisi
Imager teknolojisi barkod okumak için hızlı, efektif ve farklı bir yaklaşım kullanmaktadır. CCD ve CMOS teknolojilerine dayalı bu yöntemin, ışık fotonlarını görünür imaja çeviren ışığa duyarlı pixel sıralarını temel aldığını söyleyebiliriz. Kod üzerine konumlandırılan ışık yansıması, pixeller vasıtasıyla dijital imajı oluşturacak elektriksel sinyallere dönüşür. Cihazın sahip olduğu gelişmiş dekodlama algoritması ile barkodun yeri tespit edilir ve kontrol dijiti ile doğrulanarak okunur. Okuyucu seçiminde dikkat edilmesi gerekli noktalar şöyledir:
Okunabilen kod tipi sayısı: Lineer (1D) barkodlar okunabildiği gibi iki boyutlu (2D veya karekod) kodlar da okunur. 2D kodlar geniş bilgi taşıma kapasiteleri nedeniyle lojistik/otomotiv/İlaç sektörlerinde tercih edilmektedir. İleride 2D kod kullanımına geçilmesi hedefleniyorsa, barkod sisteminin bu ihtiyaç gözetilerek tedarik edilmesi gerekir.
Barkod pozisyonuna bağımlılık: Imager okuyucularda barkodun okuma alanında nasıl bulunduğunun önemi yoktur. Birden fazla lazer okuyucu ile çözülecek bir uygulama tek bir imager okuyucu ile çözülebilir. Imager okuyucular Çok Yönlü (OMNI directional) okuma avantajını sunar.
Uzun mesafe barkod okuma: Artık barkodlar, uzun mesafelerde imager okuyucularla da rahatlıkla okunabilmektedir. Barkodun özellikleri de gözetilerek 3mt.’ye kadar okuma mesafesine ulaşmak mümkündür. Lens ve aydınlatmaları kolaylıkla değiştirilebilmektedir. Örneğin, sadece lens değiştirilerek okuma mesafesi değiştirilebilir. Barkodun okunabileceği mesafe aralığı: Imager okuyucularda okuma derinliği lazer okuyucularda olduğu kadar esnek değildir. Kod boyutu, içeriği, çözünürlük değeri ve kodun hareket hızı kullanılarak tespit edilir.
Barkod baskı kalitesi: Imager okuyucular, baskı kalitesi düşük kodların okunmasında lazer okuyucularla kıyasla çok daha iyi performans sunar.
Arıza riski: Imager teknolojisinde mekanik hareketli bir parça bulunmamaktadır. Bu barkod okuma sisteminin dayanımını artırır.
Algılama alanı: Imager okuyucuların algılama alanı tipine göre değişmekle birlikte büyük alanlara ulaşmamaktadır. Bu gibi durumlarda birden fazla okuyucunun kullanıldığı paket sistemler ekonomik bir çözüm olabilir.
Sonuç
Barkod okuma çözümleri için donanım sağlayıcı şirketlerin son yıllarda imager teknolojisine daha fazla yatırım yaptıkları bir gerçektir. Buraya yapılan Ar-Ge çalışmalarının artması lazer ve imager okuyucular arasındaki fiyat farkının giderek kapanmasını sağlamıştır. Artık arada korkutucu farklar yoktur. Bazı kamera tipi okuyucuları daha uygun fiyatlarla da bulmak mümkündür. Halen kargo, lojistik, havalimanı bagaj okuma sistemlerinde lazer okuyucular geniş okuma derinliklerinden ötürü popüler olmaya devam etmektedir.
Seçim aşamasında uygulama özellikleri çok iyi analiz edilmeli/ettirilmelidir. Kullanıcının şimdiki ve gelecekteki ihtiyacına yanıt verebilecek en iyi fiyat/performansı sağlayan ürün seçilmelidir. Uygulama tecrübesi yüksek bir şirket ile yukarıdaki noktalar göz önüne alınarak temel değerlendirmeler yapılabilir. Çoğu uygulamada, her iki çözüm arasında yüksek olmayan fiyat farkı bulunsa da kamera tipi okuyucu seçimi makul karşılanmaktadır. Barkod üzerinde değişikliklerin yapılmasının çözümde esnekliği artırdığı kesinlikle unutulmamalıdır.
sebnem@perkon.com.tr
