Ezbertim
- Hasan oğlum gel tahtaya
- …
- Söyle bakalım oğlum Mercidabık savaşı kaç yıllarında kimler arasında olmuştur
- 1516 Osmanlı ile Memlük Devletleri arasında geçmiştir
- Aferin oğlum. Kim kazandı peki?
- Osmanlılar kazandı hocam
- Aferin Hasan. Pekiii Dandanakan Savaşı?
- 1071 Osmanlı ile Selçuklu Devletleri arasında olmuştur hocam
- Hayır oğlum 1071 Malazgirt Meydan Savaşı’ydı karıştırdın
- Özür dilerim hocam
- Otur yerine sözlü notun 50
Hasan’a ilk soruyu bildi diye sevinsek mi yoksa ikinci soruda çuvalladı diye üzülsek mi bilemezdik. Bir başka derste;
- Ayşe kızım gel tahtaya
- …
- Tuzun formülü?
- NaCl hocam
- Amonyak?
- NH3
- Çinko Oksit?
- ZnO
- Bir de zor soralım bakalım bilecek misin? Kalsiyum Karbonat
- Kalsiyum Karbonaaattt hocam (Ayşe şu an kalsiyumla karbonu nasıl birleştireceğini düşünürken biz de sınıfça Ayşe’nin formülü bulmasının dünyayı tüm hastalıklardan kurtaracağına inanmış bir şekilde sessizce bekliyoruz)
- Ayşe bilemedin mi kızım?
- Hocam bir saniye. Ca…C…
- Bir şey daha kaldı kızım
- CaCO3 hocam
- Aferin kızım otur 100
Aşağı yukarı böyle geçti eğitim – öğretim hayatı çoğumuz için. Hasan unuttu artık Mercidabık Savaşı’nın tarihini ve kimler arasında yapıldığını. Ayşe bir şirkette çalışıyor 2 çocuğu var ve çocukları büyüsün de birazcık rahat etsin diye hayaller kuruyor.
Hep düşünmüşümdür örneğin Mercidabık Savaşı bir nedenden 1 sene sonra yapılabildi, diyelim ki şartlar ancak oluştu ve 1517 senesinde savaşıldı. Hasan da sözlüde şaşırdı 1516 cevabını verdi yanlış bilmiş olacaktı ve sözlüden düşük not alacaktı ancak bu ne kadar önemli olacaktı? Acaba Hasan savaşın yılını bileceğine neden yapıldığını bilseydi, anlasaydı daha iyi olur muydu? Sahiden neden yapılmıştı Mercidabık Savaşı? Yavuz Sultan Selim bu savaşa neden girmişti? Acaba harita üzerinde amacı neydi? Ne tür stratejik kazanımları olacaktı? Ezbere değil ama! Hasan, Yavuz Sultan Selim olsa bu savaşa girer miydi? Maliyeti neydi savaşın karşılığında kazanacağı neydi? Sevgilisinin hangi olası yol üzerinden evine saat kaçta gideceğini tahminleyecek akıla ve öngörüye sahip Hasan’a bir savaş emanet etsek acaba lojistiğinden maliyetine, harekat planından savaştaki dizilime kadar ne tür fikirler üretirdi? Girer miydi bu savaşa eldeki sebeplerle düşünmesi istenseydi Hasan’dan?
Dağlar denize paralel olursa bunun o bölgede üretilen ürünlere, hayvancılığa ve yaşama etkisinin nasıl olacağını bilseydik değişir miydi bir şeyler?
İlkokul, ortaokul ve lise bitti. Üniversiteye bambaşka hayallerle başladım ama tam olarak beklediğim eğitim yoktu ben de daha bunu sağlıklı değerlendirebilecek yaşta değildim. Üniversite de bitti askerliği uzatmak için değil gerçekten çok yüksek beklenti ve hayaller ile yüksek lisansa başladım. Nihayet işin özünü öğrenecektim ve yüksek lisansın o sihirli kapısındaydım artık. Hiç unutmuyorum ilk defa kitaplarım fotokopiden değildi, özenmiştim, kendi çapımda yatırım yapmıştım.
İlk gün ilk dersteydim ve heyecanlıydım. Hoca geldi, merhaba dedikten sonra döndü sırtını sınıfa, ince ve bayağı uzun bir tahtaya baştan sona kadar bir çizgi çizdi. Bu çizginin üstüne ve altına türev, integrallerden oluşan çok karışık bir formül yazdı. Konuşmadan sadece formülü yazması 10 dakika kadar sürdü, tebeşiri bıraktı, sınıfa döndü ve;
- Bu formülü ezberleyin sınavda soracağım dedi
Ne kadar beklenti ile gitmişsem artık yüksek lisanstan düştüm. Diğerlerine baktım harıl harıl formülü yazmaya çalışıyorlardı deftere oysa büyük bir hevesle kapağını açtığım kitabın ilk sayfalarında aynı formül vardı. O an tek düşündüğüm şey “kitabı defteri toplayıp şimdi mi çıkayım sınıftan yoksa saygısızlık etmeyim de dersin sonunu bekleyim mi?” oldu. Saygısızlık etmedim. Dersin sonunda toparlandım çıktım sınıftan ve bir daha da gitmedim.
Bundan birkaç ay sonra bir başka üniversitede bir başka yüksek lisans programına başladığımda ilk derse dekan geldi. Sınıftaki kürsüye yaslandı ve “Arkadaşlar size ilk dersimi veriyorum, çocuğunuz varsa ya da bir gün olduğunda sakın annenize ya da kayınvalidenize baktırmayın, çocuğunuza kendiniz bakın” dedi J. İşte dedim burada okurumJ. Lisansta okuduğum bölümden ve bilimden de farklı bir program olduğu için bambaşka şeyler öğrenmeyi de bekliyordum ama ilk dersten dünyaların bu kadar farklı olabileceğini tahmin etmemiştim.
Yanlış anlaşılmak istemem siyasi bir mesajım yok zira sistem hükümetlerden bağımsız sistem yıllardır bu şekilde işliyor. Çünkü öğretmek zor iş eğitmek ise daha zor, emek istiyor, sabır istiyor. Ezberletmek ise en kolayı. Söyle bakalım Dandanakan kaç yılında yapıldı? 1040, Mercidabık 1516, Türkler Anadolu’ya ne zaman girdi? 1071, Tuzun formülü ne? NaCl, çok kolay.
Düşünmek var mı? Yok
Sorgulamak var mı? Yok
Anlamak var mı? Yok
Şimdi bakalım çevremize ve şu sorulara bir de iş yaşamında cevap arayalım. Soruyorum sizlere de “çevrenize baktığınızda yukarıdaki soruların yanıtları sizce çoğunlukla nedir?
Hedefimde öğretmenler de yok zira bir programda 1 hafta öğretmenlik yaptım okuldan geldiğim her gün dinlenmek için oturduğum yatakta diklemesine oturur vaziyette uyudum. Hakları ödenmez ancak konu bireysel değil sistemseldir. Eğitmek ve öğretmekle ilgili sisteme “Eğitim Öğretim Sistemi” deniyorsa ezberletmekten gelen bizim sisteme de “Ezbertim Sistemi” denmeli.
Öte yandan hepimizin yapabileceği bir şey elbette var; eğitim ilk olarak ailede başlar. Anne ya da babaysanız ya da bir gün olursanız çocuğunuzu alın göz hizanıza gelecek şekilde oturtun ve sabırla anlatın, sorular sorun düşünsün. Başınıza gelen günlük olayları anlatıp sen olsan ne yapardın diye sorun. Size yanlış yaptığınızı söylerse “sen çocuksun anlamazsın” demeyin, sence ne yapmalıydım diye sorun.
Sonra bir gün bir bakmışsınız çok da kritik bir anda çocuğunuz düşmanın çıkartma yapacağı yeri anlayıp ana ordu düşmanın tuzağına düşüp başka yere giderken ve böyle yetiştirdiğiniz çocuğunuz kendisine emir gelmemişken inisiyatif almış ve düşmanı tam da zamanında karşılayıp emrindeki askerlere “Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman zarfında yerimize başka kuvvetler gelir, başka komutanlar hâkim olabilir” demiş ve bir ülkenin kaderini değiştirmiş.
