Engelliler, yüzde 3 kotadan daha fazlasıdır
“4857 sayılı İş Yasası'na tabi olarak 50 kişi ve üzerinde işçi çalıştıran özel işyerleri yüzde 3 ve kamuya ait işyerleri yüzde 4 oranında engelli istihdam etmekle yükümlüdür (Md. 30).” Bu kanuni zorunluluğa zoraki uyma çabası sergilemek yerine, engelli istihdamında doğru seçimi yapmak, bu tercihi kurumsal önceliklerle geliştirmek hiç de imkansız değil. Benzer bir önyargı kırılması engelli birey için de gerekli. Farklı eğitimlerle kişisel gelişimi artırmak, iş hayatının yetkinlikleri ile donanmak zor değil. Engellilere yönelik TV ve radyo programları, kurduğu İK sitesi Engelsizkariyer.com, yazdığı kitap, iki taraf için de kurguladığı eğitimler, tüm bu çalışmaları karşısında aldığı ödüller ve şimdi de karanlıkta bir “stand-up” gösterisi ile Mehmet Kızıltaş’ın aklında yapacak daha çok şey var.
Engelsizkariyer.com olarak ulaştığınız konum, gerek işverenler gerekse iş arayan engellilerin farkındalığı ve sunumlarınız hakkında bilgi verir misiniz?
Türkiye’nin ilk engelli işgücü kaynağı olarak site 2008 yılında faaliyetlerine başladı. 6’ıncı yılında hala tematikte Türkiye’nin ilk ve tek engelliler insan kaynakları ve kariyer portalı olarak ilerliyor. 2013 yılında Brezilya’da düzenlenen JCI-TOYP tarafından ‘İnsanlığa ve Gönüllü Kuruluşlara Hizmet’ dalında Dünya Birincisi seçildi. Engelsizkariyer.com, 2013 TOYP Dünya Ödülü’nü aldı. Bu ödülle uluslararası iki ve ulusalda 50 kez ödül alarak daha yüksek bir motivasyonla yolumuza devam ediyoruz. Engelli iş arayanlarla engelli aday arayanları ilan ve veritabanında bir araya getirmekten daha önemli eksikler olduğunu fark ettik. Bu nedenle engelsizkariyer.com yolculuğumuz, 17 yıllık Engelliler Yaşadıkça TV programı deneyimlerimizle, işe yerleştirme öncesinde önyargı ve ayrımcılığı özel sektör ve kamuda kaldırmadığımız sürece engellilerin istihdamında kalıcı ve devamlılık sergileyen sonuçların elde edilmesinin çok güç olduğunu fark ettik. Böylece Türkiye’de ilk kez Engellilerle Doğru İletişim Metotları Eğitimini geliştirdik.
Bu eğitimlere bir kitap da eklediniz, değil mi?
Evet. 2007-2009 yılları arasında engelli farkındalığını gençlerde arttırmak ve sosyal etki yaratmak için yaptığımız “Yaşadıkça Engelsiz Yarınlara” adlı “stand-up” gösterimize ara verip, eğitim çalışmalarına başladık. Bugün binlerce kişinin katıldığı eğitimlerimizde sosyal etki ve kalıcı değer yarattığımızı görüyorum. 2012 yılında Elma Yayınevi’nden çıkan ‘Engellilerle 360 Derece İletişim’ adlı kitabımız 4’üncü basımına ulaştı, bir kaynak kitap oldu. Hatta üniversitelerde engelli farkındalığı seçmeli derslerinde öğrencilerin olmazsa olmaz olarak almalarına teşvik edilen ve okutulan kaynak kitap oldu. Bu kitap ve eğitimlerimizi, işbirliği içinde olduğumuz üniversitelerle ‘Engellilerle 360 Derece İletişim Sertifika Eğitimi’ne dönüştürdük.
Bu eğitimler nasıl bir gelişme sergiledi?
2013 Eylül ayında başlayan sertifika eğitimimizden şu ana kadar 860 kişi mezun oldu. Halen birçok özel sektör ve kamu çalışanı için 2 saatlik eğitim seminerleri ve kitap imza günleri düzenliyoruz. Engelliler için de meslek edindirme kursu düzenledik. Bilişim sektöründe en iyi firmalarda yükselerek başarılı olan engellilerimizle nitelikli işgücü kaynağı oluşturduk. Engellilerin kişisel gelişimlerini arttırmak için de, geliştirdiğimiz 6 saatlik eğitimleri veriyoruz. İnsan kaynakları profesyonellerinin engelli aday arama ve yerleştirme süreçlerinde yaşadıkları problemleri göz önüne alarak iki eğitim daha geliştirdik. Bunlar ‘Engelli Aday CV Okuma Teknikleri’ ve ‘Başarılı Engelli Aday Seçme ve Yerleştirme Metotları’ eğitimi. Ayrıca tüm çalışanlar için engelli çalışma arkadaşlarının iş güvenliğini arttırmak için ‘Engelli Çalışan İş Güvenliği ve Sağlığı Eğitimi’ geliştirdik.
Sitede bir yenileme sürecinde misiniz?
Evet, Engelsizkariyer.com şu anda tasarım, yazılım ve içerik olarak yenileniyor. 1 yıllık çalışmalar sonrası yeni yüzü ve özellikleri ile yakında yayına devam edeceğiz.
Kaç şirket ve birey sitenizde kayıtlı?
200’e yakın firmanın sistemimizde kurumsal üyelikleri bulunuyor. Her firma engelli adaya ihtiyaç duyduğunda ister ilan yayınlayarak ister veritabanını kullanarak nitelikli ve doğru engelli adaylara ulaşabiliyor. 7 binin üzerinde de eğitim düzeyi yüksek nitelikli engelli aday veritabanımızda. Şu anda sitemizde ilanları ücretsiz yaptık. Firmalar ücretsiz kurumsal üye olabiliyorlar. Türkiye’de tüm engelli iş ilanlarına yer vermeyi yeni sitemiz yayına başladığında hedefliyoruz.
İŞKUR lisansı size ne gibi sunumları yapma imkânı veriyor?
İŞKUR’un verdiği Özel İstihdam Bürosu Lisansı bize öncelikle iş arayan ve işçi arayanlar arasında arabulucuk yapma iznini veriyor. Gazete ve TV gibi medya araçlarında sık sık yer aldığımız için ve internet arama motorlarında arama yaptıklarında hem engelliler hem de firmalar kolaylıkla bize ulaşarak hizmetlerimizi ihtiyaçlarına göre kolaylıkla kullanabiliyor.
Karanlıkta Stand-Up çalışması hakkında bilgi verir misiniz?
Karanlıkta Diyalog’u İstanbul’a kazandıran yaratıcı projelerin mimarı Hakan Elbir’le, Ortak İdealler Derneği’nin Engelsizkariyer.com’un işbirliği ile Finansbank salonlarında düzenlediği Engellilerle Doğru İletişim Metotları Eğitim Semineri ve kitap imza etkinliğinde tanıştık. Bizi ‘Karanlıkta Diyalog’u deneyimlemek ve ortak neler yapabileceğimizi konuşmak için davet etti. Sonrasında sitemiz için röportaj yaparken, daha önce stand-up yaptığımı öğrenince teklifte bulundu ve ‘Stand-up’ı karanlıkta yapmaya ne dersin?’ diye sorduğunda çok heyecan verici geldi. Elbir’e üçüncü görüşmemizde ‘Tamam’ dedim ve hazırlıklara başladık. İlk gösteri 25 Eylül’de saat 20.00’da Gayrettepe Metrosu Karanlıkta Diyalog sergi alanındaki zifiri karanlık seminer salonundaydı.
Amacınız nedir bu stand-up gösterisi ile?
Öncelikle toplumdaki önyargıyı ortadan kaldırmak ve seyircilerle karanlığı aydınlatacak duygu yoğunluğu içinde güldüren, düşündüren birbirinden sürükleyici ve keyifli bir 40 dakika geçirmek. Gösterimiz her ayın son Çarşamba’sı aynı yerde ve aynı saatte olacak.
Medya sektöründe çok farklı çalışmalar yaptınız. Bundan sonrası için aklınızda neler var?
Önce radyo, ardından da uzun yıllar ‘Yaşadıkça’ engelliler TV programını yaptım. TRT’den sonra da televizyona dünyasına ara verdim. Amacım projelerimi ayağa kaldırmaktı. Bugün birçok yeniliğe imza atarak ve büyüyerek yolumuza devam ediyoruz. Zaman ayırabilirsem ve uygun koşullar olursa, birikim ve deneyimlerimi en etkili kitle iletişim aracı olan televizyon aracılığı ile hem engellilerimize hem de toplumun geneline sunmak isterim.
Engellilerin istihdamını, bu konuda sunulan destekleri nasıl değerlendiriyorsunuz? Sunulan fonlar ne yazık ki profesyonel olmayan kurum ve kuruluşlar tarafından gelir kapısı olarak kullanılıyor. Oysa sağlanan fonların hedefi engelli işgücü kaynağı yaratmak ve engellileri mesleklendirerek ekonomik özgürlüklerini sağlayan, üreten, özgüveni yüksek bireylerin toplumda hak ettiği yeri almasını sağlamak. Bugün etrafıma baktığım zaman ‘İşte bu’ diyebileceğim projeler göremiyorum. Bu fonlarla biri kazanacaksa kazansın. Ancak nitelikli firmaların ihtiyaç duyduğu pozisyonlara uygun eğitimler verilerek sürdürülebilir, engelli bireyin ölçülebilir, çalıştığı firmada yüzde 3 kota dolduran değil, firmaya katma değer sağlayan çalışanlar olarak yer almasını sağlamak asıl başarıyı getirir. Geçici değil kalıcı çözümler için mutlaka profesyonel ekiplerin hazırladığı projelerin fonlarla desteklenmesinden yanayım. Yoksa onca fon, katma değer yaratmadan uçup gidiyor.
2014 yılını çalışmalarınız adına nasıl değerlendiriyorsunuz? 2015 yılına yönelik planlarınız neler?
2014 yılı bizim için çok verimli geçti. Sabancı Üniversitesi Sosyal Yatırım Programı’na katıldık ve programın en başarılı sosyal girişimcisi olarak INSEAD Brezilya Dünya Sosyal Girişimcilik Konferansı’na Türkiye adına katıldım. Harika bilgiler ve deneyimler edindim. Kâr amacı gütmeden kazandıklarımızı yine projemizi daha da ileriye taşımak için çalışıyoruz. 2015’te de Engelsizkariyer.com’a ek olarak, iki alt sitemiz daha yayına başlayacak. Böylece sektörün hemen hemen tüm ihtiyaçlarına çözüm üreten bir marka olacağız. Eğitimlerimiz ve yeni kitaplarımız da bireylerle buluşacak.
