Gemide yapıldı, gemiden atıldı
Ciddi amaçlı (askeriye, istihbarat, vb) drone’ların gündelik yaşamda çorap, çarık, kağıt mendil gibi kullan-at “şeylere” dönüştüğü gün 21 Temmuz 2015. Çünkü o gün, 3D sistemiyle “üç kuruşa” mal edilmiş bir istihbarat drone’u, bir İngiliz savaş gemisinin güvertesinden mancınıkla fırlatıldı. Mini bir uçak biçiminde 3D “basılmış” 2 metre kanat genişliği olan, 3 kiloluk “Sulsa” isimli drone, 5 dakika süreyle “gitmesi gereken yerlere” gitti ve kıyıda bir kumsala indi.
Drone, karada imal edilmiş, parçaları gemide takılmıştı. Yakın bir gelecekte, karada imalata da gerek kalmayacak. Denizde geminin sallanmasına ve 3D baskı cihazının buna uyum sağlayarak işini görmesini sağlayacak Ar-Ge’den sonra, her türlü sarsıntılı zeminde 3D baskı mümkün hale gelecek. O zaman, karada, havada, denizde, hatta Ay’da bile 3D imalat yapılacak.
Zaten, denizaltındaki otel odalarıyla ünlü İsveç’li mimar Mikael Genberg, 2020’de Ay’a gidecek astronotların “kalması” için bir ev inşa projesi geliştirmişti (2013). Bu ev, dünyadan yollanacak komutla 3D sistemiyle orada inşa edilecekti. İsveç mimarisine özgü kırmızı aşı boyalı dış cephesi ve beyaz pencere pervazlarıyla küçük, kutu gibi, şirin bir kültür imzası olacaktı. Bu şaka gibi projeye İsveç Uzay Dairesi (SSC) “olabilir” dediydi. 2013’te Zihni Sinir Procesi gibi duran bu uçuk fikir, teknolojideki süper hız sayesinde şimdi pekala gerçekleşebilir. Yeter ki maddi kaynak olsun.
Drone konusuna dönersek: Ucuza mal edilen, düşse de kaybolsa da maddi kayıp yaratmayacak yeni kuşak drone’lar, özellikle askeriye için yararlı olacak. Sulsa’nın 3D baskılı dört ayrı parçası, gemide birleştirildi ve uçuruldu. Drone’a kamera, radar, kontrol elektroniği, pervane, motor eklendi. Böylece, saatte 150 km hızla uçabilen bir drone ortaya çıktı. Şimdilik, havada kalma süresi 40 dakika. Bu, denizden havaya yollanan ilk drone değil, ama ilk en ucuzu. Bu bakımdan, savunma sanayiinin cüzdanını yakından ilgilendirecek.
Drone’ların keyif amaçlı veya ticari amaçlı uçuşlarının nasıl tanımlanacağı konusunda Amerikan Federal Havacılık Kurumu (FAA) ilk adımı attı: 20 Temmuz’da, FAA izinli ilk “resmi” drone uçuşuyla Virgina eyaletinde dağlık bir yere tıbbi malzeme gönderildi. Her ne kadar FAA, drone kullanarak paket veya yük taşınamayacağına (ama tarımsal alanlarda kullanılabileceğine) hükmettiyse de, Virginia Teknik Üniversitesi (VirginiaTech) ve NASA’nın işbirliğiyle FAA, deneme uçuşuna izin verdi. FAA’nin tutumu, başta Amazon olmak üzere, drone kullanarak ticari amaçlı nakliyat yapmayı planlayan şirketlere uymuyor.
