Etkin ve hızlı afet yönetimi için eğitimli insan kaynağı ile ileri teknoloji kullanımı şart!

Kahramanmaraş Pazarcık merkezli deprem sonrası yaşananlar, teknolojinin özelikle afet durumlarında kullanımının önemini bir kez daha gözler önüne serdi. Enkaz altında kalanların sosyal medya üzerinden yardım çağrısında bulunmasına işaret eden uzmanlar, yeni teknolojilerin doğru kullanımının önemini de vurgulamakta. Kamudan özel sektöre, yerel yönetimlerden, STK’lardan vatandaşlara kadar tüm Türkiye deprem bölgesine yardım için seferber olurken teknolojiden çok daha fazla, hızlı, etkin ve verimli faydalanmak gerekliliği de çarpıcı bir gerçek olarak karşımıza çıkmakta. Meydana gelen afet ve acil durumlara hazırlıklı olmak ve etkin bir müdahale için iyi bir afet yönetimi, eğitimli insan kaynağı ve ileri teknoloji kullanımı gerekiyor. Yaşadığımız deprem felaketinde; termal cihazlar, kameralar ve seyyar baz istasyonlarının gerekliliği ön plana çıkarken koordinasyonun ne kadar hayati önem taşıdığı bir kez daha anlaşıldı.

Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bahar Muratoğlu Pehlivan, yeni iletişim teknolojileri ve özellikle sosyal medyanın deprem gibi afet durumlarında iletişim açısından önemini değerlendirdi ve hayati öneme sahip olabileceğini kaydetti. Bireylerin de acil durumlarda mobil araçlar ve çevrim içi platformlar aracılığıyla iletişim sağlayabildiğini ifade eden Pehlivan, “Ayrıca yetkililerin kurtarma ekiplerinin ve gazetecilerin henüz ulaşamadığı yerlerden görüntü ve bilgi gönderilebilir ve yardıma ihtiyaç duyulduğu durumda sosyal medya kullanılabilir. Bunun örneklerini son yaşadığımız Kahramanmaraş depreminde de görüyoruz” dedi. Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Süleyman İrvan ise depremde doğru bilgi akışının önemine değinerek şunları kaydetti: “Bu gibi olağan dışı durumlarda toplumun hızla ve doğru biçimde bilgilendirilmesi önem kazanıyor. Eğer sağlıklı bilgi akışı olmazsa, iletişim kanalları çalışmazsa devreye komplo teorileri, inanması güç söylentiler girebiliyor bu da toplumda panik havasının yayılmasına yol açabiliyor.” Pehlivan ve İrvan, hızlıca sosyal medya koordinasyon merkezi oluşturulması ve depremde sosyal medya kullanım rehberinin hazırlanması gerektiğinin de altını çizmekte.

‘Depremde Yardım İhtiyaçları Haritalandırma Portalı’ kuruldu

Başarsoft, Kahramanmaraş depreminde kullanılmak üzere ‘Depremde Yardım İhtiyaçları Haritalandırma Portalı’; https:/deprem.basarsoft.com.tr kurdu. Portal, depremde yollar ve binaların yıkıldığı, adres tabelalarının kaybolduğu durumlarda koordinata dayalı ulaşım sağlıyor ve yardım ekiplerini yardım istenen enkazlara yönlendiriyor. Portal, sadece Başarsoft ekibinin değil, ihtiyaç duyan herkesin yardım talebini girebilmesine göre geliştirildi. Uygulama cep telefonlarından ve yüksek internet kapasitesi gerektirmeden çalışabilmesi için basit bir web arayüzü olarak planlandı. Bu sayede herhangi bir uygulama indirmek, yüklemek, kaydolmak gibi sınırlayıcı adımlar bulunmuyor. Burada toplanan veriler, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın tüm kamu kurumlarına harita tabanlı bilgiler sunan CBS Genel Müdürlüğü’ne ve AFAD’ın AYDES uygulamasına aktarılmaya başlandı. Başarsoft ekibi, Amazon Türkiye ekibiyle birlikte çalıştı ve 7 Şubat gecesi Amazon sunucularında portalı yayına aldı.

‘Yardım Talepleri ve Deprem Analizleri’ sayfasını hazırlandı

Endeksa, içinden geçtiğimiz bu zorlu günlerde deprem çalışmalarında faydası olabilecek bir panel hazırladı. Endeksa; arama, kurtarma ve hasar tespit çalışmalarına biraz da olsa destek olabilmek adına Twitter üzerinde paylaşılan yardım taleplerini harita üzerinde gösteren ve aynı zamanda gerçekleşen depremlerle ilgili bilgileri de içeren ‘Yardım Talepleri ve Deprem Analizleri’ sayfasını hazırladı. deprem.endeksa.com adresiyle web ve mobilden ulaşılan sayfada hem yardım ekiplerinin, hem de yardım isteyen vatandaşların talepleri anlık olarak listelenecek. Diğer yandan Hepsiemlak; barınma ihtiyacı olanlara destek olmak amacıyla ‘Dostluk Çatısı’ projesini geliştirdi. Portal ile yuvasını depremzedelere açmak isteyen hayırseverler ile ihtiyaç sahipleri buluşturuluyor.

Kriptopara yardımları da kabul ediliyor

AFAD, Kızılay, Ahbap, Akut deprem bölgesine destek için seferber olurken güncel gelişmeler sosyal medya hesaplarından paylaşılmakta. AFAD Acil Çağrı Uygulaması ile bilgiler AFAD’a aktarılıyor. Uygulamada; toplanma alanları ve eğitim videoları da bulunmakta. AFAD’a, Kızılay’a yapılan bağışlar e-Devlet Kapısı üzerinden de gerçekleştirilebilmekte. Ayrıca BtcTurk tarafından AFAD, Hayata Destek, Kızılay, Tider ve TOG’a  Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH) ve Tether (USDT) cinsinden kriptopara yardımlarını kabul edebilmeleri için yardım cüzdanları oluşturulup teslim edildi. Diğer yandan 500’den fazla yazılımcı Deprem İmece Platformu; deprem.io’yu oluşturarak afetzedelere, arama kurtarma ekiplerine, yardım etmek isteyenlere büyük destek sağladı.

Çalışmalar hız kesmeden devam ediyor…

Savunma Sanayi Başkanı Prof. Dr. İsmail Demir yaptığı açıklamalarda şunları kaydetti: “Savunma sanayimiz AFAD ile koordine şekilde bütün imkanlarını seferber ediyor! İHA’lar ve görüntüleme sistemleri başta olmak üzere, arama-kurtarmaya dair teçhizatları sahadaki ekiplerin emrine sunarken insani yardım malzemelerinin sevkine de devam ediyoruz. Operasyon bölgelerinde kesintisiz iletişim için geliştirmekte olduğumuz teknoloji, ilk kez uygulamayı afet bölgesinde gerçekleştirdi. AKSUNGUR İHA hem anlık görüntü aktarıyor hem de üzerindeki baz istasyonuyla bölgedeki vatandaşlarımıza cep telefonu iletişim hizmeti sunuyor. Arama çalışmalarına destek olmak için Ankara’dan kalkan AKSUNGUR İHA’mız AFAD koordinesinde deprem bölgesinden görüntü alıp ilgili birimlere aktarıyor.” Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, deprem dolayısıyla mağduriyet yaşanmaması adına tüm GSM operatörlerinin kapasite artırarak kapanan telefon hatlarının açılacağını ve internet hizmeti sağlayacağını kaydetti. Ticaret Bakanlığı, “6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli olmak üzere 10 ilimizi etkileyen üzücü deprem hadisesinden etkilenen vatandaşlarımızın acil ihtiyaçlarını karşılamak üzere Devlet kurumlarımız başta olmak üzere herkes canla başla çalışmaktadır. Öte yandan bu üzücü hadise sırasında acil ihtiyaç malzemelerinin fiyatlarında fahiş fiyat artışı yapıldığı iddialarına yönelik olarak Bakanlığımızca ülke genelinde denetimler başlatılmıştır. Ayrıca elektronik ticaret pazaryerlerine de gerekli tedbirleri almaları yönünde uyarılar yapılmıştır. Fırsatçılık eylemlerinde bulunanlara karşı bakanlığımızca en ağır idari yaptırım cezalarının uygulanacağından hiçbir vatandaşımızın şüphesi olmasın” açıklamasını yaptı. Sağlık Bakanlığı da “Depremden etkilenen birinci ve ikinci derece yakınlarınızın (anne, baba, kardeş, eş, çocuk) sağlık durumu ve bulunduğu sağlık kuruluşu hakkında bilgiye https://enabiz.gov.tr web sitesinden erişebilirsiniz” bilgisini paylaştı.