Finlandiya eğitime uçuyor
Finlandiya’da 7 yaşından 16 yaşına kadar bütün çocukların devama mecbur olduğu 4 bin 800 ilk ve orta öğretim okulunda iç mimari tavandan tabana değiştiriliyor: Sınıf duvarları kaldırılıyor. 2015’ten bu yana inşa edilen 100 kadar okul ise bu yeni iç mimari düzenine göre yapılıyor. Sınıflar açık mekan olacak. İç mimari düzenlemesi yapılması zor eski okullar ise yeni düzene “olduğu kadar” uydurulacak. Mekanı bölmek gerektiğinde, mobil “duvarlar” kullanılacak.
Böylece, dikdörtgen sınıflar bitecek. Eski sistem sıra, masa, iskemleler de gidecek. Daha yumuşak yastıklı hafif iskemleler, büyük minderli, sallanan iskemle tarzında , koltuk veya daha uzun divan şeklinde yeni mobilyalar geliyor. Buna uygun olarak döşeme kaplamaları da değişiyor. Aynı zamanda yerlere de yumuşak hasır döşeniyor. Hatır hutur, kılçıklı, sürekli çıtırdayan hasır değil, organik yumuşak hasır. Yere çorapla veya sınıfta kullanacakları terlikle basmaya imkan verecek. Çocuklar, sınıfa girerken ayakkabılarını çıkartacaklar. Yeni tür hasır, sesi yutan bir sessizlik sağlayacak. Tavanlara ayrıca ses emici materyal takılıyor. Amaç, gürültüyü emmek.
Büyük esas amaç ise, yeni yüzyıl çocuklarına ve öğretmenlere kendilerini rahat ve özgür hissedecekleri bir ortam yaratmak. Finlandiya’nın eğitim sistemi zaten dünyaca ünlü. 2013 verilerine göre 13.2 öğrenciye 1 öğretmen düşüyor. Öğretmenlerin aldıkları yüksek eğitim (master düzeyinde), aldıkları yüksek maaş, toplumda gördükleri yüksek saygı ise bonus puanlar. Her isteyen, öğretmen olamıyor.
Öğrenciler içinse: Okula 6 değil 7 yaşında başlamak. Günde ortalama 4 saat okul. 16 yaşına kadar “sınav ve notu” yok. 16 yaşında ülke genelinde uygulanan bir sınav var.
Bütün bunların hepsi dönüp dolaşıp şu ana sorunda düğümleniyor: Sosyal kalkınma. Bu konuda her yıl ülkeleri karşılaştıran Sosyal Kalkınma İndeksi (Social Progress) 2016 verisinde Finlandiya 128 ülke içinde 2’nci sıradaydı. Türkiye, 61’inci sıradaydı. 2017 verisinde iki ülke de “yerlerini korudular.” BM Çocuklara Yardım Fonu UNICEF tarafından yayınlanan “Geleceği İnşa 2017” (Innocenti Report Card #14) Raporu’nda Finlandiya, 41 ülke içinde “eğitim kalitesi” kategorisinde 1’inci sırada. Türkiye, 41’inci sırada. Yani en sonuncu. Ama genel sıralamada Finlandiya 2’inci, Türkiye 36’ıncı. (Raporda, ortalama refah düzeyi orta ve yüksek seviyedeki 41 ülkedeki çocukların durumu değerlendirilmiş).
Domus Helsinki adlı düşünce kuruluşu, “Gelecek Dönem” adlı raporunda basit (!) sorular soruyor, basit cevaplar veriyor: Ne öğreteceğiz? Gerçek dünyayı. Kime öğreteceğiz? Herkese. Ne zaman öğreteceğiz? Her zaman (ömür boyu).
