Fintech yatırımlarında temkinli tutum hakim

KPMG’nin 2023 yılında küresel çapta fintech’lere yapılan yatırımları incelediği “Pulse of Fintech” raporuna göre fintech’lere yapılan yatırım miktarı 113,7 milyar dolara, anlaşma sayısı ise 4 bin 547’ye geriledi. Gayrimenkul teknolojisi alanı 2023 yılında 13,4 milyar doların üzerinde yatırım ile yeni bir zirve yaparken ödemeler alanı 20,7 milyar dolar yatırım ile fintech yatırımlarından en büyük payı almaya devam etti.

KPMG’nin küresel çapta fintech’lere yatırımları mercek altına aldığı “Pulse of Fintech” raporuna göre; 2023 yılı, hem toplam fintech yatırımı (113,7 milyar dolar) hem de fintech anlaşmalarının sayısı (4.547) bakımından 2017’den bu yana en zayıf sonuçların görüldüğü yıl oldu. Yüksek faiz ortamı ve birçok ülkede yüksek seyreden enflasyondan Ukrayna ve Orta Doğu’daki çatışmalara kadar bir dizi küresel zorluk, değerlemelerle ilgili endişelerle birleşince fintech yatırımcıları yatırımlarında giderek daha temkinli davranmaya başladı.

Fintech yatırımlarında yıllık düşüş tüm bölgelerde gerçekleşirken, Asya Pasifik bölgesi (ASPAC) en büyük düşüşü yaşayan bölge oldu. Burada 2022’de 51,3 milyar dolar olan yatırımlar 2023’te 10,8 milyar dolara kadar geriledi. Avrupa, Orta Doğu ve Afrika’da (EMEA) ise yatırımlar aynı dönemde 49,6 milyar dolardan 24,5 milyar dolara düştü. Amerika kıtasında 2022’de 95,4 milyar dolar olan fintech yatırımı 2023’te 78,3 milyar dolara geriledi.

KPMG Türkiye Fintech ve Dijital Finans Lideri Sinem Cantürk, “Fintech piyasası 2023’te oldukça zor bir geçirdik. İyi anlaşmalar olsa da fintech yatırımcıları iş modellerinin uygulanabilirliğine ve kârlılığa keskin bir şekilde odaklanarak potansiyel anlaşmalara yönelik incelemelerini artırdı. Hem 2023’ün tamamına hem de özellikle ikinci yarısına bakıldığında, fintech yatırımcılarının duyarlılığı temkinli olarak nitelendirilebilir. 2024’ün ilk yarısına bakıldığında ise küresel olarak fintech sektörüne yatırımların nispeten ılımlı kalmasını beklenmekle birlikte, faiz oranları düştükçe yatırımın artmaya başlayacağını tahmin ediyoruz. Yatırımlarda yapay zekâ, B2B çözümlerine ek olarak muhtemelen önemli bir odak noktası olmaya devam edecek” dedi.

2023’te düşüş sert oldu
Fintech yatırımları küresel çapta geçen yılın ilk ve ikinci yarısı arasında ise hafif bir artış gösterdi. Yılın ilk yarısında 55,5 milyar dolar olan yatırımlar ikinci yarıda 58,2 milyar dolara yükseldi. ABD merkezli Black Knight’ın Intercontinental Exchange tarafından 11,7 milyar dolara satın alınması, ABD merkezli Adenza’nın Nasdaq tarafından 10,5 milyar dolara satın alınması, İngiltere merkezli Finastra’nın 6,9 milyar dolarlık özel sermaye artırımı, ABD merkezli Avantax’ın Cetera tarafından 1,2 milyar dolara satın alınması, Kaliforniya merkezli Generate’in 1 milyar dolarlık girişim sermayesi artırımı ve Brezilya merkezli Pismo’nun Visa tarafından 1 milyar dolara satın alınması dâhil olmak üzere yılın ikinci yarısında bir milyar doların üzerinde altı anlaşma gerçekleşti.

Fintech’e yapılan küresel girişim sermayesi yatırımları hem bir önceki yıla göre (2022’de 88,8 milyar dolardan 2023’te 46,3 milyar dolara) hem de 2023 yılının ilk yarısı (27,5 milyar dolar) ile ikinci yarısı (18,8 milyar dolar) arasında önemli ölçüde düştü. Risk sermayesi yatırımları tüm anlaşma aşamalarında azalsa da en fazla düşüş ileri aşama anlaşmalarda yaşandı ve 2022’de 37,4 milyar dolardan 2023’te 14,1 milyar dolara geriledi. Küresel çapta girişim sermayesi yatırımcıları, başta yapay zekâ odaklı fintech çözümleri olmak üzere bir dizi alana ilgi göstermeye devam etti.

Yapay zeka ve fintech buluşması
Gayrimenkul teknolojisi sektörü 2023 yılında 13,4 milyar doların üzerinde yatırım ile yeni bir zirve yaptı. Bu artış esas olarak Black Knight’ın 11,7 milyar dolarlık satın alımından kaynaklandı. Gayrimenkul teknolojisi hem mülk yönetimi perspektifinden hem de ESG (çevresel, sosyal, yönetişim) ve iklim değişikliğinin azaltılması perspektifinden yatırımcıların ilgisini çeken bir alan oldu. Öte yandan ödemeler alanı ise 20,7 milyar dolar yatırım ile 2023 yılında fintech yatırımlarından en büyük payı almaya devam etti.
Geçen yıl yapay zekâ, fintech pazarındaki yatırımcıların büyük ilgisini çekti. Yıl boyunca, yapay zekâ odaklı fintech şirketleri 12,1 milyar dolar yatırım aldı. Çok sayıda şirket, yapay zekâyı ilgili ürün ve hizmetlerine – özellikle siber güvenlik ve regülasyon teknolojileri ile ilgili olanlara – entegre etmenin yollarını aradı.
Doğrudan tüketiciye yönelik D2C çözümleri fintech’in birçok alt sektöründe hala zorlanırken, toptan kurumsal çözümler 2023’te fintech yatırımları için ana odak noktası olmaya devam etti. Hem yerleşik finans kurumları hem de fintech’ler sürekli olarak yenilik yapma, daha verimli hale gelme ve her kuruştan en iyi şekilde yararlanma baskısı altında olduğundan, bu dönüşümü sağlayabilecek girişimlere oldukça ilgi gösterildi.

2023 yılında gerçekleşen en büyük 10 küresel fintech yatırımı

Sıra Şirket Yatırım Miktarı Merkez Sektör
1 Black Knight 11,7 milyar dolar Jacksonville, ABD Kurumsal/B2B
2 Adenza 10,5 milyar dolar New York, ABD Kurumsal/Arka Ofis
3 Coupa 8 milyar dolar San Mateo, ABD Kurumsal/B2B
4 Finastra 6,9 milyar dolar Londra, Birleşik Krallık Ödemeler
5 Stripe 6,9 milyar dolar San Francisco, ABD Ödemeler
6 EVO Payments 4 milyar dolar Atlanta, ABD Ödemeler
7 Duck Creek Technologies 2,6 milyar dolar Boston, ABD Insurtech
8 Celsius Network 2 milyar dolar Hoboken, ABD Kurumsal/B2B
9 Moneygram 1,8 milyar dolar Dallas, ABD Ödemeler
10 Chongqing Ant Consumer Finance 1,5 milyar dolar Chongqing, Çin Tüketici Finansmanı