Evdeki hesap çarşıya uymuyor
Gerek internet servis sağlayıcılarının gerekse tüketicilerin umutla beklediği Yalın ADSL uygulaması, gelinen noktada beklentilerin uzağında kalıyor. Sektörde gerçek anlamda bir rekabet olmadığı eleştirisini yapan internet servis sağlayıcıları, bu yapının avantajlı bir hale getirilmesi, tüketiciye çekici kılınması için gerekli çalışmaların yapılması gerektiği kanısında.Yalın ADSL konusunda ilk somut gelişme Rekabet Kurumu tarafından 2009 Temmuz’unda alınan ‘Yalın ADSL hizmeti sunumunun başlaması’ kararı ile oldu. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından Ağustos 2010’da Türk Telekom tarifesinin onaylanarak yürürlüğe girmesi ile yalın ADSL uygulaması yasal olarak başladı. Maliye Bakanlığı’nın Özel İletişim Vergisi oranını yüzde 5 olarak belirlemesiyle servis sağlayıcıların önündeki yasal engel kalktı. Ama bu uygulamanın beklentileri tam karşılamadığı üzerinde duruluyor.
Tarife bedeli, beklenenin üzerinde
Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği (TELKODER) Genel Sekreteri Rıdvan Uğurlu’ya göre, bu yapı hala tam uygulanamıyor. Türk Telekom’dan doğan yalın ADSL’deki gecikmenin önüne geçilmesi için BTK’nın 11 Nisan 2011 tarihinde Türk Telekom’a ihtar gönderdiğini hatırlatan Uğurlu, “Bir sorun da Türk Telekom’un yalın ADSL toptan tarifesinin, BTK tarafından, beklenenin üzerinde tespit edilmesi” dedi.
Uygulama çerçevesinde TTNET, mevcut abonelerine ve yeni abone olacaklara telefon hatlarını iptal ettirip ADSL hizmetlerinden yararlanma olanağı veriyor ve tüketiciler hizmet alacakları İnternet Servis Sağlayıcıyı (İSS) kendileri seçebiliyor. Birçok Avrupa ülkesinde uygulanan hizmette fiyat yapısı, tüketici tercihlerinde belirleyici. Sektör yetkililerine göre ise yalın ADSL’de fiyat, beklendiği kadar düşük değil. Bunun sebebi; eve kadar gelen hatta telefon özelliğinin kullanılmamasına rağmen, yine de Türk Telekom altyapısının kullanılması. Yalın ADSL’de hat için operatörün Türk Telekom’a ödediği kiranın daha yüksek olduğu eleştirisini yapan sektör temsilcilerine göre, bu yüzden yalın ADSL hizmeti son tüketici için beklendiği kadar ucuz değil. Türk Telekom Klasikhatt abonelerinin hem telefon hem internet hizmeti için ödediği en düşük tutar yaklaşık aylık 40 TL. Ama TTNET Yalın ADSL abonesinin ödeyeceği en düşük ücret de 40 TL. “Türk Telekom ve Türk Telekom şirketi TTNET’in tüketicilere uyguladıkları ücretler yalın ADSL için fiyat avantajı sağlamıyor” eleştirisini yapan Uğurlu, şöyle devam etti:
Sabit ücretler yeniden belirlenmeli
“Yalın ADSL sabit ücreti düşürülmeli ve yeni nesil internet İşletmecilerin önündeki zorluklar BTK tarafından kaldırılmalı. BTK tarafından 10 TL olarak onaylanan yalın ADSL sabit ücretinin, TELKODER’in bilimsel çalışmasına göre, tüm vergiler dahil 6,2 TL olması gerek. Bu uygulamanın doğru süreç ve ücretler ile hayata geçirilmesi tüketici hakları ve genişbant internet hizmeti alanında rekabetin geliştirilmesi açısından önemli. Yalın ADSL sabit ücretleri ‘maliyet esaslı’ yeniden belirlenmeli.”
Ana operatörün, sorunların giderilmesi ile ilgili adımlar atmaya başladığını hatırlatan Millenicom Türkiye Pazarlama Müdürü Meltem Cebeci, “Bu da penetrasyonun artmasında rol oynayacak” dedi ve şunları söyledi:
“ADSL penetrasyonunu artırmak için fiyatlar herkesin kabul edebileceği seviyelere gerilemeli. Türk Telekom, ADSL’in yaygınlaşması ve 3G’ye yönelimin engellenmesi için maliyetleri tekrar değerlendirmeli. Yalın ADSL, sektör ve kullanıcılar için olumlu açılım sağlayacak. Web sayfamıza gelen ADSL başvurularının yüzde 50’sini yalın ADSL oluşturuyor. Bu uygulama ile numara taşınabilirliği, cep telefonlarında olduğu gibi, sabit hatlarda da daha yaygın gerçekleştirilebilecek. Kullanılmayan sabit hatların iptal edilmesi ile atıl durumdaki bakır devreler de tekrar kullanıma açılacak.”
“Operasyonel engeller yaşıyoruz”
Superonline Genel Müdürü Murat Erkan, BTK’nın, yalın ADSL abonelerinin vergiler hariç 8,13TL sabit ücret ödemesini karara bağladığını, ama bunun hala yüksek ve genişbant pazarında rekabetçi ortam yaratmaktan uzak olduğunu düşündüklerini vurguladı. Erkan, “Uygulama yasal olarak düzenlenmiş olmasına karşın, yerleşik işletmecinin operasyonel sorunları sebebiyle fiilen uygulanamıyor. Şehiriçi ses, sabit numara taşıma, sabit numara tahsisi, içeriğin yurtiçinde tutulması gibi konularda olduğu gibi, yalın ADSL’de de operasyonel engeller var. Test amaçlı örnek yalın ADSL başvuruları üretip yerleşik operatörle uygulamaları test edip, aksaklıkları yerleşik operatöre ve BTK’ya bildirdik” diye konuştu.
